Το «πρεκαριάτο» είναι μία νέα κοινωνική ομάδα, που φέρει τα ενοποιητικά χαρακτηριστικά μίας τάξης που αποτελείται από μορφωμένους νέους, οι οποίοι είναι άνεργοι ή εργάζονται με ελαστική μορφή εργασίας. Ουσιαστικά, αναφέρεται σε όλους και όλες που βρίσκονται σε κατάσταση αδυναμίας πρόβλεψης για τη ζωή τους, κατάσταση που δημιουργεί αστάθεια στην υλική και πνευματική τους ευημερία.  

Ο όρος αυτός, που επινόησε ο Γκάι Στάντιγκ το 2011 στο βιβλίο «Το πρεκαριάτο - Η νέα επικίνδυνη τάξη», αποτελεί έναν νεολογισμό που έχει εισβάλει στη ζωή μας για τα καλά και, όπως φαίνεται, θα επηρεάσει την έκβαση των επόμενων εκλογών, καθώς τους ανθρώπους αυτούς προσπαθούν να προσεγγίσουν τόσο η Ν.Δ. όσο και ο ΣΥΡΙΖΑ, δεδομένου ότι, σύμφωνα με εκτιμήσεις, οι επιλογές της ομάδας αυτής καθορίζουν σε σημαντικό βαθμό τον νικητή των εκλογών. Ο πολιτικός επιστήμων Λευτέρης Κουσούλης, την άποψη του οποίου ζήτησαν τα «Π», κάνει λόγο για ένα «νέο προλεταριάτο», που ακούμπησε τα προηγούμενα χρόνια τις ελπίδες του στον ΣΥΡΙΖΑ και τώρα έχει μεταφερθεί απέναντί του. «Οι άνθρωποι αυτοί είναι οι χαμηλά αμειβόμενοι εργαζόμενοι, οι οποίοι μπορεί να διαθέτουν υψηλό επίπεδο μόρφωσης, δεν έχουν όμως τις ευκαιρίες ένταξης κανονικά στην εργασία, είναι ευκαιριακά εργαζόμενοι και αν δεν είναι ευκαιριακά εργαζόμενοι, τότε εργάζονται πάρα πολλές ώρες με χαμηλή αμοιβή και χωρίς καθόλου ελεύθερο χρόνο», είπε ο κ. Κουσούλης και συνέχισε τονίζοντας πως «αυτό το νέο προλεταριάτο έχει μία παραλληλία με τη δουλοπαροικία, αφού οι άνθρωποι αυτής της ομάδας δεν έχουν καμία δυνατότητα να γευθούν τα αγαθά της εποχής». Ο ίδιος επισημαίνει και το γεγονός πως «αυτός που κλέβει την εργασία και αρπάζει τον ελεύθερο χρόνο από το νέο αυτό προλεταριάτο είναι τα κρατικά προστατευμένα στρώματα και κυρίως οι δημόσιοι υπάλληλοι» και συνέχισε εξηγώντας πως «όλοι αυτοί που έχουν εξασφαλισμένη αμοιβή, ασφάλεια στην εργασία, απόλυτη προστασία στο ωράριό τους, έχουν και ελεύθερο χρόνο, που είναι ο κλεμμένος χρόνος από το νέο αυτό προλεταριάτο, και η ζωή τους είναι γεμάτη από προνόμια που το νέο προλεταριάτο δεν μπορεί να δει ούτε στον ύπνο του. Άρα, το νέο προλεταριάτο συμπυκνώνει τη βαθιά ανισότητα και το ταξικό χάσμα που έχει εγκατασταθεί υπέρ των κρατικά προστατευόμενων στρωμάτων».  

