Οι καρδιοπαθείς στο «στόχαστρο» του κορονοϊού - Τι πρέπει να προσέξουν οι ασθενείς
Η παραίνεση «Μην πηγαίνετε άσκοπα στο Νοσοκομείο» δεν ισχύει για ασθενείς με ύποπτα συμπτώματα (πόνος στο στήθος, δύσπνοια) με ή χωρίς ιστορικό γνωστής καρδιαγγειακής νόσου. Και αυτό διότι όπως προειδοποιούν οι ειδικοί της Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας, ένα πιθανό έμφραγμα σε ασθενή σημαίνει ότι κινδυνεύει άμεσα η ζωή του.
Εν τω μεταξύ οι επιστήμονες της Εταιρείας, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς που εορτάστηκε την περασμένη Τρίτη (διοργανώνεται κάθε χρόνο στις 29 Σεπτεμβρίου), συνέταξαν έναν οδηγό για τους καρδιοπαθείς που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, προσφέροντας χρήσιμες συμβουλές στους ασθενείς.
Οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου σε περίπτωση προσβολής από τον ιό. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η καρδιακή ανεπάρκεια προκαλεί ενεργοποίηση νευροορμονικών ουσιών, που χρησιμοποιεί ως όχημα ο ιός στην προσβολή του οργανισμού μας. Η φαρμακευτική αγωγή που χορηγείται δύναται να φέρει σε καλή ισορροπία τη νευροορμονική αυτή διέγερση, εξασφαλίζοντας καλό λειτουργικό στάδιο και ποιότητα ζωής στους ασθενείς.
Γι’ αυτό – με βάση τα μέχρι τώρα επιστημονικά δεδομένα – δε συνιστάται διακοπή της αγωγής για την καρδιακή ανεπάρκεια, αλλά συστήνεται στους ασθενείς να παρακολουθούν το σωματικό τους βάρος, καθώς και συμπτώματα και σημεία απορρύθμισης της κατάστασής τους (όπως εμφάνιση δύσπνοιας, ευκολότερης κόπωσης, οιδημάτων και δυσκολία κατάκλισης) ώστε να επικοινωνήσουν αμέσως με τον θεράποντα ιατρό τους.
Σε σχέση με τον κορωνοϊό μελέτες που πραγματοποιήθηκαν έδειξαν ότι το 48% των ασθενών που κατέληξαν από COVID-19 παρουσίαζαν αρτηριακή υπέρταση έναντι 23% των επιζώντων.
Ωστόσο δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία ότι η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου μόλυνσης από SARS-CoV-2. Επομένως, οι υπερτασικοί ασθενείς πρέπει να εφαρμόζουν τις ίδιες προφυλάξεις που εφαρμόζουν τα άτομα της ηλικίας τους ανάλογα με το προφίλ και τις συννοσηρότητές τους.
Πρέπει να τονιστεί ότι η θνησιμότητα υπερτασικών ασθενών με COVID-19 ήταν σημαντικά μειωμένη σε εκείνους οι οποίοι ελάμβαναν σταθερά τα φάρμακά τους.
Σε ό,τι αφορά την κολπική μαρμαρυγή, οι κατηγορίες ασθενών με κολπική μαρμαρυγή που εμφανίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο για λοίμωξη και ακολούθως εμφάνιση σοβαρών επιπλοκών είναι εκείνοι που είναι πάνω από 60 ετών, πάσχουν από χρόνιες παθήσεις όπως καρδιακή ανεπάρκεια, υψηλή αρτηριακή πίεση, διαβήτη, πνευμονοπάθειες, καρκίνο, παθήσεις των νεφρών και ήπατος ή άλλες χρόνιες καταστάσεις.
Επίσης η κολπική μαρμαρυγή από μόνη της δεν φαίνεται να θέτει τον ασθενή σε υψηλότερο κίνδυνο, εφόσον δεν συνυπάρχουν οι προαναφερθείσες επιβαρυντικές καταστάσεις.
Τέλος, ούτε η αντιπηκτική θεραπεία φαίνεται να θέτει τον ασθενή σε ομάδα υψηλότερου κινδύνου.
Είναι ευνόητο ότι σε έναν καπνιστή η άμυνα του αναπνευστικού συστήματος και εν γένει του ανοσοποιητικού του είναι μειωμένη και προδιαθέτει για εμφάνιση συχνών βρογχίτιδων και πνευμονικών λοιμώξεων.
Μελέτη από την Κίνα αναφέρει μεγαλύτερο ποσοστό απώλειας ζωής σε καπνιστές, συγκριτικά με μη καπνιστές ασθενείς.
Σημαντικό είναι επίσης να καταδειχθεί ότι κάπνισμα σημαίνει συχνή επαφή των χεριών με το στόμα, με δυνητικά μολυσμένα αντικείμενα (πακέτο, σπίρτα, αναπτήρας, συσκευές ατμίσματος), ανεξάρτητα από τη χρήση προστατευτικών γαντιών, και δυσχεραίνει τη σωστή χρήση μάσκας.
Η πανδημία ανέδειξε εμφατικά την ανάγκη υιοθέτησης ενός πιο υγιεινού μοντέλου ζωής με την αύξηση της φυσικής άσκησης, τον περιορισμό των προσλαμβανόμενων θερμίδων και την αποφυγή της παχυσαρκίας.
Η παχυσαρκία μειώνει τον αερισμό των πνευμόνων καθώς περιορίζει την έκπτυξη του διαφράγματος, μειώνει την άμυνα του οργανισμού απέναντι στον κορωνοϊό και αυξάνει την πηκτικότητα του αίματος με συνέπεια τις θρομβώσεις. Επιπρόσθετα προδιαθέτει σε σακχαρώδη διαβήτη.
Η πανδημία δημιουργεί νέα δεδομένα ως προς την επιβίωση των θυμάτων καρδιακής ανακοπής, αλλά κυρίως της ασφάλειας για τους διασώστες.
Αν ο διασώστης έχει πρόσβαση σε ατομικό προστατευτικό εξοπλισμό (π.χ. προστατευτική μάσκα, γάντια μιας χρήσης, οφθαλμική προστασία), αυτός πρέπει να φορεθεί πριν από την έναρξη ΚΑΡΠΑ.
Σε περίπτωση θετικού/ύποπτου COVID-19 θύματος, οπότε και υπάρχει σαφής κίνδυνος μόλυνσης, οι διασώστες θα πρέπει να επιχειρούν ΚΑΡΠΑ μόνο με θωρακικές συμπιέσεις, χωρίς πνευμονικές εμφυσήσεις και έγκαιρη απινίδωση μέχρι να φτάσει το ασθενοφόρο (ή η ομάδα εξειδικευμένης αναζωογόνησης).
Εν τω μεταξύ οι επιστήμονες της Εταιρείας, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Καρδιάς που εορτάστηκε την περασμένη Τρίτη (διοργανώνεται κάθε χρόνο στις 29 Σεπτεμβρίου), συνέταξαν έναν οδηγό για τους καρδιοπαθείς που ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, προσφέροντας χρήσιμες συμβουλές στους ασθενείς.
Καρδιακή ανεπάρκεια
Οι ασθενείς με καρδιακή ανεπάρκεια αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου σε περίπτωση προσβολής από τον ιό. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η καρδιακή ανεπάρκεια προκαλεί ενεργοποίηση νευροορμονικών ουσιών, που χρησιμοποιεί ως όχημα ο ιός στην προσβολή του οργανισμού μας. Η φαρμακευτική αγωγή που χορηγείται δύναται να φέρει σε καλή ισορροπία τη νευροορμονική αυτή διέγερση, εξασφαλίζοντας καλό λειτουργικό στάδιο και ποιότητα ζωής στους ασθενείς.
Γι’ αυτό – με βάση τα μέχρι τώρα επιστημονικά δεδομένα – δε συνιστάται διακοπή της αγωγής για την καρδιακή ανεπάρκεια, αλλά συστήνεται στους ασθενείς να παρακολουθούν το σωματικό τους βάρος, καθώς και συμπτώματα και σημεία απορρύθμισης της κατάστασής τους (όπως εμφάνιση δύσπνοιας, ευκολότερης κόπωσης, οιδημάτων και δυσκολία κατάκλισης) ώστε να επικοινωνήσουν αμέσως με τον θεράποντα ιατρό τους.
Αρτηριακή υπέρταση
Σε σχέση με τον κορωνοϊό μελέτες που πραγματοποιήθηκαν έδειξαν ότι το 48% των ασθενών που κατέληξαν από COVID-19 παρουσίαζαν αρτηριακή υπέρταση έναντι 23% των επιζώντων.
