Ο Τραμπ κήρυξε πόλεμο στην αγορά ομολόγων... και έχασε

Οι «τιμωροί» της αγοράς ομολόγων πέτυχαν ακόμη μια νίκη. Ο πρόεδρος Τραμπ πτοήθηκε από την απότομη πτώση των τιμών των αμερικανικών κρατικών ομολόγων τα τελευταία 40 χρόνια και ανέστειλε τους σαρωτικούς δασμούς του στον υπόλοιπο κόσμο, πλην της Κίνας. Η αντιπαράθεση του προέδρου με τις χρηματοπιστωτικές αγορές πήρε επικίνδυνη τροπή τις τελευταίες 48 ώρες, καθώς οι χρηματιστές της Wall Street απέρριψαν το κρατικό χρέος των ΗΠΑ, αυξάνοντας το κόστος δανεισμού για 30 έτη στο 5% - στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών και σε επίπεδο μεγαλύτερο από εκείνο της πρώην δοκιμαζόμενης Ελλάδας. Οι αποδόσεις αυτή την εβδομάδα αυξήθηκαν σημαντικά σε σχέση με το 1982. Οι δασμοί του Τραμπ - οι οποίοι αναμένεται να αυξήσουν τον πληθωρισμό για τους Αμερικανούς καταναλωτές και να παγώσουν τις επιχειρηματικές επενδύσεις - μπορεί να επέζησαν από ένα χρηματιστηριακό ξεπούλημα, αλλά οι αγορές χρέους αποτελούν ένα τελείως διαφορετικό θηρίο, με το οποίο δεν μπορεί να τα βάλει ούτε ο παγκόσμιος οικονομικός ηγεμόνας. Οι κάτοχοι εγχώριων και διεθνών ομολόγων, οι οποίοι ουσιαστικά κατέχουν IOU (ανεπίσημα έγγραφα αναγνώρισης χρέους) που εκδίδει η κυβέρνηση σε αντάλλαγμα για τη χρηματοδότηση του εμπορικού και κεφαλαιακού ελλείμματος των ΗΠΑ, αποτελούσαν ανέκαθεν την εκλογική ομάδα που ο πρόεδρος δεν θα μπορούσε να εκφοβίσει. Όπως διαπίστωσε η πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Λιζ Τρας αλλά και αμέτρητες αναδυόμενες οικονομίες της αγοράς τις τελευταίες δεκαετίες, η προβλεψιμότητα και η αξιοπιστία είναι το κλειδί της εξάρτησης από την καλοσύνη των εξωτερικών πιστωτών.

Η ατάκα του συμβούλου της εποχής Κλίντον, Τζέιμς Κάρβιλ, ότι επιθυμούσε να μετενσαρκωθεί ως αγορά ομολόγων, επειδή «μπορείς να εκφοβίζεις τους πάντες», εξακολουθεί να ισχύει. Ο Τραμπ είναι ο τελευταίος και πιο ισχυρός ηγέτης που αναγκάζεται να υποταχθεί. Οι αγορές ομολόγων χρειάστηκαν λίγο χρόνο για να συνειδητοποιήσουν τους οικονομικούς και δημοσιονομικούς κινδύνους που εγκυμονούν οι δασμοί του Τραμπ. Στα τέλη της περασμένης εβδομάδας, οι αγορές ομολόγων διαδραμάτισαν τον παραδοσιακό τους ρόλο ως καταφύγιο σε περιόδους πίεσης, καθώς πολλά χρήματα αποσύρθηκαν από τη χρηματιστηριακή αγορά μετά την ανακοίνωση του Τραμπ στις 2 Απριλίου. Καθώς όμως η υπόσχεση για αμοιβαίους δασμούς έγινε πραγματικότητα την Τετάρτη το πρωί, οι κάτοχοι ομολόγων συνειδητοποίησαν με καθυστέρηση ότι οι ΗΠΑ διαθέτουν τους υψηλότερους εμπορικούς περιορισμούς εδώ και περισσότερο από έναν αιώνα. Το γεγονός σηματοδοτεί άλλο ένα μεγάλο σοκ για την προσφορά της αμερικανικής οικονομίας δύο χρόνια μετά την ενεργειακή κρίση και πέντε χρόνια μετά την πανδημία. Οι συναλλαγές εκτροχιάστηκαν, καθώς τα αντισταθμιστικά κεφάλαια (hedge funds) με μεγάλες τοποθετήσεις στην αγορά κρατικών ομολόγων αναγκάστηκαν να προβούν σε αναγκαστικές πωλήσεις για να αντλήσουν εκτάκτως μετρητά προκειμένου να καλύψουν τις θέσεις τους. Η παύση των 90 ημερών εξασφαλίζει την ανακούφιση που οι επενδυτές επιζητούσαν απεγνωσμένα. Ωστόσο, ο Τραμπ δεν απέσυρε την προστατευτική δαμόκλειο σπάθη που κρέμεται πάνω από τους σημαντικότερους εμπορικούς εταίρους του στην Κίνα, τον Καναδά, το Μεξικό, την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ηνωμένο Βασίλειο. Το μεσοδιάστημα μεταξύ του παρόντος και του Ιουλίου θα περιλαμβάνει πυρετώδεις διπλωματικές συνομιλίες. Επίσης, παρέχει στον πρόεδρο τη δυνατότητα διαφυγής, επιτρέποντάς του να διεκδικήσει, όπως ακριβώς έκανε και το 2019, μια μεγαλειώδη νίκη επί των εθνών που τώρα θα αγοράζουν αμερικανικά προϊόντα.

Αυτή θα ήταν η αναμφισβήτητα καλύτερη περίπτωση για τη Wall Street και τις αμερικανικές επιχειρήσεις, οι οποίες έχουν περιέλθει σε ύφεση λόγω των τελευταίων τριών μηνών κατά τους οποίους, η ομάδα του προέδρου προέβαινε σε αλλοπρόσαλλες, αντικρουόμενες δηλώσεις σχετικά με τους στόχους της πολιτικής του. Βραχυπρόθεσμα, η πολιτική αβεβαιότητα πρόκειται να παραμείνει. Ο Τραμπ είχε υποσχεθεί να χρησιμοποιήσει περίπου 800 δισεκατομμύρια δολάρια από τα επικείμενα έσοδα από τους δασμούς για να χρηματοδοτήσει μαζικές φορολογικές μειώσεις που αναμένεται να ολοκληρωθούν στο τέλος του έτους. Είχε υποσχεθεί στους εργάτες των αμερικανικών αυτοκινητοβιομηχανιών και χαλυβουργών νέες θέσεις εργασίας και εργοστάσια που θα ξεπηδούσαν στις πρώην βιομηχανικές εστίες. Οι πιο εχθρικοί εμπορικοί σύμβουλοί του, όπως ο Πίτερ Ναβάρο, θα μπορούσαν να αναλάβουν οποιαδήποτε ευθύνη για αυτή τη μεταστροφή και στη συνέχεια, να αποχωρήσουν. Δεν είναι επίσης σαφές αν η καθυστέρηση αποτελεί παραδοχή του προέδρου ότι η αμερικανική οικονομία θα υποστεί τις μεγαλύτερες απώλειες από τους δασμούς που αυξάνουν τις τιμές των εισαγόμενων αγαθών, διαβρώνουν τα περιθώρια κέρδους των επιχειρήσεων και τις αναγκάζουν να αναβάλλουν τις επενδυτικές τους αποφάσεις αν δεν μπορούν να έχουν πρόσβαση στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού.