Μπορεί τα τρένα να είναι βασανιστικά ασυνεπή, οι γέφυρες να κινδυνεύουν να καταρρεύσουν και η εθνική ομάδα ποδοσφαίρου να κατατροπώνεται από την Αυστρία και την Πολωνία. Ωστόσο, οι Γερμανοί πάντα μπορούσαν να παρηγορηθούν με τη σκέψη ότι ο κόσμος εξακολουθεί να τους ζηλεύει σε ένα θέμα: την ανακύκλωση.

Όσο δυσλειτουργικές κι αν είχαν γίνει άλλες πτυχές της κοινωνίας, μπορούσαν να βασίζονται στο ότι τα νοικοκυριά διαχωρίζουν τα απορρίμματά τους στους κατάλληλους κάδους ή δέχονται επίπληξη από τους γείτονες.

Τώρα, όμως, ακόμη και αυτό το σύμβολο της τάξης τίθεται υπό αμφισβήτηση. Η Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Περιβάλλοντος (UBA) δημοσίευσε μια εκτίμηση ότι έως και το 40% των απορριμμάτων στους κάδους ανακύκλωσης διαχωρίζονται εσφαλμένα.

Η έκθεση διαπίστωσε ότι τα ανακυκλώσιμα υλικά συχνά ρίχνονταν σε κάδους γενικών αποβλήτων και προορίζονταν αναπόφευκτα για αποτέφρωση ή ταφή σε χώρους υγειονομικής ταφής.

Ο «εσφαλμένος» διαχωρισμός από τους καταναλωτές είναι η μεγαλύτερη δυσκολία που αντιμετωπίζει το σύστημα και σε ορισμένες περιπτώσεις υπήρξε «σημαντική» επιδείνωση των επιδόσεων, σύμφωνα με την εν λόγω υπηρεσία.

«Για μεγάλο χρονικό διάστημα, οι Γερμανοί θεωρούνταν οι παγκόσμιοι πρωταθλητές στον διαχωρισμό των απορριμμάτων. Πρέπει να διεκδικήσουμε ξανά αυτόν τον τίτλο», δήλωσε η Μπετίνα Ρέχενμπεργκ, επικεφαλής του τμήματος κυκλικής οικονομίας της UBA.

Δεν πρόκειται για αυταπάτες μεγαλείου. Από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, το σύστημα «πράσινη τελεία» της Γερμανίας ανάγκασε τους κατασκευαστές να αναλάβουν την ευθύνη για την απόρριψη των δικών τους συσκευασιών. Σήμερα αποτελεί το πρότυπο για τα πανευρωπαϊκά πρότυπα και το λογότυπό του, δύο βέλη σε διάταξη γιν-γιανγκ, είναι διεθνές.

Μελέτες δείχνουν επίσης ότι οι Γερμανοί κάνουν πράξη αυτό που πρεσβεύουν, καθώς βρίσκονται σταθερά στην κορυφή ή κοντά στην κορυφή των παγκόσμιων κατατάξεων για την ανακύκλωση. Η διαλογή των απορριμμάτων θεωρείται τόσο βασική κοινωνική υποχρέωση που αναφέρεται συχνά σε μαθήματα ένταξης και γλώσσας για πρόσφυγες και άλλους αλλοδαπούς κατοίκους. Μικρές παραβάσεις μπορούν να οδηγήσουν σε πρόστιμα μεταξύ 10 και 80 ευρώ, ανάλογα με την περιοχή και τη φύση των αποβλήτων. Από τον Μάιο αυτά θα ισχύουν για τους πολίτες των οποίων οι κάδοι απορριμμάτων τροφίμων περιέχουν μόλις 1 τοις εκατό ανόργανη ύλη.

Η UBA και η αδελφή-υπηρεσία της ZSVR, ρυθμιστικός φορέας αρμόδιος για τις συσκευασίες, δήλωσαν ότι είναι σε γενικές γραμμές «θετικοί» για τα επίπεδα συμμόρφωσης.

Τα ποσοστά ανακύκλωσης για τις περισσότερες κατηγορίες αποβλήτων είναι επαρκώς πάνω από τους στόχους τους και σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν το 100%, γεγονός που δείχνει ότι ανακυκλώνεται περισσότερο αλουμίνιο, σίδηρος και χάλυβας απ' ό,τι παράγεται.

Σε ορισμένους τομείς, ωστόσο, υπολείπονται ή ακόμη και οπισθοδρομούν, όπως οι διάφορες σύνθετες συσκευασίες, τα ποικίλα εξαρτήματα των οποίων μπορεί να είναι δύσκολο να διαχωριστούν από τις εγκαταστάσεις ανακύκλωσης.

Η Γερμανία χάνει επίσης τον στόχο της για την ανακύκλωση γυαλιού, εν μέρει επειδή τα χαρακτηριστικά «ιγκλού» της, τα δοχεία συλλογής γυάλινων απορριμμάτων, πέφτουν σιγά σιγά θύμα των περικοπών δαπανών. Η Γκούντα Ράχουτ, επικεφαλής της ZSVR, δήλωσε ότι αυτό είναι «ακόμα πιο τραγικό», επειδή το 100% του γυαλιού μπορεί να διαμορφωθεί εκ νέου σε νέα βάζα και μπουκάλια.

Ενδιαφέρον είναι ότι η έκθεση σημείωσε επίσης ενδείξεις ότι ο συνολικός όγκος των απορριμμάτων μειώνεται επειδή οι Γερμανοί περιορίζουν την κατανάλωσή τους.

Η ποσότητα των μη γυάλινων συσκευασιών που συλλέγονται από τους ανακυκλωτές μειώθηκε από το μέγιστο των σχεδόν τριών εκατομμυρίων τόνων το 2021 σε λίγο πάνω από 2,5 εκατομμύρια τόνους το 2023. Η UBA συνέδεσε το γεγονός αυτό με τη μακρά οικονομική ύφεση της χώρας.

Η έκθεση δεν είναι η πρώτη κηλίδα στο ιστορικό ανακύκλωσης της Γερμανίας. Η UBA έχει υπολογίσει στο παρελθόν ότι το 39% των απορριμμάτων που καταλήγουν στους κάδους γενικών αποβλήτων ανήκουν στην πραγματικότητα στους κάδους βιολογικών αποβλήτων, το περιεχόμενο των οποίων είτε κομποστοποιείται είτε μετατρέπεται σε βιοαέριο.

Οι Γερμανοί παράγουν επίσης περισσότερα απορρίμματα ανά κάτοικο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, αν και είναι πιο φειδωλοί από τους Αυστριακούς, τους Δανούς και τους Βέλγους.

ΠΗΓΗ: Times Media Ltd / News Licensing