«Να αποφεύγονται οι άσκοπες και οι µη αναγκαίες µετακινήσεις στους εξωτερικούς χώρους, ακόµη και κατά τις βραδινές ώρες, ακόµη και από µέρη σκιερά κατά τη διάρκεια της ηµέρας, να υπάρχει φροντίδα και µέριµνα για την καλή ενυδάτωση του οργανισµού, να επιλέγεται µε προσοχή η διατροφή, να επιδιώκεται η παραµονή σε κλιµατιζόµενους χώρους και να διατηρείται ενεργή και άµεση η επικοινωνία µε τον γιατρό µας, εάν αισθανθούµε οποιαδήποτε δυσφορία».

Αυτές είναι οι βασικές οδηγίες για την προστασία µας από τον καύσωνα, τις οποίες αναφέρει στην «Κυριακάτικη Απογευµατινή» ο καθηγητής Πνευµονολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών και πρόεδρος της Ελληνικής Πνευµονολογικής Εταιρείας (ΕΠΕ), Στέλιος Λουκίδης, ο οποίος προσθέτει επίσης: «Κατά τη διάρκεια του καύσωνα, υπάρχουν ασθενείς για τους οποίους ίσως να χρειάζεται να υπάρχει και κάποια τροποποίηση στη δοσολογία κάποιων φαρµάκων, τα οποία µπορεί να λαµβάνει ο ασθενής και είναι φάρµακα µε τα οποία χάνει υγρά ο ανθρώπινος οργανισµός».

Την ίδια στιγµή, µία από τις πλέον επείγουσες και βαριές κλινικές επιπτώσεις του καύσωνα στον ανθρώπινο οργανισµό είναι η θερµοπληξία (heatstroke), δηλαδή η ραγδαία αύξηση της θερµοκρασίας του σώµατος, η οποία µπορεί να ανεβεί σε υψηλά και επικίνδυνα επίπεδα, ακόµη και πάνω από τους 40,5 βαθµούς Κελσίου.

Τα συµπτώµατα της θερμοπληξίας

Η θερµοπληξία προσβάλλει κυρίως ηλικιωµένα και εξασθενηµένα άτοµα, ενώ τα συµπτώµατά της µπορεί να µοιάζουν µε αυτά της καρδιακής προσβολής ή του εγκεφαλικού επεισοδίου.

Οταν υποψιάζεστε ότι κάποιο άτοµο εµφανίζει συµπτώµατα θερµοπληξίας, πρέπει να:

• Μεταφέρετε τον ασθενή, άµεσα, σε µέρος δροσερό, ευάερο και σκιερό ή αν είναι δυνατό σε αεριζόµενο χώρο.
• Τοποθετείτε τον ασθενή σε ύπτια θέση.
• Αφαιρείτε τα βαριά ρούχα, για να αερίζεται το σώµα του.
• Αερίζετε τον ασθενή µε ό.τι πρόχειρο µέσο διαθέτετε (βεντάλιες, χαρτόνια κ.ά.).
• Βρέχετε το πρόσωπό του, τον λαιµό, το στήθος και γενικά το σώµα του µε κρύο ή παγωµένο νερό.
• Τοποθετείτε ψυχρά επιθέµατα στο πρόσωπο και το κεφάλι του.
• Τοποθετείτε, παράλληλα, θήκες µε πάγο στον λαιµό, τη βουβωνική χώρα και τις µασχάλες, επιταχύνοντας µε αυτόν τον τρόπο την απώλεια θερµότητας από το σώµα του.
• Ελέγχετε διαρκώς τη θερµοκρασία του σώµατός του και συνεχίζετε τις προσπάθειες ψύξης µέχρι η θερµοκρασία του σώµατός του να πέσει στους 38 βαθµούς Κελσίου. Αντιπυρετικά (π.χ. Acetaminophen, ασπιρίνη και άλλα στεροειδή αντιφλεγµονώδη φάρµακα) δεν έχουν κανένα ρόλο στη θεραπεία της υπερθερµίας.
• Κάνετε εντριβές στα άκρα του µε κατεύθυνση από κάτω προς τα πάνω.
• Αν είναι εφικτό, χορηγείτε άφθονα υγρά µε µικρές ποσότητες αλατιού για να αναπληρώσει αυτά που έχασε ο οργανισµός του εξαιτίας της µεγάλης εφίδρωσης.
• Σε περιπτώσεις σπασµών προστατέψετε τον από πιθανό αυτοτραυµατισµό, χωρίς ωστόσο να τοποθετήσετε κάτι στο στόµα του, και να του δώσετε υγρά.
• Σε περίπτωση εµετού σιγουρευτείτε ότι η αεροφόρος οδός παραµένει ανοιχτή γυρίζοντάς τον στο πλάι.
• Καλείτε το ΕΚΑΒ για τη µεταφορά του σε νοσοκοµείο και περαιτέρω αντιµετώπιση. Ο θερµόπληκτος πολλές φορές χρειάζεται νοσηλεία σε εντατική µονάδα. Η έγκαιρη παρέµβαση ελαττώνει τη θνητότητα.

