Ευλογιά των πιθήκων: Κρούσματα σε πέντε χώρες - Τα πρώτα συμπτώματα, η πιθανή αιτία και γιατί «χτυπά» κυρίως άνδρες
Τι απαντούν οι επιστήμονες
Αν και αρχικά είχαν εντοπιστεί κρούσματα μόνο στη Βρετανία, πλέον κρούεται το καμπανάκι του κινδύνου για την ευλογιά των πιθήκων, διότι κρούσματα υπάρχουν σε περισσότερες χώρες τόσο της Ευρώπης όσο και στις ΗΠΑ.
Συνολικά η Βρετανία, η Πορτογαλία και η Ισπανία ανέφεραν 36 ύποπτα κρούσματα, ενώ ένα κρούσμα εντόπισαν μέχρι στιγμής οι αμερικανικές υγειονομικές Αρχές. Επίσης ο Καναδάς ανέφερε 13 ύποπτα κρούσματα, όλα στο Μόντρεαλ.
«Αυτό το ξέσπασμα είναι σπάνιο και ασυνήθιστο», δήλωσε η επιδημιολόγος Σούζαν Χόπκινς, η οποία είναι η επικεφαλής ιατρικός σύμβουλος της Υπηρεσίας Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKHSA). «Το πού ακριβώς και το πώς μολύνθηκαν παραμένει υπό επείγουσα έρευνα», ανέφερε η υπηρεσία στην ανακοίνωση.
«Τα περιστατικά της ευλογιάς των πιθήκων στη Βρετανία πρέπει να διερευνηθούν για να εντοπιστεί ο τρόπος μετάδοσης μεταξύ των ομοφυλόφιλων και αμφιφυλόφιλων ανδρών», κατά τον Dr. Ibrahima Soce Fall, αναπληρωτή γενικό διευθυντή για την Αντιμετώπιση Έκτακτων Περιστατικών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
Όπως δήλωσε στο Associated Press, οι ειδικοί πρέπει να μάθουν περισσότερα για τον τρόπο μετάδοσης, ακόμα και στις χώρες όπου ενδημεί.
Από την πλευρά του, ο Mateop Prochazka, ειδικός σε Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα ανέφερε πως: «Η στενή επαφή μεταξύ δύο ανθρώπων (όπως κατά τη διάρκεια του σεξ) θα μπορούσε να διευκολύνει τη μετάδοση, κάτι που δεν είχε περιγραφεί ποτέ μέχρι τώρα» έγραψε ο ίδιος στο Twitter.
«Ωστόσο, το υψηλό ποσοστό των κρουσμάτων στο τρέχον ξέσπασμα στην Αγγλία που είναι ομοφυλόφιλοι ή αμφιφυλόφιλοι (4/7 ήτοι 57%) υποδηλώνει έντονα τη διάδοση στα σεξουαλικά δίκτυα» συμπλήρωσε.
«Εξακολουθούμε να διερευνούμε γρήγορα κάθε νέο κρούσμα που εντοπίζουμε και να ενημερώνουμε την ιατρική κοινότητα. Συνιστάμε στους ομοφυλόφιλους και τους αμφιφυλόφιλους άνδρες να έχουν το νου τους για κάθε ασυνήθιστο εξάνθημα ή δερματική βλάβη που θα παρουσιάσουν. Αν δουν κάτι ύποπτο, πρέπει να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους», δήλωσε η επιδημιολόγος Σούζαν Χόπκινς.
Οι επιστήμονες στα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ παρακολουθούν επίσης στενά το ξέσπασμα στην Ευρώπη.
«Ανησυχούμε ότι η νέα έξαρση είναι πολύ διαφορετική από αυτή που συνήθως αναφέραμε ως ευλογιά των πιθήκων», δήλωσε η Jennifer McQuiston, ανώτερος αξιωματούχος του CDC.
