Οι τροφιμογενείς ασθένειες, γνωστές και ως τροφική δηλητηρίαση, μπορεί να έχουν θανατηφόρες συνέπειες και να προκαλέσουν σοβαρές επιπτώσεις που διαρκούν πολύ περισσότερο από την αρχική αδιαθεσία. Προκαλούνται συχνά από την κατανάλωση τροφίμων ή ποτών μολυσμένων με χημικές ουσίες ή μικρόβια. Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, η έκθεση σε τροφική δηλητηρίαση μπορεί επίσης να πυροδοτήσει αυτοάνοσα νοσήματα, όταν το ανοσοποιητικό σύστημα επιτίθεται κατά λάθος σε υγιή κύτταρα ή όργανα, αντί να προστατεύει τον οργανισμό από ασθένειες και λοιμώξεις.

Η σύνδεση μεταξύ τροφικής δηλητηρίασης και αυτοάνοσων νοσημάτων

Οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι οι άνθρωποι μπορεί να υποφέρουν από μακροχρόνιες επιπτώσεις μετά από ένα επεισόδιο τροφικής δηλητηρίασης. Αυτή η κατάσταση, γνωστή ως «μακροχρόνιες συνέπειες» (long-term sequelae), εκτιμάται ότι επηρεάζει περισσότερες από 200.000 περιπτώσεις ετησίως μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC).
Οι μακροπρόθεσμες συνέπειες της τροφικής δηλητηρίασης μπορεί να χρειαστούν χρόνια για να εκδηλωθούν στο σώμα και συχνά οδηγούν σε σοβαρά προβλήματα υγείας όπως:

• Σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS)
• Αντιδραστική αρθρίτιδα
• Σύνδρομο Guillain-Barré
• Κοιλιοκάκη
• Πιθανή συσχέτιση με νευροεκφυλιστικές ασθένειες

pathogona-trofimwn-kindinoi


Παθογόνα που συνδέονται με αυτοάνοσα νοσήματα

Τα βακτήρια και οι ιοί αποτελούν την πιο συχνή αιτία τροφικής δηλητηρίασης. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περισσότερες από 200 ασθένειες προκαλούνται από την κατανάλωση μολυσμένων τροφίμων. Ακόμη και οι ήπιες περιπτώσεις τροφικής δηλητηρίασης ενέχουν κίνδυνο για μακροχρόνιες επιπλοκές και αυτοάνοσα νοσήματα.
Συγκεκριμένα τροφιμογενή παθογόνα που συνδέονται με αυτοάνοσες παθήσεις περιλαμβάνουν:

Το E. coli, η Yersinia, η σαλμονέλα, το καμπυλοβακτηρίδιο, η Shigella, ο norovirus, η Giardia και η Trichinella έχουν συσχετιστεί με περιπτώσεις συνδρόμου ευερέθιστου εντέρου, μια χρόνια πάθηση που επηρεάζει το πεπτικό σύστημα.
Έρευνες δείχνουν ότι το καμπυλοβακτηρίδιο μπορεί να πυροδοτήσει την ανάπτυξη κοιλιοκάκης σε άτομα που είναι ευάλωτα στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου.
Επιπλέον, το καμπυλοβακτηρίδιο, το E. coli, η σαλμονέλα, η Shigella και η Yersinia έχουν συσχετιστεί με την αντιδραστική αρθρίτιδα, ενώ το καμπυλοβακτηρίδιο, που μεταδίδεται συνήθως μέσω ωμών ή ανεπαρκώς μαγειρεμένων πουλερικών, είναι γνωστό ότι μπορεί να προκαλέσει το σύνδρομο Guillain-Barré.
Αξιοσημείωτο είναι ότι ορισμένοι επιστήμονες έχουν συνδέσει ακόμη και μια πρωτεΐνη της σαλμονέλας με τη νόσο του Αλτσχάιμερ και τη νόσο του Πάρκινσον, διευρύνοντας έτσι το φάσμα των πιθανών μακροπρόθεσμων επιπτώσεων της τροφικής δηλητηρίασης.


Ομάδες υψηλού κινδύνου για επιπλοκές από τροφική δηλητηρίαση

Αν και οποιοδήποτε άτομο μπορεί να αναπτύξει αυτοάνοσα νοσήματα μετά από τροφική δηλητηρίαση, ορισμένες ομάδες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.

Σε αυτές περιλαμβάνονται:
  • Μικρά παιδιά, των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως
  • Ηλικιωμένοι, των οποίων το ανοσοποιητικό σύστημα μπορεί να είναι εξασθενημένο
  • Έγκυες γυναίκες και γυναίκες μετά τον τοκετό
  • Άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα λόγω ασθενειών ή φαρμακευτικής αγωγής

Αποτελεσματικοί τρόποι προστασίας από την τροφική δηλητηρίαση

Η προστασία από την τροφική δηλητηρίαση και τις πιθανές αυτοάνοσες επιπλοκές της απαιτεί επαγρύπνηση και τήρηση βασικών κανόνων ασφάλειας τροφίμων:

  • Ενημερωθείτε για τους πιθανούς κινδύνους και παρακολουθείτε τις ανακλήσεις τροφίμων
  • Αποφεύγετε τρόφιμα και ποτά που δεν είναι σωστά μαγειρεμένα ή παστεριωμένα
  • Πλένετε τακτικά τα χέρια και τις επιφάνειες παρασκευής τροφίμων με σαπούνι και νερό
  • Διατηρείτε τα ωμά τρόφιμα χωριστά από τα έτοιμα προς κατανάλωση
  • Μαγειρεύετε τα τρόφιμα στις συνιστώμενες θερμοκρασίες ασφαλείας
  • Ψύχετε γρήγορα τα περισσεύματα φαγητού για να αποτρέψετε την ανάπτυξη μικροβίων

Η κατανόηση της σύνδεσης μεταξύ τροφικής δηλητηρίασης και αυτοάνοσων νοσημάτων αποτελεί σημαντικό βήμα για την προστασία της μακροπρόθεσμης υγείας. Με την εφαρμογή των κατάλληλων μέτρων ασφαλείας τροφίμων, μπορείτε να μειώσετε σημαντικά τον κίνδυνο τόσο άμεσων όσο και μακροπρόθεσμων επιπλοκών από τροφιμογενείς ασθένειες.