Όταν η αλληλεγγύη και η υποστήριξη καθίστανται οργανωµένες, έµπρακτες και λυσιτελείς, τότε η κοινωνία µας ανακτά το «αόρατο νήµα», το οποίο τη διατηρεί σε συνοχή και για το οποίο µίλησε µε θέρµη από την πρώτη κιόλας στιγµή της εκλογής του ο νέος Πρόεδρος της ∆ηµοκρατίας, Κωνσταντίνος Τασούλας. Κάτι πολύ θετικό για την κοινωνία µας δείχνει, λοιπόν, το γεγονός ότι σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι δράσεις για την υποστήριξη των κατοίκων της Σαντορίνης από τα ειδικά κλιµάκια εθελοντών Σαµαρειτών - ∆ιασωστών και κοινωνικών λειτουργών του µεγαλύτερου ανθρωπιστικού σωµατείου της χώρας, του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού (ΕΕΣ), τα οποία βρίσκονται εδώ και δύο εβδοµάδες στο νησί, το οποίο πλήττεται από τις αλλεπάλληλες σεισµικές δονήσεις.

Συγκεκριµένα, το κλιµάκιο ψυχοκοινωνικής υποστήριξης του ΕΕΣ, µε τη συνδροµή εθελοντών της Κοινωνικής Πρόνοιας, πραγµατοποιεί συνεχείς κατ’ οίκον επισκέψεις σε άτοµα τα οποία χρήζουν ψυχολογικής υποστήριξης, µε ιδιαίτερη έµφαση στους µοναχικούς συνανθρώπους µας, τους ηλικιωµένους, τους χρονίως πάσχοντες, τους κατάκοιτους, τα άτοµα µε αναπηρίες (ΑµεΑ) και τα παιδιά. Παράλληλα, τα εν λόγω κλιµάκια προσφέρουν µαθήµατα πρώτων βοηθειών ψυχικής υγείας στους κατοίκους του νησιού, αλλά και στα Σώµατα Ασφαλείας.


Κλιµάκια επαγγελµατιών ψυχικής υγείας στη Σαντορίνη

Την ίδια στιγµή, µε πρωτοβουλία του υφυπουργού Υγείας, ∆ηµήτρη Βαρτζόπουλου, το υπουργείο απέστειλε κλιµάκια επαγγελµατιών ψυχικής υγείας στη Σαντορίνη, προκειµένου να εκτιµήσουν και να καταγράψουν τις ψυχοκοινωνικές ανάγκες των κατοίκων του νησιού.

Έτσι, κλιµάκια των Μη Κυβερνητικών Οργανώσεων ΕΠΑΨΥ (Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας) και «Κλίµακα» µετέβησαν στο νησί για συναντήσεις µε το προσωπικό των υγειονοµικών και των κοινωνικών υπηρεσιών, τους επαγγελµατίες ψυχικής υγείας και τα στελέχη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.

«Περίπου 3.000-4.000 κάτοικοι παραµένουν ακόµη σήµερα στη Σαντορίνη και η προσπάθεια των ανθρώπων του ΕΕΣ είναι να αντιµετωπίζουµε, σε οµαδικές, βιωµατικές συνεδρίες ή σε ατοµικές, όλα εκείνα τα συµπτώµατα άγχους, αβεβαιότητας και ανησυχίας που εκδηλώνουν ενδεχοµένως κάτοικοι του νησιού». Αυτό εξηγεί στα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» ο υπεύθυνος του κλιµακίου των Σαµαρειτών - ∆ιασωστών του ΕΕΣ στη Σαντορίνη, Μεµέτ Αλή Ζέκη, και συµπληρώνει:

«Όσο υπάρχει η ανάγκη για την παρουσία µας, όσο συνεχίζονται οι διαδοχικές και συχνές σεισµικές δονήσεις, εµείς θα παραµένουµε στις θέσεις µας. Eχουµε καταγράψει όλες τις περιοχές του νησιού στις οποίες υπάρχουν συνάνθρωποί µας που µας χρειάζονται. Στόχος και αποστολή µας είναι, εφόσον δεν έχουµε ακόµη κάποιο απευκταίο, πολύ µεγάλο γεωλογικό συµβάν, να προσφέρουµε κυρίως µαθήµατα πρώτων βοηθειών ψυχικής υγείας, δηλαδή τρόπους ενθάρρυνσης, αλλά και αντιµετώπισης του άγχους, της αβεβαιότητας, της ανησυχίας και της ενδεχόµενης σύγχυσης στους συνανθρώπους µας οι οποίοι εξακολουθούν να διαβιούν στη χειµαζόµενη Σαντορίνη».