Η ΕΛΠΙΔΑ  

Σε ερώτηση που του απηύθυναν τα «Π» για την εκλογική συμπεριφορά αυτής της κοινωνικής ομάδας, ο κ. Κουσούλης απάντησε πως «προφανώς αυτή η ομάδα ελπίζει σε μία μεταβολή των σχέσεων εξουσίας και ακούμπησε την ελπίδα της τα προηγούμενα χρόνια για τη μεταβολή αυτή στον ΣΥΡΙΖΑ» και συνέχισε τονίζοντας πως «επειδή ο ΣΥΡΙΖΑ ως αντιδημοκρατικό και ολοκληρωτικό κόμμα στηρίζεται στο κράτος, δηλαδή ο μοχλός εξουσίας του είναι το κράτος, ως εκ τούτου δεν θα έθιγε ποτέ τα κρατικά προστατευμένα στρώματα. Έτσι λοιπόν το νέο προλεταριάτο, στον βαθμό που μπορεί να συνειδητοποιήσει την κατάστασή του, έχει περάσει απέναντι στον ΣΥΡΙΖΑ». Τη μεταστροφή αυτής της κατηγορίας πολιτών επιβεβαίωσε και δημοσκόπηση της Prorata, σύμφωνα με την οποία οι νέοι μεταξύ 18 και 34 ετών προτιμούν τη Νέα Δημοκρατία σε ποσοστό 24% έναντι του ΣΥΡΙΖΑ, που συγκεντρώνει το 19,5%.  

Ο Πάνος Βλάχος είναι ένας από τους ερευνητές του πρεκαριάτου, δικηγόρος και απόφοιτος του Harvard, που μίλησε στα «Π» και εξήγησε πως «το πρεκαριάτο είναι ένα κοινό με δυναμική, που δεν έχει οργανωθεί κάπου» και συνέχισε τονίζοντας πως «μετατοπίζεται γιατί ενημερώνεται, ψάχνεται και θέλει να ελπίσει κάπου». «Είναι οι σύγχρονοι μη προνομιούχοι, που κανένα κόμμα δεν τους εκφράζει». Ο κ. Βλάχος ανέφερε μάλιστα πως «τα στοιχεία είναι αμείλικτα: 450.000 νέοι αμείβονται με 100 έως 400 ευρώ, οι μισοί είναι άνεργοι, ένας στους πέντε δουλεύει αλλά είναι φτωχός, το επίπεδο των επαγγελμάτων που έχουν ζήτηση πέφτει γιατί φεύγουν οι καλές επιχειρήσεις, ενώ για πρώτη φορά καταγράφηκε ότι όσοι δουλεύουν parttime ξεπερνούν όσους έχουν σταθερή εργασία, δηλαδή οκτάωρο. Αν προσθέσει κανείς ότι ακόμη και οι νόμοι της εργασιακής απορρύθμισης δεν εφαρμόζονται και ότι η Επιθεώρηση Εργασίας υπολειτουργεί, οι νεότεροι συγκροτούν ήδη ένα διακριτό κοινωνικό υποσύνολο, το «πρεκαριάτο», ως πολίτες β’ κατηγορίας, οι οποίοι έχουν τιμωρητική διάθεση ψήφου, γι’ αυτό και στρέφονται κατά της κυβέρνησης».  

Κάπως διαφορετική είναι η προσέγγιση του δημοσκόπου Στράτου Φαναρά, ο οποίος επισήμανε πως «στην ουσία, το “πρεκαριάτο” της Ελλάδας έχει φύγει από την Ελλάδα. Είναι αυτοί οι 500.000 άνθρωποι που έφυγαν τα τελευταία χρόνια». Ο κ. Φαναράς τόνισε πως «το πρεκαριάτο είναι η βασική κοινωνική κατηγορία που αμφισβητεί τους εντός των τειχών, αυτούς, δηλαδή, που είναι με εξασφαλισμένα προνόμια. Επομένως, η στάση τους είναι μία στάση απόρριψης της πολιτικής, γι’ αυτό και θα τους συναντήσουμε στην αποχή»

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ το Σάββατο 6 Απριλίου