Ωστόσο δεν υπάρχουν σαφή στοιχεία ότι η αρτηριακή υπέρταση αποτελεί ανεξάρτητο παράγοντα κινδύνου μόλυνσης από SARS-CoV-2. Επομένως, οι υπερτασικοί ασθενείς πρέπει να εφαρμόζουν τις ίδιες προφυλάξεις που εφαρμόζουν τα άτομα της ηλικίας τους ανάλογα με το προφίλ και τις συννοσηρότητές τους.
Πρέπει να τονιστεί ότι η θνησιμότητα υπερτασικών ασθενών με COVID-19 ήταν σημαντικά μειωμένη σε εκείνους οι οποίοι ελάμβαναν σταθερά τα φάρμακά τους.
Κολπική μαρμαρυγή
Σε ό,τι αφορά την κολπική μαρμαρυγή, οι κατηγορίες ασθενών με κολπική μαρμαρυγή που εμφανίζουν μεγαλύτερο κίνδυνο για λοίμωξη και ακολούθως εμφάνιση σοβαρών επιπλοκών είναι εκείνοι που είναι πάνω από 60 ετών, πάσχουν από χρόνιες παθήσεις όπως καρδιακή ανεπάρκεια, υψηλή αρτηριακή πίεση, διαβήτη, πνευμονοπάθειες, καρκίνο, παθήσεις των νεφρών και ήπατος ή άλλες χρόνιες καταστάσεις.
Επίσης η κολπική μαρμαρυγή από μόνη της δεν φαίνεται να θέτει τον ασθενή σε υψηλότερο κίνδυνο, εφόσον δεν συνυπάρχουν οι προαναφερθείσες επιβαρυντικές καταστάσεις.
Τέλος, ούτε η αντιπηκτική θεραπεία φαίνεται να θέτει τον ασθενή σε ομάδα υψηλότερου κινδύνου.
Κάπνισμα
Είναι ευνόητο ότι σε έναν καπνιστή η άμυνα του αναπνευστικού συστήματος και εν γένει του ανοσοποιητικού του είναι μειωμένη και προδιαθέτει για εμφάνιση συχνών βρογχίτιδων και πνευμονικών λοιμώξεων.
Μελέτη από την Κίνα αναφέρει μεγαλύτερο ποσοστό απώλειας ζωής σε καπνιστές, συγκριτικά με μη καπνιστές ασθενείς.
Σημαντικό είναι επίσης να καταδειχθεί ότι κάπνισμα σημαίνει συχνή επαφή των χεριών με το στόμα, με δυνητικά μολυσμένα αντικείμενα (πακέτο, σπίρτα, αναπτήρας, συσκευές ατμίσματος), ανεξάρτητα από τη χρήση προστατευτικών γαντιών, και δυσχεραίνει τη σωστή χρήση μάσκας.
Παχυσαρκία
Η πανδημία ανέδειξε εμφατικά την ανάγκη υιοθέτησης ενός πιο υγιεινού μοντέλου ζωής με την αύξηση της φυσικής άσκησης, τον περιορισμό των προσλαμβανόμενων θερμίδων και την αποφυγή της παχυσαρκίας.
Η παχυσαρκία μειώνει τον αερισμό των πνευμόνων καθώς περιορίζει την έκπτυξη του διαφράγματος, μειώνει την άμυνα του οργανισμού απέναντι στον κορωνοϊό και αυξάνει την πηκτικότητα του αίματος με συνέπεια τις θρομβώσεις. Επιπρόσθετα προδιαθέτει σε σακχαρώδη διαβήτη.
Κορωνοϊός και καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση
Η πανδημία δημιουργεί νέα δεδομένα ως προς την επιβίωση των θυμάτων καρδιακής ανακοπής, αλλά κυρίως της ασφάλειας για τους διασώστες.
Αν ο διασώστης έχει πρόσβαση σε ατομικό προστατευτικό εξοπλισμό (π.χ. προστατευτική μάσκα, γάντια μιας χρήσης, οφθαλμική προστασία), αυτός πρέπει να φορεθεί πριν από την έναρξη ΚΑΡΠΑ.
Σε περίπτωση θετικού/ύποπτου COVID-19 θύματος, οπότε και υπάρχει σαφής κίνδυνος μόλυνσης, οι διασώστες θα πρέπει να επιχειρούν ΚΑΡΠΑ μόνο με θωρακικές συμπιέσεις, χωρίς πνευμονικές εμφυσήσεις και έγκαιρη απινίδωση μέχρι να φτάσει το ασθενοφόρο (ή η ομάδα εξειδικευμένης αναζωογόνησης).
