Νέα χρυσή εποχή στο Τέξας, με τον Τραμπ να στηρίζει τους "πρίγκιπες" του πετρελαίου

«Εκανα γεωτρήσεις όταν ήταν διασκεδαστικό», είπε ο Νταγκ Κόκρελ με ένα ποτό στο χέρι και μια λάμψη στα μάτια κάτω από το γείσο του Stetson που φορούσε. «Αγριες εποχές». Κάνει μια παύση, χαμένος στην ανάμνηση. «Άγριες».

Καλώς ήρθατε στο Petroleum Club του Μίντλαντ, στο Δυτικό Τέξας, έναν χώρο μόνο για μέλη, για τους μεγάλους παίκτες στο πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Το βράδυ της Τετάρτης υπήρξαν πανηγυρισμοί και ενθουσιασμός.

«Από την εκλογή του Τραμπ και μετά είναι σαν Χριστούγεννα εδώ», δήλωσε ο Κόκρελ, ο οποίος εργάζεται για τη Superod, κατασκευάστρια εταιρεία που εδρεύει στην περιοχή. «Τόσος ενθουσιασμός! Ολοι ξαφνικά θέλουν να βγουν εκεί έξω και να αναλάβουν δράση».

Το Midland και η Odessa είναι εξαιρετικά πλούσιες δίδυμες πόλεις, που απέχουν μεταξύ τους 20 μίλια, στο κέντρο της πετρελαϊκής βιομηχανίας των ΗΠΑ. Κατά τη διάρκεια του περασμένου αιώνα είχαν δει τεράστιες πτώσεις και ακόμα μεγαλύτερες ανόδους. Εκεί επίσης γυρίστηκε το νέο επιτυχημένο τηλεοπτικό δράμα «Landman», που δημιουργήθηκε από την Paramount+ και τον Taylor Sheridan, δημιουργό του «Yellowstone».

Ο εκλεγμένος πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την έναρξη της εποχής του «Drill, baby, dril», υποσχόμενος να μειώσει τη γραφειοκρατία και να ανατρέψει μια σειρά από πολιτικές της κυβέρνησης Μπάιντεν, που στόχευαν στην πλήρη απομάκρυνση από τα ορυκτά καύσιμα. Πόσο όμως μπορεί ένας πρόεδρος να επηρεάσει πραγματικά τον κλάδο; Και πόσο πολύ οι «βαρόνοι» του πετρελαίου θέλουν πραγματικά να κάνουν γεωτρήσεις;

"Πάγωσε" τις άδειες

«Η κύρια ανησυχία στο αμερικανικό ενεργειακό σύστημα είναι ότι οι καταναλωτές λατρεύουν τις χαμηλές τιμές στην αντλία, αλλά οι παραγωγοί πετρελαίου όχι», δήλωσε ο Μπομπ ΜακΝάλι, πρώην σύμβουλος του Τζορτζ Μπους σε θέματα ενέργειας και τώρα ιδρυτής του Rapidan Energy Group, μιας εταιρείας συμβούλων στην Ουάσινγκτον. Ο ΜακΝάλι πιστεύει ότι ο Μπάιντεν «γονάτισε» την πετρελαϊκή βιομηχανία. «Ο Μπάιντεν δεν ήθελε να στηρίξει τη βιομηχανία», είπε. «Το φυσικό αέριο ήταν εχθρός». Ο Μπάιντεν πάγωσε τις άδειες εξαγωγής υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), ενός τύπου φυσικού αερίου που μπορεί να μεταφερθεί με πλοία και να πωληθεί στο εξωτερικό. Μπλόκαρε νέες άδειες γεωτρήσεων σε ομοσπονδιακές εκτάσεις, προσέφερε επιδοτήσεις για καθαρή ενέργεια και αύξησε τις εισφορές για τις εκπομπές μεθανίου.

Στην πορεία όμως άλλαξε ρότα, καθώς η ζήτηση καυσίμων επέστρεψε μετά την πανδημία και η Ρωσία εξαπέλυσε πλήρη επίθεση στην Ουκρανία, πλήττοντας την παγκόσμια προσφορά.

