Συναγερμός έχει σημάνει στις υγειονομικές αρχές έπειτα από νέο κρούσμα κροτωνογενούς εγκεφαλίτιδας που καταγράφηκε στην Ελλάδα το 2025, αυξάνοντας τον συνολικό αριθμό των περιστατικών από το 2014 σε 9. Το νέο περιστατικό εντοπίστηκε στο Βόρειο Αιγαίο και προήλθε από τσίμπημα μολυσμένου τσιμπουριού (κρότωνα). Η κροτωνογενής εγκεφαλίτιδα είναι μια σπάνια ιογενής λοίμωξη που μεταδίδεται κυρίως μέσω του τσιμπήματος μολυσμένων τσιμπουριών και μπορεί να προκαλέσει σοβαρά συμπτώματα όπως παράλυση ή γνωστικές διαταραχές.

Σε πιο σπάνιες περιπτώσεις, η νόσος μπορεί να μεταδοθεί με την κατανάλωση φρέσκων, μη παστεριωμένων γαλακτοκομικών προϊόντων από μολυσμένα ζώα, όπως αναφέρει ο ΕΟΔΥ. Η πλειονότητα των λοιμώξεων είναι ασυμπτωματικές, ενώ στα κλινικά περιστατικά η περίοδος επώασης είναι κατά μέσο όρο 7 ημέρες, αν και μπορεί να κυμαίνεται από 2 έως 28 ημέρες. Σε περίπτωση τροφιμογενούς μετάδοσης, η επώαση είναι πιο σύντομη, περίπου 4 ημέρες.

Κροτωνογενής εγκεφαλίτιδα: Συναγερμός για νέο κρούσμα στην Ελλάδα

Το νέο περιστατικό έχει προκαλέσει συναγερμό στις υγειονομικές αρχές, με τον ΕΟΔΥ να εκδίδει άμεσες συστάσεις για αυξημένη παρακολούθηση από τους γιατρούς σε όλη τη χώρα μέσω Ιατρικών Συλλόγων. Αν και η νόσος παραμένει σπάνια στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια έχουν καταγραφεί συνολικά 9 κρούσματα, γεγονός που υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της επιδημιολογικής επιτήρησης. Τα τσιμπούρια, που είναι οι κύριοι φορείς του ιού, ζουν σε διάφορους τύπους περιοχών, τόσο σε αγροτικές όσο και σε αστικές περιοχές. Προτιμούν υγρές και σκιασμένες περιοχές, όπως δάση, περιοχές με πυκνή βλάστηση, γρασίδι, θάμνους, λιβάδια και βάλτους, καθώς και πάρκα και κήπους σε αστικά περιβάλλοντα.

Στην Ευρώπη, η νόσος ενδημεί κυρίως σε αγροτικές και δασώδεις περιοχές της κεντρικής, ανατολικής, δυτικής και βόρειας Ευρώπης, με χιλιάδες περιστατικά να καταγράφονται κάθε χρόνο. Η συχνότητα εμφάνισης των κρουσμάτων στην Ευρώπη έχει αυξηθεί κατά 400% τα τελευταία 30 χρόνια, με τη νόσο να εξαπλώνεται σε νέες περιοχές. Χώρες με υψηλό κίνδυνο μετάδοσης κροτωνογενούς εγκεφαλίτιδας περιλαμβάνουν τις Βαλτικές χώρες (Λιθουανία, Λετονία, Εσθονία), Σλοβενία, Τσεχία, Σλοβακία, Αυστρία, Φινλανδία, Νότια και Ανατολική Σουηδία, Νότια Γερμανία, καθώς και τη Ρωσία.

Περίοδοι υψηλής δραστηριότητας

Η δραστηριότητα των τσιμπουριών, που μεταδίδουν την κροτωνογενή εγκεφαλίτιδα, κορυφώνεται από τον Απρίλιο μέχρι τον Νοέμβριο, αν και μπορεί να παρατηρηθεί και κατά τη διάρκεια του χειμώνα, ειδικά σε νότιες ευρωπαϊκές χώρες. Στην Κεντρική Ευρώπη, οι κορυφώσεις της δραστηριότητας των τσιμπουριών παρατηρούνται την άνοιξη (Απρίλιος-Μάιος) και το φθινόπωρο (Σεπτέμβριος-Οκτώβριος).

Ομάδες αυξημένου κινδύνου

Ο ΕΟΔΥ αναφέρει ότι αυξημένο κίνδυνο διατρέχουν άτομα που εργάζονται ή δραστηριοποιούνται σε περιοχές με παρουσία τσιμπουριών, όπως αγροτικές ή ορεινές περιοχές. Εργαζόμενοι στους τομείς της κτηνοτροφίας, γεωργίας, ξυλοκόπων, στρατιωτικών, καθώς και άνθρωποι που κάνουν δραστηριότητες αναψυχής όπως κάμπινγκ, ορειβασία, πεζοπορία ή κυνηγώντας, βρίσκονται σε μεγαλύτερο κίνδυνο. Επίσης, άτομα που ζουν ή περνούν χρόνο σε αστικά πάρκα και κήπους πρέπει να είναι προσεκτικοί, καθώς και εκεί μπορεί να υπάρχουν τσιμπούρια.