Πέρα από την πανδημία, η ευρωζώνη αντιμετωπίζει τις χειρότερες οικονομικές συνθήκες από την κρίση δημόσιου χρέους πριν από μια δεκαετία και πλέον. Η ανάπτυξη είναι αδύναμη: η Γερμανία, η οικονομική υπερδύναμη της Ένωσης, βρίσκεται σε ύφεση και ο Ντόναλντ Τραμπ απειλεί να εμποδίσει τις εξαγωγές της ηπείρου με τιμωρητικούς δασμούς. 


Υπάρχει ένα φως στο τούνελ: η Ισπανία. Η χώρα, που κάποτε βρισκόταν στο επίκεντρο της έκρηξης στις ευρωπαϊκές αγορές κρατικού χρέους το 2012, μπορεί σήμερα να υπερηφανεύεται για την υψηλότερη ανάπτυξη από κάθε άλλη προηγμένη οικονομία.




Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Στατιστική Υπηρεσία (Eurostat), η οικονομία της Ισπανίας επεκτάθηκε κατά 3,4% σε ετήσια βάση το τρίτο τρίμηνο. Σε σύγκριση με το προηγούμενο τρίμηνο, το ΑΕΠ αυξήθηκε κατά 0,8%, ένα από τα υψηλότερα ποσοστά στην ευρωζώνη.


 Σύμφωνα με την ING, την ολλανδική τράπεζα, η Ισπανία έχει εδραιώσει τη θέση της ως μία από τις «μηχανές ανάπτυξης» της ευρωζώνης.


 Οι ερευνητές του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου πιστεύουν ότι η ισπανική οικονομία θα αναπτυχθεί κατά 2,9% φέτος και κατά 2,1% το 2025. Η Ρέιτσελ Ριβς πρέπει να τη βλέπει με φθόνο.

Ενώ οι προβλέψεις έχουν αναβαθμιστεί κατακόρυφα κατά το περασμένο έτος, το ΔΝΤ πιστεύει ότι το βρετανικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 1,1% φέτος και κατά 1,5% το επόμενο έτος, ενώ η Γερμανία τείνει να σημειώσει μηδενική ανάπτυξη φέτος.


 Όπως και άλλες μεγάλες ευρωπαϊκές οικονομίες, η Ισπανία έχει επωφεληθεί από τη σταθερή μείωση του πληθωρισμού κατά το περασμένο έτος, ο οποίος από το ανώτατο επίπεδο του 10,7% το 2022 μειώθηκε στο 1,8%. Η ανεργία, ωστόσο, παραμένει ένα «σύννεφο». Με 11,2%, πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό στην ευρωζώνη, αλλά το ποσοστό αυτό έχει πλέον μειωθεί στο χαμηλότερο επίπεδο από την εποχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης. Πάνω από το 25% των νέων κάτω των 25 ετών είναι άνεργοι στην Ισπανία, ένα υψηλότατο ποσοστό για την Ευρώπη του κοινού νομίσματος.




Οι μετανάστες αναπληρώνουν το εργατικό δυναμικό




Ενώ οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης γίνονται όλο και πιο εχθρικές απέναντι στους μετανάστες, η αριστερή κυβέρνηση της Ισπανίας έχει υιοθετήσει μια φιλελεύθερη στάση.


Ο Πέδρο Σάντσεθ, ο πρωθυπουργός, υπεραμύνθηκε του ρόλου της μετανάστευσης στην αύξηση του ρυθμού ανάπτυξης της χώρας του. Σε πρόσφατη περιοδεία του στη Δυτική Αφρική, ο Σάντσεθ δήλωσε: «Η συμβολή των μεταναστών εργαζομένων στην οικονομία μας είναι θεμελιώδης, όπως και η βιωσιμότητα του συστήματος κοινωνικής ασφάλισης και των συντάξεών μας».


 Όταν προσπαθούν να τονώσουν την οικονομική ανάπτυξη, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής μπορούν να διαλέξουν από μια σειρά από επιλογές: αύξηση των κρατικών δαπανών, μείωση των φόρων, μείωση των επιτοκίων ή προσπάθεια βελτίωσης της παραγωγικότητας. Η μείωση των φραγμών στην εισερχόμενη μετανάστευση διευρύνει την προσφορά εργατικού δυναμικού σε μια χώρα, με όλα τα υπόλοιπα να παραμένουν ίσα, αυξάνοντας την ποσότητα των αγαθών και υπηρεσιών που μπορεί να παράγει.




Ο μεταναστευτικός πληθυσμός της Ισπανίας έχει διογκωθεί τα τελευταία χρόνια. Μέχρι στιγμής το 2024, 42.000 μετανάστες χωρίς χαρτιά έχουν φτάσει στη χώρα, αριθμός αυξημένος κατά 59% σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Σύμφωνα με την ισπανική στατιστική υπηρεσία, περισσότεροι από 1 εκατομμύριο μετανάστες θα φτάνουν στη χώρα κάθε χρόνο μέχρι το 2028.


 Πρόσφατα, ένα μεγάλο μέρος αυτών των μεταναστών προήλθε από τη δυτική Αφρική και εισήλθε στην Ισπανία μέσω των Καναρίων Νήσων, γεγονός που αποτέλεσε πηγή δυσαρέσκειας μεταξύ των πολιτικών του αρχιπελάγους και εκείνων της ηπειρωτικής χώρας. Ο Σάντσεθ ελπίζει επίσης να παράσχει νομικό καθεστώς σε έως και 500.000 μετανάστες χωρίς χαρτιά, κυρίως από τη Λατινική Αμερική.


