Η κλεµπσιέλα, µε 21,6%, και το ακινετοβακτηρίδιο, µε 21,3%, επί του συνόλου των νοσοκοµειακών λοιµώξεων που αναπτύσσονται στα νοσοκοµεία του ΕΣΥ, είναι οι δύο µικροοργανισµοί που ταλαιπωρούν περισσότερο τους νοσηλευόµενους ασθενείς, ιδιαιτέρως τους ανοσοκατεσταλµένους, τους ηλικιωµένους και εκείνους που νοσηλεύονται σε κλίνες Μονάδων Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ). Αυτό προκύπτει από τη µεγάλη έρευνα που πραγµατοποίησε πριν από δύο χρόνια ο Εθνικός Οργανισµός ∆ηµοσίας Υγείας (ΕΟ∆Υ) σε δέκα µεγάλα δηµόσια νοσοκοµεία της χώρας.

*Διαβάστε ακόμα: Πάρκινσον: Δεν "χτυπά" μόνον τους ηλικιωμένους, συναντάται και στις ηλικίες κάτω των 50 ετών

Ο περιβόητος µύκητας Candida Auris, ο οποίος προκαλεί την ιδιαιτέρως µεγάλη ανησυχία των Κέντρων Ελέγχου και Πρό ληψης των Νοσηµάτων (CDC) των ΗΠΑ, δεν εµφανίζεται παρά µόνον στο… 3,3% επί του συνόλου των νοσοκοµειακών λοιµώξεων στα δέκα µεγάλα δηµόσια ελληνικά νοσοκοµεία της µελέτης του ΕΟ∆Υ. Τα εν λόγω νοσοκοµεία στα οποία διενεργήθηκε η ως άνω µελέτη είναι τα εξής:

1. Νοσοκοµείο Παίδων Αθηνών «Π. και Α. Κυριακού» (1η Υ.ΠΕ.)
2. Νοσοκοµείο Παίδων «Η Αγία Σοφία» (1η Υ.ΠΕ.)
3. Νοσοκοµείο Αθηνών «Ο Ευαγγελισµός» (1η Υ.ΠΕ.)
4. Αντικαρκινικό - Ογκολογικό Νοσοκοµείο Αθηνών «Άγιος Σάββας» (1η Υ.ΠΕ.)
5. Πανεπιστηµιακό Γενικό Νοσοκοµείο «Αττικόν» (2η Υ.ΠΕ.)
6. Νοσοκοµείο «Παπαγεωργίου» Θεσσαλονίκης (3η Υ.ΠΕ.)
7. Πανεπιστηµιακό Νοσοκοµείο Αλεξαν δρούπολης (4η Υ.ΠΕ.)
8. Πανεπιστηµιακό Νοσοκοµείο Λάρισας (5η Υ.ΠΕ.)
9. Πανεπιστηµιακό Νοσοκοµείο Πατρών (Ρίου) (6η Υ.ΠΕ.)
10. Πανεπιστηµιακό Νοσοκοµείο Ηρακλείου ΠΑΓΝΗ (7η Υ.ΠΕ.).


Γκίκας Μαγιορκίνης: "Καταθλιπτικές" στατιστικές

Αξίζει να σηµειωθεί ότι, σύµφωνα µε όσα αναφέρει στα «Π» ο αναπληρωτής καθηγητής Υγιεινής και Επιδηµιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών και µέλος της Επιστηµονικής Επιτροπής του ΕΟ∆Υ, Γκίκας Μαγιορκίνης, «οι στατιστικές για την κακή χρήση των αντιβιοτικών και την αντοχή των µικροβίων σε αντιβιοτικά, που παρουσιάζονται από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης των Νόσων (ECDC) για την Ελλάδα, είναι “καταθλιπτικές” εδώ και πολλά χρόνια. Ενδεικτικά θα αναφέρω µία σύγκριση της Ελλάδας µε την Αυστρία: η κατανάλωση της αντιβίωσης στην Ελλάδα είναι 28 δόσεις ανά 1.000 κατοίκους (2023), ενώ στην Αυστρία είναι 11 δόσεις ανά 1.000 κατοίκους, δηλαδή σχεδόν 3 φορές υψηλότερη στην Ελλάδα. Θα πρέπει, ωστόσο, να αναφέρουµε ότι έχουν γίνει θετικά βήµατα, καθώς για το 2019 η κατανάλωση των αντιβιοτικών στην Ελλάδα ήταν... 34 δόσεις ανά 1.000 κατοίκους, δηλαδή παρατηρήθηκε σχετική µείωση κατά 16%».