Πέρυσι, η ευλογιά των πιθήκων προκάλεσε περισσότερα από 6.000 κρούσματα στο Κονγκό. Προκάλεσε επίσης περίπου 3.000 περιστατικά στη Νιγηρία. Ωστόσο «υπάρχουν πολλές ακόμα αβεβαιότητες για τη δυναμική της μετάδοσής της», τόνισε ο Dr. Fall.
«Περιστασιακά η ευλογιά των πιθήκων αναφέρεται εκτός των περιοχών όπου ενδημεί», δήλωσε ο Dr Michael Head, ειδικός σε θέματα Παγκόσμιας Υγείας από το Πανεπιστήμιο του Σάουθαμπτον. «Έχουμε δει και παλαιότερα κάποια κρούσματα στη Βρετανία και είχαν υπάρξει αναφορές για μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο».
Ωστόσο πρόσθεσε πως «προς το παρόν έχουμε κενά στις γνώσεις μας, τα οποία σίγουρα θα βελτιωθούν με την διερεύνηση του τώρα γίνεται από την επιστημονική κοινότητα. Θα ήταν όμως πολύ ασυνήθιστο να δούμε κάτι περισσότερο από μερικές δεκάδες κρούσματα. Νομίζω ότι δεν θα δούμε επίπεδα μετάδοσης σαν αυτά του κοροναϊού».
Συνήθως διαρκεί δύο έως τέσσερις εβδομάδες και τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν οποιαδήποτε στιγμή πέντε έως 21 ημέρες μετά τη μόλυνση.
Τα συμπτώματα της ευλογιάς των πιθήκων συνήθως ξεκινούν με ένα συνδυασμό πυρετού, πονοκεφάλους, μυϊκούς πόνους, οσφυαλγία, ρίγη, εξάντληση και πρησμένους λεμφαδένες. Αυτό το τελευταίο σύμπτωμα είναι συνήθως αυτό που βοηθά τους γιατρούς να διακρίνουν την ανεμοβλογιά από την ευλογιά των πιθήκων, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
Μόλις ο ασθενής εμφανίζει πυρετό, το βασικό χαρακτηριστικό της ευλογιάς των πιθήκων, ένα δυσάρεστο εξάνθημα, τείνει να αναπτυχθεί μία έως τρεις ημέρες αργότερα, συχνά ξεκινώντας από το πρόσωπο και στη συνέχεια εξαπλώνεται σε άλλα μέρη του σώματος.
Οι βλάβες από την ευλογιά των πιθήκων είναι παρόμοιες με εκείνες από λοίμωξη από ευλογιά. «Αλλά δεν εξαπλώνεται πολύ καλά μεταξύ των ανθρώπων», λέει ο Hooper. «Το ποσοστό μόλυνσης του είναι πολύ χαμηλότερο από αυτό της ευλογιάς». Σε πολλές περιπτώσεις, οι άνθρωποι δεν μεταδίδουν τον ιό σε κανέναν άλλο.
Μέχρι αυτό το τρέχον ξέσπασμα, ένα άτομο άρρωστο με ευλογιά των πιθήκων διέδιδε τον ιό μεταξύ κανενός και ενός ατόμου, κατά μέσο όρο. Έτσι, όλες οι προηγούμενες εξάρσεις (μέχρι τώρα) εξασθένησαν γρήγορα.
«Δεν υπάρχουν στοιχεία, μέχρι σήμερα, ότι η μετάδοση από άτομο σε άτομο από μόνη της μπορεί να συντηρήσει λοιμώξεις από ευλογιά πιθήκου στον ανθρώπινο πληθυσμό», αναφέρει ο ιστότοπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη εάν ο ρυθμός μετάδοσης έχει αυξηθεί σε αυτό το τρέχον ξέσπασμα. Εάν υπάρχει ενισχυμένη μετάδοση, αυτός θα μπορούσε να είναι ένας λόγος που το τρέχον ξέσπασμα φαίνεται να έχει εξαπλωθεί.