Ποιοι κινδυνεύουν από τις υψηλές θερµοκρασίες

Ηλικιωµένοι, µωρά και µικρά παιδιά, έγκυοι και θηλάζουσες γυναίκες, άτοµα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, άτοµα που εργάζονται ή ασκούνται έντονα σε ζεστό περιβάλλον, άτοµα µε χρόνιες παθήσεις (καρδιαγγειακές παθήσεις, υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, πνευµονοπάθειες, νεφροπάθειες, ηπατοπάθειες, ψυχική νόσο, άνοια, αλκοολισµό ή κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών κ.λπ.), άτοµα µε οξεία νόσο, όπως λοίµωξη µε πυρετό ή γαστρεντερίτιδα (διάρροια ή/και έµετο), άτοµα που για καθαρά ιατρικούς λόγους παίρνουν φάρµακα για τα χρόνια νοσήµατά τους, όπως π.χ. διουρητικά, αντιχολινεργικά, ψυχοφάρµακα, ορµονούχα (συµπεριλαµβανοµένης της ινσουλίνης και των αντιδιαβητικών δισκίων).

Ιδιαίτερα κατά την περίοδο των υψηλών θερµοκρασιών περιβάλλοντος θα πρέπει να συµβουλεύονται τον γιατρό τους για την ενδεχόµενη τροποποίηση της δοσολογίας.

Υπουργείο Υγείας: Οδηγίες προφύλαξης από τον καύσωνα

• Παραµονή σε χώρους που κλιµατίζονται.
• Ντύσιµο ελαφρύ και άνετα µε ανοιχτόχρωµα ρούχα από πορώδες υλικό, ώστε να διευκολύνεται ο αερισµός του σώµατος και η εξάτµιση του ιδρώτα.
• Χρήση καπέλου από υλικό που να επιτρέπει τον αερισµό του κεφαλιού.
• Χρήση µαύρων ή σκουρόχρωµων γυαλιών ηλίου µε φακούς που προστατεύουν από την ηλιακή ακτινοβολία.
• Αποφυγή έκθεσης στον ήλιο, ιδίως για τα βρέφη και τους ηλικιωµένους.
• Αποφυγή βαριάς σωµατικής εργασίας.
• Αποφυγή πολύωρων ταξιδιών µε µέσα συγκοινωνίας που δεν διαθέτουν κλιµατισµό.
• Τα µέσα µαζικής µεταφοράς πρέπει να φροντίζουν για την καλή λειτουργία του κλιµατισµού τους, για την καλύτερη εξυπηρέτηση του κοινού.
• Πολλά χλιαρά ντους κατά τη διάρκεια της ηµέρας και τοποθέτηση δροσερών επιθεµάτων στο κεφάλι και στον λαιµό.
• Μικρά σε ποσότητα και ελαφριά γεύµατα φτωχά σε λιπαρά, µε έµφαση στη λήψη φρούτων και λαχανικών.
• Λήψη άφθονων υγρών (νερού και χυµών φρούτων), ιδιαίτερα από τα βρέφη και τους ηλικιωµένους και αποφυγή του αλκοόλ. Αν η εφίδρωση είναι µεγάλη, συστήνεται η πρόσθετη λήψη µικρών δόσεων αλατιού.
• Ατοµα που πάσχουν από χρόνια νοσήµατα θα πρέπει να συµβουλευθούν τον θεράποντα ιατρό τους, από τον οποίο θα λάβουν επιπρόσθετες οδηγίες ανάλογα µε την κατάστασή τους, καθώς και οδηγίες για την πιθανή αλλαγή της δοσολογίας της φαρµακευτικής τους αγωγής.
• Οι ηλικιωµένοι να µην εγκαταλείπονται µόνοι τους, αλλά να εξασφαλίζεται κάποιο άτοµο για την καθηµερινή τους φροντίδα.
• Οι χώροι εργασίας πρέπει να διαθέτουν κλιµατιστικά µηχανήµατα ή απλούς ανεµιστήρες, κατά προτίµηση οροφής, και σε κάθε περίπτωση φυσικό αερισµό των χώρων. Το ίδιο ισχύει και για τα ιδρύµατα που περιθάλπουν νεογνά, βρέφη, παιδιά, ηλικιωµένους και άτοµα µε ειδικές ανάγκες.

*Δημοσιεύθηκε στην «Κυριακάτικη Απογευματινή»