Δεκαοκτώ ήταν τα επιβεβαιωμένα κρούσματα της ευλογιάς των πιθήκων (mpox) τα οποία αναφέρθηκαν το διάστημα μεταξύ Νοεμβρίου και Δεκεμβρίου 2024 στον Εθνικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ).

Λόγω της παρατηρούμενης αύξησης των περιστατικών ευλογιάς των πιθήκων (mpox) το τελευταίο διάστημα στην Ελλάδα, θα πρέπει να αναφερθεί ότι η διασπορά του ιού mpox συνεχίζεται στη χώρα μας και διεθνώς.

Eυλογιά των πιθήκων: Ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από μόλυνση με τον ιό mpox

Η νόσος είναι μία ιογενής λοίμωξη που προκαλείται από μόλυνση με τον ιό mpox.

Ο ιός mpox είναι γενετικά παρόμοιος με τον ιό της ευλογιάς, αλλά λιγότερο μεταδοτικός, προκαλώντας πιο ήπια συμπτώματα.

Η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες/σωματικά υγρά του πάσχοντος ή/και μολυσμένα αντικείμενα, καθώς και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων κατόπιν παρατεταμένης στενής επαφής σε μικρή απόσταση.

Τα συμπτώματα και οι τρόποι μετάδοσης

Πυρετό, πονοκέφαλο, μυαλγίες, οσφυαλγία, λεμφαδενοπάθεια, ρίγος και εξάντληση, ενώ συνήθως εμφανίζεται χαρακτηριστικό εξάνθημα 1 με 5 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Παρότι δεν υπάρχει ειδική θεραπεία, οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν πλήρως σε λίγες εβδομάδες.

Οι τρόποι μετάδοσης της νόσου mpox περιλαμβάνουν:

α. Στενή προσωπική επαφή

β. Έκθεση σε βιολογικά υγρά

γ. Επαφή με μολυσμένες επιφάνειες ή αντικείμενα (π.χ. κλινοσκεπάσματα, είδη ρουχισμού/ιματισμού)

δ. Βάση των υφιστάμενων επιδημιολογικών δεδομένων στην Ελλάδα, η νόσος mpox μεταδίδεται
κυρίως σεξουαλικά

Ο ΕΟΔΥ συστήνει:

  • Αποφύγετε στενή επαφή με άτομα που έχουν τα συμπτώματα (πυρετός, πονοκέφαλος, μυαλγίες,
    οσφυαλγία, λεμφαδενοπάθεια, ρίγος και εξάντληση, ή χαρακτηριστικό εξάνθημα που εμφανίζεται 1 με 5 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων)
  • Αν εμφανίσετε συμπτώματα, αναζητείστε ιατρική βοήθεια και αποφύγετε σεξουαλικές επαφές ή στενή επαφή με άλλα άτομα
  • Εμβολιασμός έναντι mpox σύμφωνα με τις σχετικές συστάσεις για τις ομάδες υψηλού κινδύνου,
    όπως αυτές περιγράφονται παρακάτω:

– Άνδρες που έχουν σεξουαλική επαφή με άνδρες (MSM), άνδρες που έχουν σεξουαλική επαφή με άνδρες και γυναίκες, άτομα τρανς, μη δυαδικά άτομα. Όλα τα άτομα από τις παραπάνω ομάδες θεωρούνται αυξημένου κινδύνου αν έχουν πρόσφατο ιστορικό πολλαπλών ερωτικών συντρόφων, ή έχουν νοσήσει από κάποιο σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα τους τελευταίους 3 μήνες.

– Επαγγελματίες υγείας και φροντίδας οι οποίοι εργάζονται σε χώρους ή σε συνθήκες με αυξημένο
κίνδυνο έκθεσης στον ιό της ευλογιάς τύπου mpox (π.χ. εργαστήρια, ειδικές μονάδες,
εμβολιαστικά κέντρα, αποστολές σε περιοχές με αυξημένο κίνδυνο μόλυνσης από τον ιό ευλογιάς
τύπου mpox κ.λπ.).

– Άτομα που συμμετέχουν σε ανθρωπιστικές αποστολές, άτομα που ανήκουν σε ομάδες αυξημένου κινδύνου, άτομα που επισκέπτονται συγγενείς και φίλους τα οποία ταξιδεύουν σε περιοχές των χωρών που είναι επηρεαζόμενες (ο κατάλογος των περιοχών των χωρών επικαιροποιείται από τον ΕΟΔΥ και είναι διαθέσιμος στην ιστοσελίδα του). Επίσης, άτομα που επιθυμούν να εμβολιαστούν
για προσωπικούς λόγους καθώς και για ειδικές συνθήκες (π.χ. μακρόχρονη παραμονή σε χώρες όπου αναφέρονται κρούσματα mpox) και που δεν περιλαμβάνονται στις προαναφερθείσες
κατηγορίες.

– Άτομα τα οποία έχουν έρθει σε στενή σωματική επαφή με επιβεβαιωμένο κρούσμα του ιού της ευλογιάς τύπου mpox συμπεριλαμβανομένων και των ατόμων που κατοικούν στο ίδιο οικογενειακό περιβάλλον. Το εμβόλιο θα πρέπει να χορηγείται το συντομότερο δυνατό, κατά προτίμηση εντός 4 ημερών από την έκθεση. Εμβολιασμός μέχρι και 14 ημέρες μετά από την έκθεση συνιστάται επίσης γιατί μπορεί να προσφέρει προστασία. Εμβολιασμός γίνεται μόνον εφόσον το άτομο σε στενή επαφή με το κρούσμα δεν έχει αναπτύξει συμπτώματα.

Μεταξύ των ατόμων που ανήκουν στις παραπάνω κατηγορίες, ιδιαίτερα σημαντικός είναι ο εμβολιασμός των ανοσοκατεσταλμένων ατόμων.

Εμβολιασμός έναντι mpox

Ο εμβολιασμός έναντι mpox πραγματοποιείται στα παρακάτω εμβολιαστικά κέντρα:

ΠΓΝ Αλεξανδρούπολης

ΠΓΝ Θεσσαλονίκης «ΑΧΕΠΑ»

ΠΓΝ Ηρακλείου «ΠΑΓΝΗ»

ΓΝ Αφροδισίων και Δερματικών Νόσων «Ανδρέα Συγγρός»

ΠΓΝ Πατρών «Παναγία η Βοήθεια»

Συστήνεται στους πολίτες να ακολουθούν τις οδηγίες των ιατρών τους σε περίπτωση εμφάνισης κάποιου εξανθήματος ή ασυνήθιστης δερματικής βλάβης.

Ο ΕΟΔΥ είναι σε εγρήγορση και παρακολουθεί στενά την εξέλιξη της εμφάνισης των κρουσμάτων σε συνεργασία με τις υπηρεσίες των Νοσηλευτικών Ιδρυμάτων καθώς και τους ευρωπαϊκούς φορείς Δημόσιας Υγείας, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO).