Ποιος είναι πιο γενναιόδωρος; - Το πιο δίκαιο φύλο

Πριν από 150 και πλέον χρόνια ο Κάρολος Δαρβίνος αναρωτιόταν αν είχε παρατηρήσει μια διάκριση μεταξύ των δύο φύλων. «Η γυναίκα φαίνεται να διαφέρει από τον άνδρα στη νοητική διάθεση, κυρίως στη μεγαλύτερη τρυφερότητα και στον μικρότερο εγωισμό της», έγραψε στο βιβλίο του The Descent of Man (Η κάθοδος του ανθρώπου).

Μια από τις μεγαλύτερες μελέτες του είδους της έχει τώρα προσδώσει βαρύτητα στο προαίσθημα του μεγάλου φυσιοδίφη, με τα αποτελέσματα να δείχνουν ότι οι γυναίκες είναι πιο γενναιόδωρες από τους άνδρες.

Πιο συγκεκριμένα, σε ένα πείραμα στο οποίο οι άνθρωποι έπρεπε να αποφασίσουν αν θα κρατούσαν όλα τα χρήματα που τους περίσσευαν ή αν θα έδιναν κάποια από αυτά σε έναν ξένο, οι γυναίκες μοιράστηκαν 40 % περισσότερα χρήματα από τους φειδωλούς άνδρες συναδέλφους τους.

Στην έρευνα συμμετείχαν περισσότεροι από 1.000 ενήλικες που έλαβαν μέρος στο λεγόμενο «παιχνίδι του δικτάτορα». Χρησιμοποιείται συχνά σε πειράματα από ψυχολόγους και οικονομολόγους και περιλαμβάνει δύο παίκτες, αλλά όχι πραγματικό διαγωνισμό.

Σε έναν παίκτη - τον «δικτάτορα» - δόθηκαν 10 ευρώ (8,30 λίρες) και τον ρώτησαν πόσα θα ήθελε να μοιραστεί με έναν δεύτερο παίκτη, ο οποίος επιλέχθηκε τυχαία από το σύνολο των συμμετεχόντων.

Οι δικτάτορες δεν γνώριζαν με ποιον ήταν ζευγάρι, ούτε αν ο παραλήπτης ήταν άνδρας ή γυναίκα. Ωστόσο, τους είπαν ότι όταν θα ερχόταν η σειρά τους να παίξουν το ρόλο του αποδέκτη, θα τοποθετούνταν με διαφορετικό άτομο, ώστε να μειωθεί η πιθανότητα να επηρεαστούν οι αποφάσεις τους από την αμοιβαιότητα.

Κατά μέσο όρο, οι γυναίκες έδωσαν 3,50 ευρώ, δηλαδή 40% περισσότερα από τους άνδρες, οι οποίοι μετέφεραν 2,50 ευρώ.

Επιπλέον, ενώ η πιο συνηθισμένη απόφαση για τους άνδρες ήταν να μη μοιραστούν τίποτα με τη σύντροφό τους, η επιλογή που έκαναν συχνότερα οι γυναίκες ήταν να μοιραστούν τα χρήματα 50-50.

Η καθηγήτρια Μαρίνα Παβάν του Πανεπιστημίου Jaume I στην Ισπανία, συν-συγγραφέας της έρευνας, δήλωσε ότι τα αποτελέσματα εξέπληξαν την ομάδα της. «Αυτό που μας εξέπληξε ήταν η σχετικά μεγάλη διαφορά στην προσφορά μεταξύ ανδρών και γυναικών», δήλωσε η ίδια.

Όπως εξήγησε η Παβάν, το μέγεθος του πειράματος συνέβαλε σημαντικά. «Οι περισσότερες υπάρχουσες μελέτες κατέδειξαν μικρές ή καθόλου διαφορές στη γενναιοδωρία μεταξύ των δύο φύλων, αλλά δεν διέθεταν τον αριθμό των παρατηρήσεων που έχουμε εμείς», ανέφερε.

