Είναι τέτοια η έξαρση των λοιμώξεων από στρεπτόκοκκο σε παιδιά και ενηλίκους στη χώρα μας, ώστε ακόμα και ο Εθνικός Οργανισμός Δημοσίας Υγείας (ΕΟΔΥ) «υποχρεώθηκε» να εκδώσει νέες, επικαιροποιημένες κατευθυντήριες οδηγίες προς τους γιατρούς για την αντιμετώπιση των λοιμώξεων από στρεπτόκοκκο.

Μάλιστα, ο Οργανισμός τονίζει την έγκαιρη χορήγηση της αντιβιοτικής φαρμακευτικής θεραπείας, προκειμένου να προλαμβάνονται οι θανατηφόρες εκβάσεις.

Υπενθυμίζεται ότι ο διεισδυτικός στρεπτόκοκκος Α παρουσιάζει έξαρση στην Ελλάδα, όπως και σε πολλές άλλες χώρες της Ευρώπης. Συνολικά το 2023 αναφέρθηκαν στον ΕΟΔΥ 90 περιστατικά iGAS (48 παιδιά και 42 ενήλικες), εκ των οποίων 23 κατέληξαν (26%), συμπεριλαμβανομένων 9 παιδιών και 14 ενηλίκων. Από την αρχή του 2024 έχουν αναφερθεί στον ΕΟΔΥ 48 περιστατικά (21 παιδιά και 27 ενήλικες), με 12 θανάτους (25%), από τους οποίους 3 ήταν παιδιά και 9 ενήλικες.

Έτσι, ο ΕΟΔΥ υπογραμμίζει στους γιατρούς της χώρας μας ότι, εάν υπάρχει υποψία για λοίμωξη από στρεπτόκοκκο ομάδας Α, ο εργαστηριακός έλεγχος θα πρέπει να περιλαμβάνει:

  • την ταχεία ανίχνευση αντιγόνου του πυογόνου στρεπτόκοκκου στον φάρυγγα (strep test) και
  • την καλλιέργεια φαρυγγικού επιχρίσματος πριν από τη χορήγηση αντιβίωσης. Επισημαίνεται πως η ευαισθησία του strep test κυμαίνεται από 85% έως 91%.

Επίσης θα πρέπει να λαμβάνονται καλλιέργειες από περιοχές στείρες μικροβίων, ανάλογα με την κλινική εικόνα (π.χ. αίματος, πλευριτικού υγρού, δερματικής βλάβης κ.λπ.).

«H έγκαιρη αναγνώριση της λοίμωξης από iGAS και η άμεση έναρξη ειδικής και υποστηρικτικής θεραπείας για τα άτομα που νοσούν είναι εξαιρετικά σημαντικές. Θα πρέπει επίσης να εντοπίζονται οι στενές επαφές των περιπτώσεων iGAS, να εκτιμάται η κατάστασή τους και να αντιμετωπίζονται σύμφωνα με τις κατευθυντήριες οδηγίες», αναφέρει ακόμα ο ΕΟΔΥ και καταλήγει πως «στα θανατηφόρα περιστατικά θα πρέπει να ακολουθείται ειδική διαδικασία για τη μετά θάνατον διάγνωση, με τη λήψη νεκροτομικού υλικού».

Αξίζει να σημειωθεί, μάλιστα, ότι διεξάγονται ήδη έρευνες στο Ηνωμένο Βασίλειο, μετά τις αναφορές για τη ραγδαία αύξηση των λοιμώξεων του κατώτερου αναπνευστικού συστήματος σε παιδιά, εξαιτίας του στρεπτόκοκκου της ομάδας Α, οι οποίες έχουν προκαλέσει σοβαρή νόσηση.

Επί του παρόντος, δεν υπάρχουν ενδείξεις ότι κυκλοφορεί νέο στέλεχος του βακτηρίου. Η αύξηση πιθανότατα σχετίζεται με την υψηλή κυκλοφορία του βακτηρίου στην κοινότητα. Δεν έχει έως τώρα αποσαφηνιστεί ο λόγος για τον οποίο παρατηρούνται υψηλότερα από τα συνηθισμένα ποσοστά διάδοσης των εν λόγω των λοιμώξεων. Υπάρχει ένας πιθανός συνδυασμός παραγόντων, συμπεριλαμβανομένου του αυξημένου συγχρωτισμού σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια, καθώς και της γενικότερης αύξησης που παρατηρείται στις λοιμώξεις του αναπνευστικού συστήματος.


Τι να προσέχουν οι γονείς

Οι λοιμώξεις από στρεπτόκοκκο προκαλούν διάφορα συμπτώματα, όπως πονόλαιμο, πυρετό, ρίγη και μυϊκούς πόνους. Εάν το παιδί σας εμφανίζει αδιαθεσία, θα πρέπει να επικοινωνήσετε με τον γιατρό σας.