Ο κ. Μαγιορκίνης µάς εξηγεί επίσης κάτι πολύ σηµαντικό: «Ο αριθµός των λοιµώξεων στο αίµα από πολυανθεκτικά µικρόβια, όπως η ανθεκτική στην καρβαπενέµη Klebsiella pneumoniae, στην Ελλάδα ήταν 21 ανά 100.000 κατοίκους για το 2023, ενώ στην Αυστρία, αντιστοίχως, ήταν µόλις 0,29 ανά 100.000 κατοίκους, δηλαδή ήταν σε επίπεδα 100 φορές υψηλότερη στην Ελλάδα σε σχέση µε την Αυστρία».

Πώς δηµιουργούµε εµείς οι ίδιοι τα πολυανθεκτικά βακτήρια στον οργανισµό µας; Ο κ. Μαγιορκίνης είναι καθ’ όλα περιγραφικός: «Τα βακτήρια σε µεγάλο βαθµό εί ναι µέρος της φυσιολογικής µας χλωρίδας, βρίσκονται στο έντερο, στο δέρµα, στο στόµα, στη µύτη και στον φάρυγγά µας. Όταν παίρνουµε άσκοπα αντιβιοτικά, σκοτώνουµε τα βακτήρια που έχουν ευαισθησία στα αντιβιοτικά και δίνουµε πλεονέκτηµα σε όσα έχουν αντοχή στην αντιβίωση. Σε βάθος χρόνου αυτό οδηγεί στο να επικρατούν τα ανθεκτικά βακτήρια, περιορίζοντας όλο και περισσότερο τα αποτελεσµατικά αντιβιοτικά».

Και γιατί λαµβάνουµε µαζικά και, κυρίως, άσκοπα αντιβιοτικά; Σύµφωνα µε τον κ. καθηγητή, «τα βακτήρια είναι ένας από τους σχετικά κοινούς λόγους που αρρωσταίνουµε, αλλά δεν είναι ο πιο συχνός. Ο πιο συχνός λόγος που παθαίνουµε ένα κρύωµα, έναν πυρετό είναι οι ιοί, οι οποίοι όµως δεν αντιµετωπίζονται µε αντιβιοτικά. ∆υστυχώς, ο περισσότερος κόσµος στην Ελλάδα έχει τη λάθος εντύπωση ότι ο πυρετός, που όµως τις περισσότερες φορές οφείλεται σε ιούς, αντιµετωπίζεται µε αντιβιοτικά και έτσι στην Ελλάδα έχουµε πολύ µεγάλο ποσοστό άσκοπης χρήσης αντιβιοτικών».


Μεταρρυθμίσεις

Υπάρχει η δυνατότητα να αναταχθεί η σηµερινή κατάσταση µε τις νοσοκοµειακές λοιµώξεις και τα πολυανθεκτικά στα αντιβιοτικά βακτήρια, µικρόβια και µύκητες; Υπάρχει, αλλά µε δύο προϋποθέσεις: «Αυτά τα νούµερα µε τις νοσοκοµειακές λοιµώξεις δεν δηµιουργήθηκαν από τη µία ηµέρα στην άλλη. Η Ελλάδα βρίσκεται ανάµεσα στις πρωταθλήτριες της άσκοπης και άστοχης χρήσης αντιβιοτικών εδώ και δεκαετίες. Η κατάσταση επικρατεί πολλά χρόνια και ξεκινά από νοοτροπίες που έχει ο γενικός πληθυσµός και καταλήγουν να επηρεάζουν τη χρήση των αντιβιώσεων και µέσα στα νοσοκοµεία. Και αυτή η επιδηµία, όπως όλες εξάλλου, για να ελεγχθεί, θα χρειαστεί ριζικές µεταρρυθµίσεις στο υγειονοµικό σύστηµα, αλλά και εκπαίδευση του γενικού πληθυσµού, κινήσεις που ήδη έχουν αρχίσει, αλλά θα χρειαστούν τουλάχιστον µία δεκαετία για να αποδώ σουν καρπούς».

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 26/04/2025