Κατά το δεύτερο μισό της προεδρίας του, ο Μπάιντεν ενέκρινε ένα έργο γεώτρησης στην Αλάσκα -απελευθέρωσε αργό πετρέλαιο στην αγορά από το ομοσπονδιακό απόθεμα- και τελικά ξεπέρασε τη διοίκηση Τραμπ στην έγκριση νέων αδειών γεώτρησης. Πέρυσι, οι ΗΠΑ παρήγαγαν περισσότερο αργό πετρέλαιο από οποιαδήποτε άλλη χώρα στο παρελθόν (12,9 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως).

Απελευθέρωση της ενέργειας

Παρ’ όλα αυτά, ο Τραμπ πέρασε πολύ χρόνο στην προεκλογική του εκστρατεία μιλώντας για την «απελευθέρωση της αμερικανικής ενέργειας». Σύμφωνα με πληροφορίες, προτίθεται να υπογράψει εκτελεστικά διατάγματα που θα επαναφέρουν τις άδειες εξαγωγής LNG και θα αυξήσουν τις γεωτρήσεις σε ομοσπονδιακές εκτάσεις.

Ο εκλεγμένος πρόεδρος ανακοίνωσε επίσης τη συγκρότηση ενός Εθνικού Συμβουλίου Ενέργειας, που θα μειώσει τη γραφειοκρατία, και διόρισε συμμάχους του πετρελαίου σε εξέχουσες θέσεις, συμπεριλαμβανομένων του Κρις Ράιτ, διευθύνοντος συμβούλου της εισηγμένης στο Χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης Liberty Energy, ως υπουργού Ενέργειας, και του κυβερνήτη της Βόρειας Ντακότα, Νταγκ Μπέργκαμ, ο οποίος τάσσεται υπέρ των ορυκτών καυσίμων, ως υπουργού Εσωτερικών, υπεύθυνου για τη διαχείριση της ομοσπονδιακής γης και των πόρων.

«Και οι δύο (διορισμένοι) κατανοούν τον κλάδο», δήλωσε ο Κάρεϊ Κινγκ, βοηθός διευθυντή του Ινστιτούτου Ενέργειας του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Οστιν. «Θεωρούνται βαθιά συνδεδεμένοι με τη βιομηχανία πετρελαίου και φυσικού αερίου». «Πρόκειται για μια ασταθή αγορά», πρόσθεσε ο Κινγκ, η οποία επηρεάζεται από την ομοσπονδιακή πολιτική, αλλά δεν διέπεται από αυτήν. «Σήμερα οι τιμές του πετρελαίου κυμαίνονται στο μέτριο εύρος μεταξύ των 60 και 80 δολαρίων το βαρέλι. Οι τιμές δεν καθορίζονται από τον πρόεδρο, αλλά από εξωτερικές, απρόβλεπτες και διαρκώς μεταβαλλόμενες δυνάμεις».

Η ιστορία της πόλης Μίντλαντ με το πετρέλαιο χρονολογείται από το 1921, όταν έγινε η πρώτη εμπορική γεώτρηση. Λίγο αργότερα, τα συνεργεία της Rolls-Royce άρχισαν να ξεφυτρώνουν παντού, για να εξυπηρετήσουν τους χρυσοθήρες που ήθελαν να επωφεληθούν από τη χρυσή εποχή. Σήμερα, η ευρύτερη περιοχή, γνωστή ως Λεκάνη Πέρμιαν, παράγει το 30% του πετρελαίου των ΗΠΑ. Σύμφωνα με το Γραφείο Οικονομικής Ανάλυσης, το Μίντλαντ έχει μέσο κατά κεφαλήν προσωπικό εισόδημα 143.728 δολάρια (115.000 λίρες) σε σύγκριση με τον εθνικό μέσο όρο των 65.470 δολαρίων.

Στο Petroleum Club, το χριστουγεννιάτικο πάρτι της Αμερικανικής Ενωσης Μηχανικών Γεωτρήσεων βρισκόταν σε πλήρη εξέλιξη. Σπορ αυτοκίνητα είχαν κατακλύσει τον εξωτερικό χώρο. Στο εσωτερικό, το μόνο που έβλεπες ήταν καουμπόικες μπότες, καλοσιδερωμένα λινά σακάκια, πούλιες και καλοχτενισμένα μαλλιά.