Συγκεκριμένα, σημείωσε πως «τα στοιχεία συγκλίνουν στην παρατεταμένη μετάδοση μεταξύ ανθρώπων και όχι ανθρώπων από μολυσμένα ζώα (όπως βλέπαμε στον παρελθόν), πρώτη φορά στα ιστορικά βλέπουμε εξάπλωση σε περισσότερες από μία ευρωπαϊκές χώρες, τα κρούσματα δεν έχουν όλα μεταξύ τους άμεση σχέση, συνεπώς σίγουρα υπάρχουν αδιάγνωστοι (ασυμπτωματικοί;) φορείς της νόσου».
«Σε κάθε περίπτωση δεν είναι μία επιδημική έξαρση όπως αυτές που γνωρίζαμε για αυτόν τον ιό και έχουμε συνηθίσει, και συνεπώς είναι σημαντικό να σκεφτούμε out of the box» υπογράμμισε ο Γκίκας Μαγιορκίνης, συμπληρώνοντας ότι υπάρχει η πιθανότητα «να βλέπουμε μία σημαντική αλλαγή συμπεριφοράς του ιού ως αποτέλεσμα και της μειωμένης ανοσίας από το εμβόλιο της ευλογιάς».
«Χωρίς να πιστεύω ότι υπάρχει άμεσα λόγος ανησυχίας, θα έλεγα ότι τα στοιχεία δείχνουν ανάγκη για αυξημένη επαγρύπνηση» κατέληξε ο καθηγητής Επιδημιολογίας.
Συνολικά η Βρετανία, η Πορτογαλία και η Ισπανία ανέφεραν 36 ύποπτα κρούσματα, ενώ ένα κρούσμα εντόπισαν μέχρι στιγμής οι αμερικανικές υγειονομικές Αρχές. Επίσης ο Καναδάς ανέφερε 13 ύποπτα κρούσματα, όλα στο Μόντρεαλ.
«Αυτό το ξέσπασμα είναι σπάνιο και ασυνήθιστο», δήλωσε η επιδημιολόγος Σούζαν Χόπκινς, η οποία είναι η επικεφαλής ιατρικός σύμβουλος της Υπηρεσίας Ασφάλειας Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (UKHSA). «Το πού ακριβώς και το πώς μολύνθηκαν παραμένει υπό επείγουσα έρευνα», ανέφερε η υπηρεσία στην ανακοίνωση.
Χτυπά κυρίως άνδρες;
Συγκεκριμένα στην Πορτογαλία πέντε άνδρες επιβεβαιώθηκαν με την «ευλογιά των πιθήκων» στην Πορτογαλία ενώ 23 περιστατικά στη Μαδρίτη αφορούν νεαρούς άνδρες.Είναι οι σεξουαλικές επαφές πιθανή αιτία
Αν και αρχικά πίστευαν ότι ο ιός μπορούσε να εξαπλωθεί μόνο με τη στενή επαφή, τα νέα δεδομένα δείχνουν ότι κάποιος θα μπορούσε να προσβληθεί από τον ιό κατά τη σεξουαλική επαφή, μια σύνδεση που δεν έχει παρατηρηθεί ποτέ πριν.«Τα περιστατικά της ευλογιάς των πιθήκων στη Βρετανία πρέπει να διερευνηθούν για να εντοπιστεί ο τρόπος μετάδοσης μεταξύ των ομοφυλόφιλων και αμφιφυλόφιλων ανδρών», κατά τον Dr. Ibrahima Soce Fall, αναπληρωτή γενικό διευθυντή για την Αντιμετώπιση Έκτακτων Περιστατικών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ).
Όπως δήλωσε στο Associated Press, οι ειδικοί πρέπει να μάθουν περισσότερα για τον τρόπο μετάδοσης, ακόμα και στις χώρες όπου ενδημεί.
Από την πλευρά του, ο Mateop Prochazka, ειδικός σε Σεξουαλικώς Μεταδιδόμενα Νοσήματα ανέφερε πως: «Η στενή επαφή μεταξύ δύο ανθρώπων (όπως κατά τη διάρκεια του σεξ) θα μπορούσε να διευκολύνει τη μετάδοση, κάτι που δεν είχε περιγραφεί ποτέ μέχρι τώρα» έγραψε ο ίδιος στο Twitter.