Η Παβάν και οι συνεργάτες της εξέτασαν επίσης τα αποτελέσματα των τεστ προσωπικότητας που έκαναν οι συμμετέχοντες. Οι ερευνητές διαπίστωσαν δύο χαρακτηριστικά που επηρέασαν θετικά τη γενναιοδωρία: το άνοιγμα (το οποίο σχετίζεται με την περιέργεια και την ανοχή στην αλλαγή) και, ίσως αναπάντεχα, την ευχάριστη συμπεριφορά (η οποία σχετίζεται με την ενσυναίσθηση). Υπήρχε επίσης μια σύνδεση μεταξύ των γυναικών που ήταν λιγότερο γενναιόδωρες αν έδειχναν ισχυρότερη ικανότητα συλλογισμού.

Άλλοι ακαδημαϊκοί υποστηρίζουν ότι οι γυναίκες είναι πιο γενναιόδωρες από τους άνδρες επειδή η κοινωνία αναμένει από αυτές να είναι γενναιόδωρες, γεγονός που σημαίνει ότι υφίστανται περισσότερες αρνητικές συνέπειες, σε σύγκριση με τους άνδρες, αν δεν είναι γενναιόδωρες.

Συνολικά, όμως, η Παβάν εκτίμησε ότι τα πειράματα έριξαν φως σε μια θετική πλευρά της ανθρώπινης φύσης. «Παρατηρήστε ότι σε αυτό το παιχνίδι, δεδομένου ότι ο παραλήπτης είναι ανώνυμος και δεν έχει λόγο στην απόφαση του εισηγητή. Σύμφωνα με την καθιερωμένη οικονομική θεωρία θα περιμέναμε ότι οι άνθρωποι δεν θα μεταβίβαζαν τίποτα στους άλλους», δήλωσε.

«Ωστόσο, παραδόξως, το κάνουν - γι' αυτό χρησιμοποιούμε αυτό το παιχνίδι για να μετρήσουμε τον «αλτρουισμό».»

Η έρευνα έρχεται να προστεθεί σε ένα αυξανόμενο σώμα εργασιών σχετικά με τον αλτρουισμό. Μια άλλη μελέτη, που δημοσιεύθηκε το 2020, έδειξε ότι οι καρκινοπαθείς βίωναν λιγότερο χρόνιο πόνο όταν βοηθούσαν στη φροντίδα άλλων ασθενών στον ίδιο θάλαμο. Τα πειράματα έδειξαν επίσης ότι τα υγιή άτομα που είχαν πρόσφατα ενεργήσει ανιδιοτελώς βίωναν λιγότερη σωματική δυσφορία από τις ενέσεις με βελόνες και τα ηλεκτροσόκ, οδηγώντας τους ερευνητές να προτείνουν ότι οι αλτρουιστικές πράξεις θα μπορούσαν να συνταγογραφούνται για τις αναλγητικές τους ιδιότητες.

Μια άλλη μελέτη, που δημοσιεύθηκε τον Σεπτέμβριο, κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η ευγένεια οδηγεί τους ανθρώπους να θεωρούνται πιο ελκυστικοί σωματικά. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι το να θεωρείται κάποιος έξυπνος ή αστείος αυξάνει την αισθητική ελκυστικότητα ενός ατόμου. Ωστόσο, το να θεωρείται κανείς γενναιόδωρος και αλτρουιστής ξεπερνάει και τα δύο αυτά χαρακτηριστικά. Τα αποτελέσματα είναι λογικά από εξελικτική άποψη, δήλωσαν οι ερευνητές. «Το να είσαι χρήσιμος, γενναιόδωρος και συνεργάσιμος είναι ευεργετικό τόσο σε κοινωνικά πλαίσια όσο και σε πλαίσια επιβίωσης. Στην επιλογή συντρόφου, αυτά τα χαρακτηριστικά σηματοδοτούν ότι κάποιος θα μπορούσε να είναι ένας αξιόπιστος, μακροπρόθεσμος σύντροφος», εξήγησαν.

Τα τελευταία αποτελέσματα δημοσιεύονται στο περιοδικό PLOS One.