Όταν δήλωσε συμμετοχή στην κλινική μελέτη, ο Φίλιπ O’ Κίφι ήξερε ότι ο χρόνος του τελείωνε. Είχε διαγνωστεί με αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση (ALS), μια θανατηφόρα μορφή της νόσου των κινητικών νευρώνων, που προκαλεί παράλυση. Δεν μπορούσε πλέον να κουνήσει τα χέρια του. Ωστόσο, λίγο πριν από την ημέρα των Χριστουγέννων του 2021 «πληκτρολόγησε» ένα πρωτοποριακό μήνυμα σε έναν υπολογιστή ταμπλέτα: «Γεια σου, κόσμε! Σύντομο tweet. Μνημειώδης πρόοδος».

Ο O’ Κίφι διάλεξε τα γράμματα χρησιμοποιώντας μόνο τις σκέψεις του, διαβασμένα από μια συσκευή που ένας χειρουργός μπορεί να τοποθετήσει μέσα στον εγκέφαλο ενός ατόμου μέσα σε 20 λεπτά. Το σύστημα έχει αναπτυχθεί από τη Synchron, μια νεοφυή επιχείρηση, με επικεφαλής τον Τομ Oξλεϊ, νευρολόγο στο νοσοκομείο «Mount Sinai» της Νέας Υόρκης. Πιστεύει ότι θα μπορούσε να βοηθήσει 100 εκατομμύρια ανθρώπους παγκοσμίως που δεν μπορούν να χειριστούν ψηφιακές συσκευές, επειδή δεν μπορούν πλέον να χρησιμοποιήσουν τα χέρια τους. Σε αυτούς περιλαμβάνονται ασθενείς με εγκεφαλικά επεισόδια και τραυματισμούς του νωτιαίου μυελού, καθώς και άλλοι με μυϊκή δυστροφία, εγκεφαλική παράλυση και σοβαρή αρθροπάθεια. Ο ανταγωνισμός σε αυτόν τον τομέα της «διεπαφής εγκεφάλου - υπολογιστή» εντείνεται, με την εταιρεία εγκεφαλικών εμφυτευμάτων Neuralink του Eλον Μασκ να προσλαμβάνει φέτος τον πρώτο της ανθρώπινο ασθενή.

Eχοντας λάβει χρηματοδότηση από την κυβέρνηση των ΗΠΑ, τον Μπιλ Γκέιτς και τον Τζεφ Μπέζος, ο Oξλεϊ πιστεύει ότι η Synchron βρίσκεται σε καλό δρόμο για να μεταμορφώσει ζωές με μια τεχνολογία που είναι ευκολότερο να εγκατασταθεί από τα τσιπ εγκεφάλου του Μασκ. Ο ίδιος επίσης δήλωσε: «Η νευροτεχνολογία υφίσταται μια επανάσταση».

Η ιδέα ξεκίνησε πριν από δύο δεκαετίες, όταν ο Oξλεϊ συνάντησε τον Ραχούλ Σάρμα, έναν άλλον συνιδρυτή της Synchron, ο οποίος είναι σήμερα αναπληρωτής καθηγητής Iατρικής στο Πανεπιστήμιο του Στάνφορντ, στην ιατρική σχολή της Αυστραλίας. Ως φοιτητής, ο Σάρμα γοητεύτηκε από την «επεμβατική καρδιολογία», όπου οι χειρουργοί χρησιμοποιούν εργαλεία που βασίζονται σε καθετήρες, μακριούς, λεπτούς σωλήνες, οι οποίοι μπορούν να προωθηθούν μέσω φλεβών και αρτηριών, για να διορθώσουν καρδιαγγειακά προβλήματα. Μια διαδικασία περιλαμβάνει την τοποθέτηση ενός μικροσκοπικού σωλήνα από συρμάτινο πλέγμα, που ονομάζεται stent, σε μια αρτηρία και την παραμονή του στη θέση του, για να επιτρέπει στο αίμα να ρέει πιο ελεύθερα. Οι Οξλεϊ και Σάρμα άρχισαν να αναρωτιούνται αν θα μπορούσε να εισαχθεί μια συσκευή τύπου στεντ στο εσωτερικό του κρανίου. Αν ένα stent σχεδιασμένο για τα αιμοφόρα αγγεία του εγκεφάλου περιείχε ηλεκτρόδια, σκέφτηκαν, θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για τη λήψη της ηλεκτρικής δραστηριότητας που συμβαίνει όταν οι νευρώνες ή τα νευρικά κύτταρα ενεργοποιούνται. Η χρήση αυτών των σημάτων για τον έλεγχο εξωτερικών συσκευών είχε ήδη αποδειχθεί. Η Synchron έχει συγκεντρώσει 130 εκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με τον ιστότοπο Crunchbase. Το 2022, ο Γκέιτς και ο Μπέζος συμμετείχαν σε μια ομάδα που διέθεσε 75 εκατομμύρια δολάρια. Μέχρι να συμμετάσχουν οι δισεκατομμυριούχοι, ο Οξλεϊ και οι συνεργάτες του έβλεπαν ελπιδοφόρα αποτελέσματα από δοκιμές σε ανθρώπους.