«Ωστόσο, το υψηλό ποσοστό των κρουσμάτων στο τρέχον ξέσπασμα στην Αγγλία που είναι ομοφυλόφιλοι ή αμφιφυλόφιλοι (4/7 ήτοι 57%) υποδηλώνει έντονα τη διάδοση στα σεξουαλικά δίκτυα» συμπλήρωσε.
«Εξακολουθούμε να διερευνούμε γρήγορα κάθε νέο κρούσμα που εντοπίζουμε και να ενημερώνουμε την ιατρική κοινότητα. Συνιστάμε στους ομοφυλόφιλους και τους αμφιφυλόφιλους άνδρες να έχουν το νου τους για κάθε ασυνήθιστο εξάνθημα ή δερματική βλάβη που θα παρουσιάσουν. Αν δουν κάτι ύποπτο, πρέπει να επικοινωνήσουν με τον γιατρό τους», δήλωσε η επιδημιολόγος Σούζαν Χόπκινς.
Οι επιστήμονες στα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων των ΗΠΑ παρακολουθούν επίσης στενά το ξέσπασμα στην Ευρώπη.
«Ανησυχούμε ότι η νέα έξαρση είναι πολύ διαφορετική από αυτή που συνήθως αναφέραμε ως ευλογιά των πιθήκων», δήλωσε η Jennifer McQuiston, ανώτερος αξιωματούχος του CDC.
Πέρυσι, η ευλογιά των πιθήκων προκάλεσε περισσότερα από 6.000 κρούσματα στο Κονγκό. Προκάλεσε επίσης περίπου 3.000 περιστατικά στη Νιγηρία. Ωστόσο «υπάρχουν πολλές ακόμα αβεβαιότητες για τη δυναμική της μετάδοσής της», τόνισε ο Dr. Fall.
«Περιστασιακά η ευλογιά των πιθήκων αναφέρεται εκτός των περιοχών όπου ενδημεί», δήλωσε ο Dr Michael Head, ειδικός σε θέματα Παγκόσμιας Υγείας από το Πανεπιστήμιο του Σάουθαμπτον. «Έχουμε δει και παλαιότερα κάποια κρούσματα στη Βρετανία και είχαν υπάρξει αναφορές για μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο».
Ωστόσο πρόσθεσε πως «προς το παρόν έχουμε κενά στις γνώσεις μας, τα οποία σίγουρα θα βελτιωθούν με την διερεύνηση του τώρα γίνεται από την επιστημονική κοινότητα. Θα ήταν όμως πολύ ασυνήθιστο να δούμε κάτι περισσότερο από μερικές δεκάδες κρούσματα. Νομίζω ότι δεν θα δούμε επίπεδα μετάδοσης σαν αυτά του κοροναϊού».
Ποια είναι τα συμπτώματα
Η ευλογιά των πιθήκων είναι συγγενής της ευλογιάς, μιας ασθένειας που εξαλείφθηκε το 1980, αλλά είναι λιγότερο μεταδοτική, προκαλεί πιο ήπια συμπτώματα και είναι λιγότερο θανατηφόρα.Συνήθως διαρκεί δύο έως τέσσερις εβδομάδες και τα συμπτώματα μπορεί να εμφανιστούν οποιαδήποτε στιγμή πέντε έως 21 ημέρες μετά τη μόλυνση.
Τα συμπτώματα της ευλογιάς των πιθήκων συνήθως ξεκινούν με ένα συνδυασμό πυρετού, πονοκεφάλους, μυϊκούς πόνους, οσφυαλγία, ρίγη, εξάντληση και πρησμένους λεμφαδένες. Αυτό το τελευταίο σύμπτωμα είναι συνήθως αυτό που βοηθά τους γιατρούς να διακρίνουν την ανεμοβλογιά από την ευλογιά των πιθήκων, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
Μόλις ο ασθενής εμφανίζει πυρετό, το βασικό χαρακτηριστικό της ευλογιάς των πιθήκων, ένα δυσάρεστο εξάνθημα, τείνει να αναπτυχθεί μία έως τρεις ημέρες αργότερα, συχνά ξεκινώντας από το πρόσωπο και στη συνέχεια εξαπλώνεται σε άλλα μέρη του σώματος.
