«Ενώ η Αγγλία προσπαθεί να βρει λύση για τις σάπιες πατάτες, κανείς δεν θα προσπαθήσει να θεραπεύσει τη σήψη του εγκεφάλου», έγραφε ο Henry-David Thoreau το 1854. Για τον Αμερικανό δοκιμιογράφο, ο όρος περιέγραφε την επικίνδυνη τάση της κοινωνίας να απαξιώνει τις σύνθετες ιδέες προς όφελος των απλούστερων. Ενάμιση και πλέον αιώνα μετά και χάρη στην πανταχού παρουσία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, ο όρος έγινε τελικά επικρατούσα τάση, με την αναγνώριση από τον Oxford University Press, εκδότη του Oxford English Dictionary, ως φράση της χρονιάς.

Στη σύγχρονη γλώσσα η φράση «brain rot», ελληνιστί η «εγκεφαλική σήψη», ορίζεται ως «η υποτιθέμενη επιδείνωση της ψυχικής ή διανοητικής κατάστασης ενός ατόμου, η οποία θεωρείται κυρίως αποτέλεσμα της “υπερκατανάλωσης” υλικού (τώρα κυρίως διαδικτυακού περιεχομένου), που θεωρείται ασήμαντο ή μη ικανό να “κεντρίσει” τον εγκέφαλο. Επίσης: κάτι που χαρακτηρίζεται ως πιθανό να οδηγήσει σε τέτοια επιδείνωση». Ο όρος άφησε πίσω τις λέξεις «dynamic pricing» («δυναμική τιμολόγηση») και «demure» («σεμνότητα») και πέρασε στην πρώτη θέση.

Η περσινή λέξη της χρονιάς ήταν «rizz», που προέρχεται από το «charisma» («χάρισμα»), η οποία ορίζεται ως η ικανότητα να προσελκύεις έναν σύντροφο μέσω της γοητείας. Το 2022 ήταν το «goblin mode», το οποίο περιγράφει ένα είδος συμπεριφοράς που περιλαμβάνει να μην απολογείται κάποιος και να επιδεικνύει τεμπελιά, προχειρότητα ή απληστία. Τα τελευταία χρόνια, η «εγκεφαλική σήψη» έχει γίνει η ονομασία μιας μορφής συνειδητά ανούσιου περιεχομένου, που αναζητείται από τη γενιά Z και τη γενιά Alpha, όπως η viral σειρά βίντεο «Skibidi Toilet» του δημιουργού περιεχομένου Αλεξέι Γκεράσιμοφ, στην οποία ένα κινούμενο κεφάλι περιστρέφεται μέσα σε μια τουαλέτα, καθώς και το μιμίδιο Only in Ohio, το οποίο κάνει αστεία με παράξενα πράγματα που συμβαίνουν μόνο στην εν λόγω πολιτεία.

Αυτά έχουν δημιουργήσει μια νέα ορολογία: «skibidi», που σημαίνει κάτι ανόητο, και «Ohio», κάτι ντροπιαστικό ή περίεργο. Τον τελευταίο χρόνο, η συχνότητα με την οποία χρησιμοποιείται ο όρος «brain rot» έχει αυξηθεί κατά 230%, καθώς γίνεται πιο δημοφιλής, συμπυκνώνοντας μια ευρύτερη ανησυχία σχετικά με τις επιπτώσεις της «υπερκατανάλωσης» διαδικτυακού υλικού, ιδίως περιεχομένου χαμηλής ποιότητας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Φέτος, ένα κέντρο ψυχικής υγείας στις ΗΠΑ δημοσίευσε ακόμα και συμβουλές στο Διαδίκτυο σχετικά με το τι είναι η εγκεφαλική σήψη, τις επιπτώσεις της και πώς να την αποφύγετε. Το Ινστιτούτο Newport την περιέγραψε ως μια «κατάσταση διανοητικής ομίχλης, λήθαργου, μειωμένης προσοχής και γνωστικής παρακμής, που προκύπτει από την υπερβολική “κατανάλωση” χρόνου στην οθόνη».

Ο Κάσπερ Γκράθβολ, πρόεδρος της Oxford Languages στην OUP, δήλωσε: «Ανατρέχοντας στη λέξη της χρονιάς της Οξφόρδης τις τελευταίες δύο δεκαετίες, μπορείτε να δείτε την αυξανόμενη ενασχόληση της κοινωνίας με το πώς εξελίσσεται η εικονική μας ζωή, τον τρόπο με τον οποίο η κουλτούρα του Διαδικτύου διαπερνά τόσο πολύ το ποιοι είμαστε και για τι μιλάμε. Η περσινή νικήτρια λέξη, “rizz”, ήταν ένα ενδιαφέρον παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η γλώσσα διαμορφώνεται, σχηματίζεται και μοιράζεται όλο και περισσότερο μέσα σε διαδικτυακές κοινότητες. Το “brain rot” μιλάει για έναν από τους κινδύνους της εικονικής ζωής και για το πώς χρησιμοποιούμε τον ελεύθερο χρόνο μας. Αισθάνομαι ότι αποτελεί δίκαια το επόμενο κεφάλαιο της συζήτησης περί αξιών για την ανθρωπότητα και την τεχνολογία». Ο ίδιος πρόσθεσε ότι η υιοθέτηση του όρου από τη γενιά Z και τη γενιά Alpha δείχνει μια «κάπως αυθάδη αυτεπίγνωση» σχετικά με τις βλαβερές επιπτώσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Αλλες λέξεις στη λίστα των επικρατέστερων ήταν η «demure», αφού το μιμίδιο «πολύ σεμνότυφη, πολύ συγκρατημένη» στο TikTok έγινε viral. Το «dynamic pricing» («δυναμική τιμολόγηση») έκανε την εμφάνισή του χάρη στη χρήση του για την πώληση εισιτηρίων σε εκδηλώσεις όπως η επανένωση των Oasis, καθώς και η λέξη «slop», η οποία περιγράφει υλικό χαμηλής ποιότητας, που παράγεται από την Τεχνητή Νοημοσύνη. Οι λέξεις «lore» και «romantasy» περιλαμβάνονταν επίσης στη λίστα των επικρατέστερων. Οι ειδικοί εξετάζουν μια δημόσια ψηφοφορία και συζήτηση παράλληλα με τα γλωσσικά δεδομένα, για να αποφασίσουν τη λέξη της χρονιάς.

ΠΗΓΗ: Times Media Ltd / News Licensing