Στο λόμπι, ο Κάρλις Αλβιν Κόλινς έπινε κρασί και αναπολούσε το ξεκίνημά του στον κλάδο. «Ημουν απλώς ένας πεινασμένος νέος γαιοκτήμονας», είπε. Στο Τέξας, ένας γαιοκτήμονας έχει συνήθως δικαιώματα τόσο επί του εδάφους όσο και επί του υπεδάφους που του αντιστοιχούν. Ενας «πράκτορας γης» συνάπτει συμφωνία με τους γαιοκτήμονες για τα δικαιώματα εκμετάλλευσης των ορυκτών πόρων, δίνοντάς τους μερίδιο κέρδους από το πετρέλαιο που θα αντληθεί. Στη νέα σειρά της Paramount+, αυτός είναι ο κεντρικός χαρακτήρας, τον οποίο υποδύεται ο Μπίλι Μπομπ Θόρντον. Ηταν η μεγαλύτερη πρεμιέρα για σειρά της Paramount+, με 14,6 εκατομμύρια θεατές. «Τη δεκαετία του 1980, αγόραζα γεωτρύπανα, κολάρα, φορτηγά, τα πάντα με πενταροδεκάρες», είπε ο Κόλινς. «Είχα μεγάλο θράσος. Πάντα ήμουν απατεώνας». Σήμερα κατέχει ακίνητα και οκτώ τράπεζες. «Είμαι δισεκατομμυριούχος. Και αυτή είναι δισεκατομμυριούχος», είπε παρουσιάζοντας τη σύντροφό του, η οποία προέρχεται από μια τοπική δυναστεία πετρελαίων, «και έχουμε μια πολύ ευτυχισμένη ζωή μαζί». Τη φιλοδοξία εδώ, συνέχισε, τη νιώθεις στον αέρα. «Η χρυσή εποχή του Μίντλαντ; Κάθε μέρα».

Ενώ το Μίντλαντ φιλοξενεί παλιές οικογένειες πετρελαιοπαραγωγών και νεόκοπους «βαρόνους», η Οντέσα φιλοξενεί εκείνους που εργάζονται στις εξέδρες άντλησης πετρελαίου, τους «roughnecks» και τους «roustabouts». «Το Μίντλαντ είναι για να μεγαλώνεις οικογένεια», λένε. «Στην Οντέσα παίζονται άγρια παιχνίδια».

Στην έρημο

Οι πετρελαιοπηγές στην έρημο μεταξύ των δύο πόλεων έχουν μόνο ευθείες οδικές αρτηρίες, αχυρένιους θυσάνους και «ανθρώπινα στρατόπεδα»: λυόμενα σπίτια για τους εργάτες. Οι αντλιοστάτες, μηχανήματα που αντλούν το πετρέλαιο από τα πηγάδια, κινούνται πάνω-κάτω αέναα στον ορίζοντα. Αλλα είναι ακινητοποιημένα και σκουριασμένα, γνωστά ως «ορφανά».

Κοντά στην Οντέσα βρίσκεται η οικογενειακή επιχείρηση Benro Pump & Supply, η οποία κατασκευάζει και επιδιορθώνει εξαρτήματα αντλιών. «Αν δεν πας στο μάθημα πιλάτες με τη σύζυγο του τάδε ή δεν παίζεις γκολφ στο σωστό μέρος, δεν θα πάρεις προσφορές. Το παιχνίδι παίζεται στις γνωριμίες», δήλωσε η Κρίσνα Βάσκεζ, 32 ετών, που εργάζεται στην επιχειρησιακή λειτουργία. Ως μικρή επιχείρηση, η Benro αισθάνθηκε τον αντίκτυπο της γραφειοκρατίας του Δημοκρατικού Κόμματος περισσότερο απ' ό,τι οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις, δήλωσε η Βάσκεζ.

Ο πατριός της, Μπεν Μπίλμπρι, 70 ετών, είναι ιδρυτής και διευθυντής της εταιρείας. Τα ράφια του γραφείου του είναι γεμάτα με ξύλινα αγάλματα αντλιοστασίων, καθώς και ένα παιδικό βιβλίο με τίτλο «O is for Oil».

Ο Μπίλμπρι ζει το παρελθόν όταν μιλάει για τους «wildcatters», τους πρώτους εργάτες στα γεωτρύπανα, που απλά μπήκαν βαθιά στο έδαφος και είδαν τι βγήκε στην επιφάνεια, χωρίς τεχνολογία για να τους πει πού να κοιτάξουν. Ηταν ένα υψηλού ρίσκου οικονομικό στοίχημα, καθώς και απίστευτα επικίνδυνο.

