Ο Τραμπ ανασύρεται από το χείλος του γκρεμού από έναν καθησυχαστικό σύμβουλο

Ο πρόεδρος Τραμπ φάνηκε να απολαμβάνει υπερβολικά τη δύναμη της αμερικανικής οικονομίας όταν είπε στους Ρεπουμπλικανούς: «Αυτές οι χώρες μου τηλεφωνούν, με γλείφουν... πεθαίνουν να κάνουν μια συμφωνία μαζί μας». Ντυμένος με σμόκιν το βράδυ της Τρίτης, μιμήθηκε έναν παγκόσμιο ηγέτη που τον παρακαλούσε: «Σας παρακαλώ, σας παρακαλώ, κύριε, κάντε μια συμφωνία μαζί μου. Θα κάνω τα πάντα». Επί ημέρες ο Τραμπ έδινε το μήνυμα ότι το δασμολογικό του καθεστώς, η δεύτερη φάση του οποίου επρόκειτο να τεθεί σε ισχύ χθες Τετάρτη, ήρθε για να μείνει σε μια αναπροσαρμογή του παγκόσμιου εμπορίου με την Αμερική. Οι χώρες «μάς μαδούσαν δεξιά και αριστερά, αλλά τώρα είναι η σειρά μας να τις μαδήσουμε... Ξέρω πολύ καλά τι κάνω», είπε.

Όμως, όντως ξέρει;

Την επόμενη ημέρα ανακοίνωσε μια παύση 90 ημερών στον υψηλότερο συντελεστή «αμοιβαίων δασμών» που ίσχυε για μόλις 13 ώρες. Η ανακούφιση στις αγορές ήταν εμφανής. Αυξήθηκαν αμέσως, παρά το γεγονός ότι ο Τραμπ αύξανε σταδιακά την αντιπαράθεσή του με την Κίνα, αυξάνοντας τους δασμούς για αυτή σε 150%. Ο Σκοτ Μπέσεντ, ο υπουργός Οικονομικών, επιστρατεύτηκε για να ηρεμήσει τα πνεύματα. Διαβεβαίωσε τους δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο: «Ήταν απόφαση του προέδρου να περιμένει μέχρι σήμερα. Όπως έχω πει στο παρελθόν, κανείς δεν δημιουργεί άσους στο μανίκι για τον εαυτό του όπως ο πρόεδρος Τραμπ». Ωστόσο, η ανακοίνωση της παύσης ήταν πολύ πιο τυχαία απ' ό,τι υποστήριξε ο Μπέσεντ, όπως καταλαβαίνουν οι Times. Ο δισεκατομμυριούχος υπουργός έχει αναδειχθεί ως το πιο λογικό πρόσωπο της κυβέρνησης Τραμπ, προωθώντας στο εσωτερικό του Λευκού Οίκου την άποψη ότι οι καλές συμφωνίες δασμών είναι εφικτές και απευθύνοντας έκκληση για ηρεμία στις αγορές. Το επιχείρημά του ενισχύθηκε από την αδυναμία της κυβέρνησης να αντιμετωπίσει τον πανικό 70 χωρών που «πεθαίνουν για μια συμφωνία», σύμφωνα με τα λόγια του Τραμπ. Δεν μπόρεσαν να αντιμετωπίσουν τη λαίλαπα που εξαπολύθηκε. Ο Μπέσεντ ήταν καθοριστικός παράγοντας στο να πειστεί ο Τραμπ να κάνει ένα βήμα πίσω.

