Λιποπρωτεΐνη Α: Μπορεί να μειωθεί μόνο με διατροφή; - Τι δείχνουν οι έρευνες

Τα υψηλά επίπεδα λιποπρωτεΐνης Α αποτελούν σημαντικό παράγοντα κινδύνου για καρδιαγγειακές παθήσεις, ακόμη και όταν τα υπόλοιπα επίπεδα χοληστερόλης βρίσκονται εντός φυσιολογικών ορίων. Πολλοί ασθενείς αναρωτιούνται αν η διατροφή από μόνη της μπορεί να μειώσει τα επίπεδα λιποπρωτεΐνης Α, καθώς οι επιστήμονες συνεχίζουν να ερευνούν αποτελεσματικές θεραπείες. Η κατανόηση αυτής της ειδικής μορφής χοληστερόλης είναι κρίσιμη για την πρόληψη σοβαρών καρδιαγγειακών επεισοδίων.

Η λιποπρωτεΐνη Α (Lp(α)) αποτελεί μια ειδική μορφή της LDL ή "κακής" χοληστερόλης. Σε αντίθεση με άλλους τύπους χοληστερόλης, η λιποπρωτεΐνη Α όχι μόνο συμβάλλει στη δημιουργία αθηρωματικής πλάκας στις αρτηρίες, αλλά αυξάνει επίσης την πήξη του αίματος και δυσχεραίνει τη διάσπαση των θρόμβων. Η φλεγμονή που συνοδεύει τα υψηλά επίπεδα λιποπρωτεΐνης Α αυξάνει σημαντικά τον κίνδυνο θρόμβωσης και καρδιαγγειακών επεισοδίων.

Η λιποπρωτεΐνη Α είναι κατά κύριο λόγο κληρονομική. Τα γονίδια που κληρονομούμε από τους γονείς μας καθορίζουν σε μεγάλο βαθμό τα επίπεδα λιποπρωτεΐνης Α στο αίμα μας. Αυτό σημαίνει ότι τα επίπεδα που έχουμε ως παιδιά είναι πιθανότατα αυτά που θα διατηρήσουμε και στην ενήλικη ζωή μας, καθιστώντας τη διαχείριση αυτού του παράγοντα κινδύνου ιδιαίτερα προκλητική.

Ο έλεγχος των επιπέδων λιποπρωτεΐνης Α γίνεται με μια απλή εξέταση αίματος.

Ο γιατρός σας μπορεί να συστήσει αυτή την εξέταση εάν παρουσιάζετε παράγοντες κινδύνου για καρδιαγγειακά νοσήματα, όπως:

• Οικογενειακό ιστορικό καρδιακής νόσου ή πρόωρης στεφανιαίας νόσου
• Οικογενή υπερχοληστερολαιμία (πάνω από το 30% των ατόμων με αυτή την πάθηση έχουν επίσης υψηλή λιποπρωτεΐνη Α)
• Υψηλά επίπεδα LDL χοληστερόλης στις εξετάσεις αίματος
• Υποτροπιάζοντα καρδιακά επεισόδια παρά τη διαχείριση άλλων παραγόντων κινδύνου
• Μέλος της οικογένειάς σας με αυξημένη λιποπρωτεΐνη Α

Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι ορισμένοι παράγοντες μπορεί να επηρεάσουν τα αποτελέσματα της εξέτασης, όπως η εμμηνόπαυση και η λήψη συγκεκριμένων φαρμάκων (π.χ. οιστρογόνα από του στόματος και νιασίνη).

Το φυσιολογικό εύρος της λιποπρωτεΐνης Α θεωρείται ότι είναι κάτω από 30 mg/dl αίματος.

Με βάση τα επίπεδα, ο κίνδυνος κατηγοριοποιείται ως εξής:

• Οριακός κίνδυνος: 14 έως 30 mg/dL
• Υψηλός κίνδυνος: 31 έως 50 mg/dL
• Υψηλότερος κίνδυνος: άνω των 50 mg/dL

Τα υψηλά επίπεδα λιποπρωτεΐνης Α συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο για πολλές καρδιαγγειακές παθήσεις, συμπεριλαμβανομένων των καρδιοπαθειών, του εμφράγματος, της καρδιακής ανεπάρκειας, της περιφερικής αρτηριακής νόσου, της στένωσης αορτικής βαλβίδας, του εγκεφαλικού επεισοδίου και της στεφανιαίας νόσου.

Υπολογίζεται ότι περίπου το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού έχει υψηλά επίπεδα λιποπρωτεΐνης Α, αν και πολλοί άνθρωποι δεν παρουσιάζουν συμπτώματα. Αυτό καθιστά τον προληπτικό έλεγχο ιδιαίτερα σημαντικό, ειδικά για άτομα με οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων.

Σε αντίθεση με άλλους τύπους χοληστερόλης, η λιποπρωτεΐνη Α δεν επηρεάζεται σημαντικά μόνο από τη διατροφή. Επειδή τα επίπεδά της καθορίζονται κυρίως γενετικά, οι διατροφικές αλλαγές από μόνες τους συνήθως δεν επαρκούν για τη μείωσή της. Ωστόσο, μια υγιεινή διατροφή πλούσια σε φρούτα, λαχανικά, ολικής άλεσης δημητριακά και ωμέγα-3 λιπαρά οξέα μπορεί να βοηθήσει στη βελτίωση της συνολικής καρδιαγγειακής υγείας.

Παρόλο που η διατροφή δεν μπορεί να μειώσει άμεσα τη λιποπρωτεΐνη Α, υπάρχουν πολλά που μπορείτε να κάνετε για την υγεία της καρδιάς σας:

• Διακοπή του καπνίσματος
• Τακτική σωματική άσκηση
• Διατήρηση υγιούς βάρους
• Κατανάλωση τροφών που ωφελούν την καρδιά και μειώνουν τη χοληστερόλη
• Διαχείριση της αρτηριακής πίεσης και των επιπέδων σακχάρου στο αίμα
• Λήψη φαρμάκων για τη διαχείριση της LDL χοληστερόλης
• Αποτελεσματική διαχείριση του άγχους

Οι ερευνητές αναπτύσσουν και δοκιμάζουν επί του παρόντος διάφορα φάρμακα που στοχεύουν ειδικά στη μείωση της λιποπρωτεΐνης Α, αν και κανένα από αυτά δεν έχει λάβει ακόμη έγκριση από τον FDA.

Προς το παρόν, οι γιατροί μπορούν να συνταγογραφήσουν φάρμακα που βοηθούν στη διαχείριση της συνολικής καρδιαγγειακής υγείας, όπως:

• Στατίνες για τη μείωση της LDL χοληστερόλης
• Αναστολείς PCSK9 για περαιτέρω μείωση της LDL
• Ασπιρίνη για την πρόληψη θρόμβων αίματος

Σε σπάνιες περιπτώσεις, ιδιαίτερα σε ασθενείς με οικογενή υπερχοληστερολαιμία, οι γιατροί μπορεί να προτείνουν μια διαδικασία αφαίρεσης που λειτουργεί παρόμοια με την αιμοκάθαρση. Κατά τη διάρκεια αυτής της διαδικασίας, το αίμα του ασθενούς διέρχεται μέσω μιας συσκευής που αφαιρεί τη λιποπρωτεΐνη Α και επιστρέφει το υπόλοιπο αίμα στην κυκλοφορία. Η θεραπεία αυτή διαρκεί τουλάχιστον τρεις ώρες και πρέπει να επαναλαμβάνεται κάθε μία ή δύο εβδομάδες.

Αν και η λιποπρωτεΐνη Α δεν μπορεί να μειωθεί σημαντικά μόνο με διατροφικές αλλαγές, η συνολική διαχείριση του καρδιαγγειακού κινδύνου παραμένει κρίσιμη. Συνδυάζοντας έναν υγιεινό τρόπο ζωής με κατάλληλη ιατρική παρακολούθηση και θεραπεία, μπορείτε να μειώσετε τον κίνδυνο καρδιαγγειακών επεισοδίων παρά τα υψηλά επίπεδα λιποπρωτεΐνης Α.

Είναι σημαντικό να συζητήσετε με τον γιατρό σας για τον έλεγχο της λιποπρωτεΐνης Α, ειδικά αν έχετε οικογενειακό ιστορικό καρδιαγγειακών παθήσεων ή άλλους παράγοντες κινδύνου. Η έγκαιρη διάγνωση και η ολοκληρωμένη διαχείριση μπορούν να κάνουν σημαντική διαφορά στη μακροπρόθεσμη καρδιαγγειακή σας υγεία και στα επίπεδα χοληστερόλης.