«Δεν νομίζω ότι θα το δούμε αυτό πια. Χάρη στην εξελιγμένη τεχνολογία, ξέρουμε ακριβώς πού βρίσκεται το πετρέλαιο», είπε. Πριν από περίπου μία δεκαετία άρχισε να εφαρμόζεται η μέθοδος των οριζόντιων γεωτρήσεων, πολλαπλασιάζοντας την παραγωγή από ένα μόνο πηγάδι, αφού οι εταιρείες έκαναν γεωτρήσεις προς τα κάτω και στη συνέχεια, μόλις έβρισκαν πετρέλαιο, για μίλια προς τα πλάγια.

Ο Τζεφ Σπαρκς εργάζεται στην εταιρεία που ίδρυσε ο πατέρας του στο Μίντλαντ, την Discovery Operating, η οποία διαθέτει περισσότερα από 300 πηγάδια πετρελαίου και φυσικού αερίου σε όλο το Τέξας. «Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι εδώ βρισκόμαστε στο κέντρο του πετρελαϊκού κόσμου», δήλωσε ο 63χρονος Σπαρκς, καθισμένος τόσο πίσω στη δερμάτινη καρέκλα του γραφείου του, που ήταν σχεδόν ξαπλωμένος. Υπάρχει ακόμη ενθουσιασμός όταν χτυπάνε φλέβα; «Όταν πας στο Λας Βέγκας και το μηχάνημα κάνει τσινκ-τσινκ, το νιώθεις σαν τζακ ποτ; Ναι, το νιώθεις»! Ο στόχος της εταιρείας επλήγη από τους περιορισμούς του Μπάιντεν στις εξαγωγές LNG. «Επρεπε να κλείσω πηγάδια φέτος, επειδή η τιμή ήταν αρνητική», είπε ο Σπαρκς. «Ολοι αυτοί οι κανόνες βασίζονται στην απάτη ότι η κλιματική αλλαγή επηρεάζεται δραστικά από τους ανθρώπους». Πολλές έρευνες έχουν διαπιστώσει ότι η καύση ορυκτών καυσίμων είναι ο μεγαλύτερος παράγοντας που συμβάλλει στην κλιματική αλλαγή. Ο Σπαρκς είπε: «Η πολιτική συχνά καθοδηγείται από το περιβαλλοντικό κίνημα. Ο Μπάιντεν πίστευε ότι ήμασταν κακοί. Αλλά τώρα έχουμε μια διοίκηση που είναι ανοιχτή να συναντηθεί μαζί μας».

Ο πατέρας του, Ντον, 85 ετών, έχει ένα γραφείο στο τέλος του διαδρόμου και μια καρφίτσα «I love fossil fuels» (Αγαπώ τα ορυκτά καύσιμα) στο πέτο του. «Τα έχουμε ζήσει όλα», είπε. «Ελπίζουμε όμως ότι ο Τραμπ θα ανατρέψει αρκετές από αυτές τις σαχλαμάρες».

Αλλά ακόμα και αν ο Τραμπ ετοιμάζεται να εγκαινιάσει την άνθηση του κλάδου, οι εταιρείες έχουν ήδη δηλώσει ότι θα αποσύρουν τις γεωτρήσεις το επόμενο έτος, καθώς οι τιμές του αργού πετρελαίου αρχίζουν να υποχωρούν, σύμφωνα με τον σύμβουλο ΜακΝάλι. «Οι παραγωγοί ζουν με τον φόβο της χρεοκοπίας. Θέλουν να συμμετάσχουν στον επόμενο κύκλο άνθησης, αλλά, αν ξεκινήσουν πολύ νωρίς, θα υπερπαράγουν και θα καταρρεύσει η αγορά», είπε.

Οπως και να έχει, ο Ντον Σπαρκς έχει μια σαφή ιδέα του τι χρειάζεται η επιχείρησή του. «Είμαστε ένας κλάδος που δεν χρειάζεται βοήθεια», είπε. «Μόνο οι ιδιωτικές επενδύσεις θα μας υπαγορεύσουν πόσο πετρέλαιο θα αντλήσουμε. Απλώς, δεν θέλουμε την κυβέρνηση πάνω από το κεφάλι μας. Πρέπει να μας αφήσουν να έχουμε πλήρη ελευθερία κινήσεων».