Πώς μπορεί κανείς να μολυνθεί;
Κυρίως, από δάγκωμα ζώου, γρατσουνιά ή επαφή με το σωματικό υγρό του ζώου. Στη συνέχεια, ο ιός μπορεί να εξαπλωθεί σε άλλα άτομα μέσω του βήχα και του φτερνίσματος ή της επαφής με το πύον από τις πληγές.Οι βλάβες από την ευλογιά των πιθήκων είναι παρόμοιες με εκείνες από λοίμωξη από ευλογιά. «Αλλά δεν εξαπλώνεται πολύ καλά μεταξύ των ανθρώπων», λέει ο Hooper. «Το ποσοστό μόλυνσης του είναι πολύ χαμηλότερο από αυτό της ευλογιάς». Σε πολλές περιπτώσεις, οι άνθρωποι δεν μεταδίδουν τον ιό σε κανέναν άλλο.
Μέχρι αυτό το τρέχον ξέσπασμα, ένα άτομο άρρωστο με ευλογιά των πιθήκων διέδιδε τον ιό μεταξύ κανενός και ενός ατόμου, κατά μέσο όρο. Έτσι, όλες οι προηγούμενες εξάρσεις (μέχρι τώρα) εξασθένησαν γρήγορα.
«Δεν υπάρχουν στοιχεία, μέχρι σήμερα, ότι η μετάδοση από άτομο σε άτομο από μόνη της μπορεί να συντηρήσει λοιμώξεις από ευλογιά πιθήκου στον ανθρώπινο πληθυσμό», αναφέρει ο ιστότοπος του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας.
Οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν ακόμη εάν ο ρυθμός μετάδοσης έχει αυξηθεί σε αυτό το τρέχον ξέσπασμα. Εάν υπάρχει ενισχυμένη μετάδοση, αυτός θα μπορούσε να είναι ένας λόγος που το τρέχον ξέσπασμα φαίνεται να έχει εξαπλωθεί.
Τρία ανησυχητικά στοιχεία
Σύμφωνα με τον καθηγητή επιδημιολογίας, Γκίγκα Μαγιορκίνη, υπάρχουν τρία επιδημιολογικά σημεία, που θα πρέπει να προσέξουν ειδικοί και πολίτες.Συγκεκριμένα, σημείωσε πως «τα στοιχεία συγκλίνουν στην παρατεταμένη μετάδοση μεταξύ ανθρώπων και όχι ανθρώπων από μολυσμένα ζώα (όπως βλέπαμε στον παρελθόν), πρώτη φορά στα ιστορικά βλέπουμε εξάπλωση σε περισσότερες από μία ευρωπαϊκές χώρες, τα κρούσματα δεν έχουν όλα μεταξύ τους άμεση σχέση, συνεπώς σίγουρα υπάρχουν αδιάγνωστοι (ασυμπτωματικοί;) φορείς της νόσου».
«Σε κάθε περίπτωση δεν είναι μία επιδημική έξαρση όπως αυτές που γνωρίζαμε για αυτόν τον ιό και έχουμε συνηθίσει, και συνεπώς είναι σημαντικό να σκεφτούμε out of the box» υπογράμμισε ο Γκίκας Μαγιορκίνης, συμπληρώνοντας ότι υπάρχει η πιθανότητα «να βλέπουμε μία σημαντική αλλαγή συμπεριφοράς του ιού ως αποτέλεσμα και της μειωμένης ανοσίας από το εμβόλιο της ευλογιάς».
«Χωρίς να πιστεύω ότι υπάρχει άμεσα λόγος ανησυχίας, θα έλεγα ότι τα στοιχεία δείχνουν ανάγκη για αυξημένη επαγρύπνηση» κατέληξε ο καθηγητής Επιδημιολογίας.