Την Κυριακή πέταξε στο Μαρ-α-Λάγκο, την κατοικία του Τραμπ στη Φλόριντα, για να παροτρύνει τον πρόεδρο να συμβιβαστεί σχετικά με τους δασμούς που παρουσιάστηκαν την περασμένη Τετάρτη και εξέπληξαν τον κόσμο. Οι στενότεροι σύμμαχοι της Αμερικής έλαβαν συγκλονιστικά υψηλούς δασμούς, όπως το 17% που επιβλήθηκε στο Ισραήλ. Αυτό οδήγησε σε δύο ημέρες κατακόρυφης πτώσης των παγκόσμιων αγορών. Ο Μπέσεντ προέβλεψε ότι ο πανικός θα συνεχιστεί, εκτός εάν ο Τραμπ υπαναχωρήσει από τον όρκο του ότι «δεν θα αλλάξει ποτέ». Ο Μπέσεντ ήθελε ο πρόεδρος να τονίσει ότι οι δασμοί θα μπορούσαν να μειωθούν με παραχωρήσεις. Η επιχειρηματολογία του ενισχύθηκε από τον Έλον Μασκ, ο οποίος έκανε έκκληση για ένα ιδανικό ελεύθερο εμπόριο μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της Ευρώπης. Μια αντιπαράθεση ξέσπασε μεταξύ του Μασκ και του Πίτερ Ναβάρο, του κύριου εμπορικού συμβούλου του Τραμπ, ο οποίος είναι ο ηγέτης της φατρίας του προστατευτισμού. Ο Ναβάρο αποκάλεσε τον Μασκ «συναρμολογητή αυτοκινήτων» που τον νοιάζει μόνο η δική του επιχείρηση. Ο Μασκ απάντησε ότι ο Ναβάρο είναι «πανίβλακας». Αυτή ήταν η κορυφή του παγόβουνου των διαφορών που μαίνονται μεταξύ των μελών του υπουργικού συμβουλίου του Τραμπ. Ο Στίβεν Μίλερ, αναπληρωτής προσωπάρχης του Λευκού Οίκου και σύμμαχος του Ναβάρο, φώναξε σε συνέντευξή του στο Fox News, το απόγευμα της Τρίτης, ότι ο πρόεδρος «έλαβε τα απαραίτητα μέτρα για να επαναφέρει την αμερικανική βιομηχανική δύναμη και ισχύ». Επιπλέον, πρόσθεσε: «Θα έχουμε πραγματικά σκληρή δύναμη σε αυτή τη χώρα».

Στο παρασκήνιο, ο άξονας Μπέσεντ/Μασκ κέρδιζε με τη βοήθεια συμβούλων όπως ο Κέβιν Χάσετ, πρόεδρος του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου των ΗΠΑ. Η θέση τους ενισχύθηκε χθες (Τετάρτη), ακόμη και όταν ο Τραμπ έγραψε στην ιστοσελίδα του Truth Social σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Στις 9.33 π.μ. δημοσίευσε: «ΧΑΛΑΡΩΣΤΕ! Όλα θα πάνε καλά. Οι ΗΠΑ θα γίνουν μεγαλύτερες και καλύτερες από ποτέ!». Αυτό ήταν ένα μήνυμα τόσο προς τις αγορές, τρία λεπτά αφότου άνοιξαν και πάλι προς τα κάτω, όσο και προς την ομάδα του στον Λευκό Οίκο που αλληλοτρώγεται. Στις 9.37 π.μ. δημοσίευσε: «ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΠΟΛΥ ΚΑΛΗ ΣΤΙΓΜΗ ΓΙΑ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΕΤΕ!!!». Τα λόγια του αποδείχθηκαν προφητικά, δεδομένης της ανόδου των αμερικανικών αγορών όταν ανακοίνωσε την παύση του λίγες ώρες αργότερα.

Καθοριστικός παράγοντας για την απόφαση ήταν το ντάμπινγκ των κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ από τους εμπόρους της Wall Street, η οποία αύξησε το κόστος δανεισμού των 30ετών ομολόγων στο 5%, το υψηλότερο ποσοστό σε δύο έτη. Οι αποδόσεις αυξήθηκαν κατά το μεγαλύτερο ποσό από το 1982 αυτή την εβδομάδα, εκτοξεύοντας το κόστος δανεισμού των 30ετών ομολόγων της αμερικανικής κυβέρνησης πάνω από εκείνο της πρώην πληγείσας Ελλάδας. Αυτό θα οδηγήσει σε υψηλότερα επιτόκια ενυπόθηκων δανείων, αν δεν ελεγχθεί, στερώντας από τον Τραμπ μια από τις βασικές προεκλογικές του δεσμεύσεις και θέτοντας σε κίνδυνο τα θεμελιώδη στοιχεία της οικονομίας σε σημείο που να οδηγήσει σε υποβάθμιση της αγοράς, ύφεση ή χειρότερα. Ο Τζέιμι Ντάιμον, διευθύνων σύμβουλος της JPMorgan Chase, δήλωσε χθες, Τετάρτη, στο Fox Business News ότι η ύφεση είναι ένα πιθανό αποτέλεσμα των δασμών. Ο Τραμπ είχε δει τον αντίκτυπο μιας ψευδούς φήμης τη Δευτέρα για παύση 90 ημερών που εξαπλώθηκε σαν πυρκαγιά στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μετά από παρερμηνεία μιας συνέντευξης του Χάσετ. Οι αγορές ανέβηκαν πριν πέσουν και πάλι. Ο Τραμπ ανέστειλε τις περισσότερες από τις χειρότερες επιπτώσεις των δασμών του, αν και κάθε άλλο παρά όλες. Οι αγορές, καθώς και 70 παγκόσμιοι ηγέτες, πήραν μια ανάσα. Τουλάχιστον για τώρα.