Ο ΕΟΔΥ συστήνει να επικοινωνείτε με τον γιατρό σας εάν:

  • Τα συμπτώματα του παιδιού δεν παρουσιάζουν βελτίωση
  • Το παιδί σας τρώει λιγότερο από το κανονικό
  • Το παιδί σας παρουσιάζει σημάδια αφυδάτωσης
  • Το μωρό σας είναι κάτω των 3 μηνών και έχει θερμοκρασία 38℃ ή είναι μεγαλύτερο από 3 μηνών και έχει θερμοκρασία 39℃ ή υψηλότερη
  • Το παιδί σας φαίνεται πολύ κουρασμένο ή ευερέθιστο.



Μεταδίδεται εύκολα στα σχολικά περιβάλλοντα

Γράφει η
Δρ ΑΡΕΤΗ Ι. ΜΑΝΙΩΤΗ *
manioti_areti

Ο στρεπτόκοκκος έχει κάνει ξανά αισθητή την παρουσία του το τελευταίο διάστημα και αποτελεί μια από τις πιο συχνές βακτηριακές λοιμώξεις, που μεταδίδεται εύκολα στα σχολικά περιβάλλοντα. Πιο συχνά προσβάλλει παιδιά 5-15 χρόνων, ενώ σπάνια εμφανίζεται σε ηλικίες μικρότερες των 2 ετών.

Ο στρεπτόκοκκος της ομάδας Α (GAS), γνωστός ως Streptococcus pyogenes, βρίσκεται φυσιολογικά στο δέρμα και το στόμα του ανθρώπου. Ωστόσο, μπορεί να προκαλέσει λοιμώξεις, όταν εισέλθει στον οργανισμό μέσω ενός τραύματος ή μιας λοίμωξης του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Είναι υπεύθυνος για αμυγδαλίτιδα, φαρυγγίτιδα, οστρακιά, μολυσματικό κηρίο (λοίμωξη της επιφάνειας του δέρματος), για μεταστρεπτοκοκκικά ανοσολογικά σύνδρομα, όπως ο ρευματικός πυρετός και η οξεία σπειραματονεφρίτιδα. Επίσης, σπάνια μπορεί να προκαλέσει διεισδυτικές λοιμώξεις απειλητικές για τη ζωή, όταν δηλαδή ανιχνευτεί σε σημεία του σώματος στα οποία υπό κανονικές συνθήκες δεν εντοπίζεται, όπως οι πνεύμονες, η κυκλοφορία του αίματος και αλλού.

Οι κλινικές εκδηλώσεις του στρεπτόκοκκου συχνά περιλαμβάνουν: πονόλαιμο, πυρετό, δυσκαταποσία, πετέχειες-κόκκινες κηλίδες στην υπερώα, οιδηματώδεις αμυγδαλές με λευκωπό επίχρισμα, διογκωμένους λεμφαδένες, καταβολή, μυαλγίες, εμέτους, εξάνθημα κ.ά.

Τα παραπάνω συμπτώματα δεν μπορούν να θέσουν από μόνα τους τη διάγνωση. Απαιτείται εργαστηριακή διερεύνηση, όπου γίνεται ανίχνευση του αντιγόνου (strep test).

Ο στρεπτόκοκκος μεταδίδεται κυρίως μέσω της επαφής με σταγονίδια από το στόμα ή τη μύτη ενός μολυσμένου ατόμου, όταν μιλάει, βήχει ή φτερνίζεται. Επίσης, μπορεί να μεταδοθεί μέσω της επαφής με μολυσμένες επιφάνειες ή αντικείμενα, καθώς τα βακτήρια μπορούν να επιβιώσουν σε επιφάνειες για αρκετές ώρες. Τέλος, μεταδίδεται μέσω της επαφής με τις μολυσμένες δερματικές βλάβες των ασθενών, αλλά και από υγιείς φορείς του βακτηρίου (κάτι όχι τόσο σύνηθες).

Αντιμετωπίζεται με την κατάλληλη αντιβιωτική αγωγή, αντιπυρετικά, ενυδάτωση, μαλακές τροφές που δεν ερεθίζουν τον λαιμό, παστίλιες που μαλακώνουν τον λαιμό και ανακουφίζουν από τον πόνο και τη φλεγμονή.

Δεν υπάρχει εμβόλιο για την αντιμετώπιση του στρεπτόκοκκου, επομένως η καλύτερη προστασία είναι η πρόληψη της μετάδοσης με καλό πλύσιμο των χεριών, χρήση μάσκας, αερισμό των κλειστών χώρων, απολύμανση επιφανειών και ενίσχυση του ανοσοποιητικού με την πλήρη εμβολιαστική κάλυψη, σύμφωνα με το Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμού, την καλή διατροφή και τον επαρκή ύπνο.

Αν εμφανιστούν συμπτώματα της λοίμωξης, μπορούμε να ακολουθήσουμε τα παραπάνω μέτρα για την άμεση ανακούφιση του ασθενή, ωστόσο είναι σημαντικό σε κάθε περίπτωση να αναζητήσουμε ιατρική βοήθεια.

* Ειδική παιδίατρος, Msc Παιδοπνευμονολογίας στο ιδιωτικό νοσοκομείο της Αθήνας «ΙΑΣΩ Παίδων»