Ο Νίκολας Οπι, μηχανικός Βιοϊατρικής, είναι ένας από τους υπεύθυνους για τον σχεδιασμό και την κατασκευή του stentrode, του υλικού που χρησιμοποιεί η Synchron για να εισχωρήσει στο μυαλό. Αποτελείται από έναν μικρό σωλήνα από μεταλλικό πλέγμα, εφοδιασμένο με αισθητήρες ηλεκτροδίων. Το stentrode περικλείεται σε μια θήκη και περνά μέσα από ένα αιμοφόρο αγγείο, που τροφοδοτεί τον εγκέφαλο.

Στην πρώτη δοκιμή σε ανθρώπους συμμετείχε ο Γκράχαμ Φέλστεντ, ένας 75χρονος Αυστραλός με αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση. Η συσκευή εισήχθη μέσω μιας «τομής κλειδαρότρυπας» στον λαιμό του και προωθήθηκε μέσω της σφαγίτιδας φλέβας και σε ένα αιμοφόρο αγγείο μέσα στον εγκέφαλο. Μόλις βρέθηκε στη σωστή θέση, ο χειρουργός έβγαλε το stentrode, το οποίο επέτρεψε στο πλέγμα να επεκταθεί και να εφαρμόσει στα τοιχώματα του αιμοφόρου αγγείου. Η χειρουργική επέμβαση διαρκεί πλέον κατά μέσο όρο 20 λεπτά. Θα μπορούσε να γίνει ως διαδικασία εξωτερικών ιατρείων, δήλωσε ο Οξλεϊ.

Ένα καλώδιο διαπερνούσε τη φλέβα από το stentrode σε μια μικρή συσκευή, που ήταν ενσωματωμένη στο στήθος του Φέλστεντ. Διαβίβασε τα δεδομένα που κατέγραφε το stentrode μέσω bluetooth σε έναν εξωτερικό υπολογιστή, ο οποίος τα αποκρυπτογράφησε. Η περιοχή του εγκεφάλου του που είχε στοχοποιηθεί ήταν ο κινητικός φλοιός. Αποτελεί εδώ και πολύ καιρό ένα σημείο εστίασης για την έρευνα των εγκεφαλικών εμφυτευμάτων, επειδή μια ηλεκτρική δραστηριότητα κάπου κατά μήκος ενός άκρου προηγείται κάθε σκόπιμης κίνησης αυτού. Η τεχνολογία της Synchron μπορεί να ανιχνεύσει και να αναλύσει αυτή την «έκρηξη» και να τη μετατρέψει σε μια ενέργεια, όπως ένα κλικ του ποντικιού σε μια οθόνη. Ο Φέλστεντ, ο οποίος δεν μπορούσε πλέον να κουνήσει τα χέρια του, το χρησιμοποίησε για να γράψει τα απομνημονεύματά του.

Ο δεύτερος ασθενής της εταιρείας, ο O’ Κίφι, ξεκίνησε το 2020. Όταν άρχισε να δουλεύει, το περιέγραψε «σαν να ξυπνάς το πρωί των Χριστουγέννων και να ανακαλύπτεις ότι όλα τα δώρα κάτω από το δέντρο είναι δικά σου». Όταν ο Οπι ξεκίνησε το πρόγραμμα της Synchron, πίστευε ότι οι ασθενείς θα του ζητούσαν βιονικά άκρα και εξωσκελετούς που ελέγχονται από τη σκέψη. Στην πραγματικότητα διαπίστωσε ότι η δυνατότητα χρήσης ενός smartphone βρίσκεται συχνά στην κορυφή της λίστας. «Μπορούν να μπαίνουν στο Διαδίκτυο, να κάνουν τα ψώνια και τις τραπεζικές τους συναλλαγές και να επικοινωνούν με τους αγαπημένους τους», δήλωσε. Ο Οξλεϊ αναγνωρίζει ότι η Neuralink του Μασκ διεξάγει σοβαρή έρευνα, αλλά η τεχνολογία της απαιτεί να ανοίξει μια τρύπα στο κρανίο του ασθενούς, ώστε να εισαχθεί ένα σύνολο ηλεκτροδίων στον εγκέφαλο. Σε δοκιμές σε ανθρώπους, αυτά τα νήματα έχουν χαλαρώσει. Η τεχνολογία της Synchron έχει σχεδιαστεί για να είναι απλούστερη και λιγότερο επεμβατική.

Οι Οξλεϊ και Μασκ πιστεύουν ότι οι διεπαφές εγκεφάλου - υπολογιστή θα μπορούσαν, σε λίγο καιρό, να τοποθετηθούν σε εκατομμύρια ανθρώπους.

ΠΗΓΗ: Times Media Ltd / News Licensing