 Σύμφωνα με έρευνα των αναλυτών της ισπανικής τράπεζας BBVA, «από το 2021, η ροή ανθρώπων από το εξωτερικό αντιπροσωπεύει το 90% της παρατηρούμενης αύξησης» του εργατικού δυναμικού της Ισπανίας.




Η Τράπεζα της Ισπανίας, η κεντρική τράπεζα της χώρας, ανέφερε επίσης τις «μεταναστευτικές ροές» ως έναν από τους διάφορους παράγοντες που οδήγησαν την οικονομία της χώρας σε καλύτερες επιδόσεις από τις αντίστοιχες ευρωπαϊκές. Τον Απρίλιο ανέφερε ότι η χώρα μπορεί να χρειαστεί 25 εκατομμύρια μετανάστες τις επόμενες τρεις δεκαετίες για να αντισταθμίσει τις ελλείψεις εργαζομένων.


Οι μετανάστες δεν απορροφώνται μόνο από χαμηλά αμειβόμενους τομείς χαμηλής ειδίκευσης. Η BBVA δήλωσε ότι η νέα κοόρτη εισέρχεται στην αγορά εργασίας με λιγότερο «επαγγελματικό διαχωρισμό λόγω της αυξημένης συμμετοχής των μεταναστών σε όλα σχεδόν τα επαγγέλματα».

Ενίσχυση του τουρισμού




Η Ισπανία είναι ο δεύτερος σημαντικότερος τουριστικός προορισμός παγκοσμίως (μετά τη Γαλλία). Η μπύρα, το κρασί και η κουλτούρα δεν είναι μόνο πόλος έλξης για τους τουρίστες: αποτελούν θεμελιώδη πυλώνα της ισπανικής οικονομίας. Τον Αύγουστο, 7,3% περισσότεροι τουρίστες επισκέφθηκαν τη χώρα σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα πέρυσι, με τη χώρα να υποδέχεται 10,9 εκατομμύρια διεθνείς τουρίστες. Οι αφίξεις υπερβαίνουν τα επίπεδα προ πανδημίας. Στην τελευταία τριμηνιαία έκθεσή της για την ισπανική οικονομία, η Τράπεζα της Ισπανίας ανέφερε ότι η «εξαιρετική δυναμική» έχει ωθήσει το ΑΕΠ προς τα πάνω.


 Ωστόσο, οι ντόπιοι σε ορισμένες ισπανικές πόλεις θα προτιμούσαν να παραιτηθούν από τα οικονομικά οφέλη που σχετίζονται με τον τουρισμό. Ένα πανό που κρατούσε ψηλά ένας διαδηλωτής κατά του τουρισμού στη Βαρκελώνη το καλοκαίρι έγραφε: «Οι τουρίστες να πάνε σπίτι τους».


 Αν το έκαναν, τα δολάρια, οι λίρες και τα ευρώ τους θα έπρεπε να αντικατασταθούν από κάτι άλλο για να στηρίξουν μια βιομηχανία που απασχολεί έναν στους δέκα ανθρώπους στην Ισπανία.




Εισροές ξένου χρήματος

Οι εξωτερικές επενδύσεις έχουν επίσης ενισχύσει την ανάπτυξη. Σύμφωνα με την fDi Markets, μια βάση δεδομένων για τις διασυνοριακές επενδύσεις που ανήκει στους Financial Times, από το 2019 η Ισπανία είναι ο έκτος μεγαλύτερος προορισμός παγκοσμίως για ξένα επενδυτικά σχέδια. «Μεγάλο μέρος των εν λόγω επενδύσεων πηγαίνει κυρίως σε τομείς υψηλής προστιθέμενης αξίας», σύμφωνα με την ισπανική κυβέρνηση, με μεγάλους ωφελούμενους τους κατασκευαστές ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. 


Η ισπανική δημοσιονομική πολιτική παραμένει υποστηρικτική, βοηθώντας τις καταναλωτικές δαπάνες. Οι μειώσεις των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα ενισχύσουν τα κίνητρα για δαπάνες. Ενώ η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκια στο υψηλό ρεκόρ του 4% πέρυσι, η μεταφορά αυτών των αυξήσεων των επιτοκίων στην πραγματική οικονομία ήταν πιο ήπια από ό,τι σε προηγούμενους κύκλους σύσφιξης.




Ισχυρή ανάπτυξη παρά τις πλημμύρες

Ο ανθρώπινος απολογισμός και οι ζημιές στις υποδομές από τις καταστροφικές πλημμύρες, κυρίως στην ανατολική Ισπανία, έχουν προκαλέσει ανησυχία για το πώς θα αντέξει η οικονομική υγεία της χώρας, καθώς οι φυσικές καταστροφές γίνονται όλο και πιο συχνές.


Η Βαλένθια, η οποία παράγει περίπου το 10% του ισπανικού ΑΕΠ, επλήγη περισσότερο. Η Βαρκελώνη επηρεάστηκε επίσης.


Ωστόσο, οι αναλυτές της Pantheon Macroeconomics δήλωσαν: «Το πλήγμα από τις πρόσφατες πλημμύρες στη Βαλένθια και τη Βαρκελώνη είναι πιθανό να είναι ελάχιστο - από οικονομική άποψη - για την Ισπανία στο σύνολό της.


«Περαιτέρω πλημμύρες θα διεύρυναν τους κινδύνους αρνητικών εξελίξεων σε σημαντικότερο βαθμό, αλλά σε κάθε περίπτωση η Ισπανία θα παραμείνει σχεδόν σίγουρα στην κορυφή της λίστας μεταξύ των τεσσάρων μεγάλων οικονομιών της ευρωζώνης».

ΠΗΓΗ: Times Media Ltd / News Licensing