Ο Zika είναι μεταδιδόμενη ασθένεια από φορείς, του ίδιου είδους κουνουπιού που εξαπλώνουν τον δάγκειο πυρετό, τον ιό Τσικουνκούνια και τον κίτρινο πυρετό. Μια σημαντική αύξηση των μολύνσεων στη Νότια και Κεντρική Αμερική ανησυχεί σοβαρά τους επιστήμονες, γι’ αυτό και την 1 Φεβρουαρίου του 2016 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ) κήρυξε κατάσταση εκτάκτου ανάγκης για τη δημόσια υγεία.

Ιός Zika: Τα γεγονότα

Ο ιός Zika απομονώθηκε για πρώτη φορά το 1947 από μια μαϊμού στο δάσος Ζίκα της Ουγκάντα. Για δεκαετίες, η ασθένεια ήταν σε καταστολή, επηρεάζοντας κυρίως τους πιθήκους. Στους ανθρώπους, ο Zika προκαλούσε περιστασιακά μια ήπια ασθένεια, μικρής ανησυχίας. Το πρώτο τεκμηριωμένο ξέσπασμα του Zika καταγράφηκε στα νησιά του Ειρηνικού το 2007, και από το 2013 έως το 2014, τέσσερα επιπλέον νησιωτικά κράτη του Ειρηνικού ανέφεραν μεγάλα ξεσπάσματα του ιού Zika. Το 2015, ο ιός ανιχνεύθηκε στην Αμερική, όπου τώρα εξαπλώνεται ταχύτατα. Μέχρι το τέλος του Ιανουάριου του 2016 έχουν αναφερθεί περιπτώσεις σε 23 χώρες και εδάφη στην περιοχή.

Η μετάδοση του Ιού Ζίκα πραγματοποιείται από το είδος των κουνουπιών Aedes. Τα κουνούπια Aedes aegypti είναι οι κύριοι φορείς του ιού Zika, αλλά και τα κουνούπια Aedes albopictus που είναι γνωστά ως Ασιατικά κουνούπια τίγρης, είναι επίσης ενδεχόμενοι διαβιβαστές της νόσου. Σε αντίθεση με τα περισσότερα λοιπά είδη, τα κουνούπια Aedes δαγκώνουν κατά τη διάρκεια της ημέρας καθώς αργά το απόγευμα και το βράδυ.

Ο ιός είναι σήμερα γνωστό ότι κυκλοφορεί στην Αφρική, την Αμερική, την Ασία και τον Ειρηνικό. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει εκδώσει μια έκθεση πρόβλεψης της εξάπλωσης του Zika, σε όλα τα μέρη της Αμερικής, όπου το είδος κουνουπιού Aedes είναι παρόν, εκτός από τον Καναδά και την ηπειρωτική Χιλή

Παρά το γεγονός ότι τα συμπτώματα είναι συνήθως ήπια, υπάρχουν βάσιμες υποψίες πως ενδεχομένως υπάρχει σοβαρή σχέση μεταξύ νευρολογικών συνδρόμων και μικροκεφαλίας σε βρέφη που γεννήθηκαν από γυναίκες που έχουν μολυνθεί από τον ιό Zika κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και διερευνώνται από τις υγειονομικές αρχές.

Παγκόσμιος χάρτης της προβλεπόμενης κατανομής του είδους κουνουπιών, Aedes aegypti. Ο χάρτης απεικονίζει την πιθανότητα περιστατικών (από 0 έως 1 κόκκινο) σε μια χωρική ανάλυση 5 km x 5 km.


zika-xartis


Ιός Ζίκα: Ποια τα συμπτώματα

Ειδικοί σε θέματα υγείας εκτιμούν ότι η περίοδος επώασης της λοίμωξης από τον ιό Zika, είναι λίγες ημέρες. Οι πάσχοντες συνήθως δεν νιώθουν κάποιο σύμπτωμα ή αισθανονται πολύ ήπια συμπτώματα, όπως ήπιος πυρετός, εξανθήματα, επιπεφυκίτιδα, πόνο στους μύες και τις αρθρώσεις και πονοκεφάλους.

Τα συμπτώματα συνήθως διαρκούν για 2-7 ημέρες και δεν απαιτούν ειδική μεταχείριση. Εάν τα συμπτώματα επιδεινωθούν, θα πρέπει να αναζητηθεί ιατρική φροντίδα και συμβουλές. Πιθανή σύνδεση μεταξύ νευρολογικών, αυτοάνοσων επιπλοκών και του ιού Zika, καθώς και μια αύξηση στα μωρά που γεννιούνται με μικροκεφαλία είναι επίσης αντικείμενο έρευνας, αν και δεν έχει ακόμη αποδειχθεί επιστημονικά.

ΠΟΥ: Μέτρα πρόληψης κατά του Ζίκα

Καθώς δεν υπάρχει εμβόλιο για την πρόληψη του ιού Ζικα, η πρόκληση είναι να αποτραπεί η εξάπλωσή της στον άνθρωπο. Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ, η καλύτερη πρόληψη είναι η καταπολέμηση των κουνουπιών και η αποτροπή από το να τσιμπούν. Αυτό περιλαμβάνει την μείωση των πληθυσμών των κουνουπιών με την καταστροφή των τόπων αναπαραγωγής και την μείωση της επαφής μεταξύ κουνουπιών και ανθρώπων.

Κατά τη διάρκεια ξεσπασμάτων του ιού, οι υγειονομικές αρχές μπορούν να διενεργούν ψεκασμό εντομοκτόνων και των εντομοκτόνων που συνιστώνται από το Σύστημα Αξιολόγησης Φυτοφαρμάκων του Π.Ο.Υ.. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν προνυμφοκτόνα εντομοκτόνα για την εφαρμογή σε σχετικά μεγάλα δοχεία νερού. Είναι επίσης σημαντικό να καταστραφούν πιθανές περιοχές αναπαραγωγής. Όλοι οι τύποι των δοχείων που συγκρατούν το νερό, όπως κουβάδες, γλάστρες, κουτιά αναψυκτικών ή άχρηστα ελαστικά οχημάτων, θα πρέπει να μετακινηθούν, να αδειάσουν ή να καλυφθούν.

Για προσωπική προστασία στις πληγείσες περιοχές, ο Π.Ο.Υ συνιστά τη χρήση εντομοαπωθητικών, φορώντας ανοιχτόχρωμα ρούχα που καλύπτουν αν είναι δυνατόν ολόκληρο το σώμα. Αυτό επιτυγχάνεται με την χρήση φυσικών εμποδίων, όπως παραπετάσματα, κλειστές πόρτες και παράθυρα, καθώς επίσης να κοιμούνται κάτω από κουνουπιέρες.

Οι ταξιδιώτες, εάν ανησυχούν, θα πρέπει να ενημερώνονται σχετικά με τον ιό Zika και άλλες ασθένειες που μεταδίδονται από τα κουνούπια, καθώς επίσης να συμβουλευτούν τον δικτυακό τόπο του Π.Ο.Υ, ή τις τοπικές αρχές για την υγεία και τις μετακινήσεις.