Τι σηµαίνει να προσφέρει κανείς µαθήµατα πρώτων βοηθειών ψυχικής υγείας

Από τη δική της πλευρά, η κοινωνική λειτουργός του ΕΕΣ, Κατερίνα Ραµνιώτη, το κλιµάκιο της οποίας, αφού επισκέφθηκε επίσης το περασµένο Σάββατο και τη Θηρασιά, όπου µένουν περίπου 100 κάτοικοι, αποχώρησε την περασµένη Κυριακή από τη Σαντορίνη και αντικαταστάθηκε πάραυτα από νέο κλιµάκιο του ΕΕΣ, εξηγεί, µεταξύ άλλων, στα «Π» τι σηµαίνει να προσφέρει κανείς µαθήµατα πρώτων βοηθειών ψυχικής υγείας: «Πρόκειται για συγκεκριµένες και συστηµατικές οδηγίες, προκειµένου να µάθουµε να συµπεριφερόµαστε µε υποστήριξη, ενσυναίσθηση, απουσία τυχόν επικρίσεων, κατανόηση και προσήνεια στους ανθρώπους οι οποίοι βιώνουν µια αγχωτική κατάσταση, έτσι ώστε να τους ηρεµήσουµε και να κατανοήσουµε ποια είναι εκείνα τα στοιχεία του πραγµατικού τα οποία τους αγχώνουν και τους φοβίζουν. Επιδιώκουµε να προσφέρουµε καλές οδηγίες στους κατοίκους της Σαντορίνης, προκειµένου εκείνοι να επιτυγχάνουν την καλύτερη δυνατή επικοινωνία µε τα άτοµα εκείνα τα οποία έχουν βιώσει µια στρεσογόνο κατάσταση».

Χάρης Ασημόπουλος: Το 10%-20% των ανθρώπων διατρέχουν κίνδυνο να αναπτύξουν ψυχολογικά προβλήµατα από τους σεισµούς

Η διαρκής σεισµική δραστηριότητα στη Σαντορίνη έχει επιβαρύνει ιδιαίτερα τον πληθυσµό που παραµένει στο νησί µε µεγάλη αγωνία, ανησυχία, ανασφάλεια, φόβο, παρατεταµένο στρες, ψυχική δυσφορία και καταπόνηση.

Σχετικά µε τις επιπτώσεις του σεισµού στην ψυχική υγεία, η διεθνής έρευνα δείχνει ότι, ενώ η ψυχική καταπόνηση και δυσφορία είναι παροδική για τους περισσότερους ανθρώπους, ορισµένοι κινδυνεύουν να αντιµετωπίσουν πιο σοβαρά και µακροχρόνια προβλήµατα. Ως εκ τούτου, ο σεισµός είναι παράγοντας κινδύνου για την εκδήλωση προβληµάτων ψυχικής υγείας και ειδικότερα αγχώδεις διαταραχές, συµπεριλαµβανοµένης της οξείας διαταραχής στρες και της µετατραυµατικής διαταραχής στρες, παρατεταµένη θλίψη, διαταραχές της διάθεσης, συµπεριλαµβανοµένης της κατάθλιψης, διαταραχές ύπνου και κατάχρηση ουσιών. Οι µελέτες ποικίλλουν στις εκτιµήσεις τους για το ποσοστό των ατόµων που είναι δυνατόν να αναπτύξουν ανάλογα προβλήµατα έπειτα από σεισµό.

Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι κίνδυνο να αναπτύξουν προβλήµατα ψυχικής υγείας διατρέχουν το 10%- 20% των ανθρώπων, καθώς και οι ευάλωτες οµάδες του πληθυσµού, όπως τα παιδιά, οι ηλικιωµένοι, τα άτοµα µε αναπηρία και τα άτοµα µε προϋπάρχουσες ψυχικές διαταραχές.

Συνεπώς, την τρέχουσα περίοδο και στο πλαίσιο της συνολικής απόκρισης της Πολιτείας σε αυτή την έκτακτη ανάγκη που αντιµετωπίζει η Σαντορίνη, η συντονισµένη και συστηµατική ψυχοκοινωνική υποστήριξη του πληθυσµού της είναι κρίσιµης σηµασίας. Αυτή θα διασφαλίσει ότι οι άνθρωποι στο νησί θα έχουν κατάλληλες υπηρεσίες για να αντιµετωπίσουν τον κίνδυνο περαιτέρω ψυχικής επιβάρυνσης, ενισχύοντας την ψυχική ανθεκτικότητα και ανάκαµψη των ίδιων, των οικογενειών τους και της τοπικής κοινότητας.

Η αποτελεσµατική ψυχοκοινωνική υποστήριξη για την αντιµετώπιση των επιπτώσεων του σεισµού στην ψυχική υγεία απαιτεί ολοκληρωµένες, πολυεπίπεδες και στοχευµένες παρεµβάσεις πρόληψης και παροχής υπηρεσιών ψυχικής υγείας, που να ανταποκρίνονται στις δυναµικές ανάγκες των ανθρώπων και της τοπικής κοινότητας. Στο πλαίσιο αυτό, η ΕΠΑΨΥ, σε συνεργασία µε το Κέντρο Κοινωνικών και Ανθρωπιστικών Κρίσεων του ΠΑ∆Α, κατέθεσε στο υπουργείο Υγείας σχετική πρόταση, που περιλαµβάνει εκτίµηση των αναγκών µε έρευνα, δράσεις επιµόρφωσης επαγγελµατιών Υγείας, κοινωνικών υπηρεσιών, εκπαιδευτικών σε θέµατα διαχείρισης αναγκών ψυχικής υγείας και ευαισθητοποίησης γονέων, παροχή πρώτων βοηθειών ψυχικής υγείας, καθώς και παροχή συµβουλευτικής στην κρίση και θεραπευτικών υπηρεσιών.

*Καθηγητής Κοινωνικής Εργασίας του Πανεπιστηµίου ∆υτικής Αττικής (ΠΑ∆Α) και αντιπρόεδρος της Εταιρείας Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας (ΕΠΑΨΥ)

Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά