Η κλιματική αλλαγή είναι αναμφισβήτητα η μεγαλύτερη παγκόσμια απειλή του 21ου αιώνα για την υγεία, την κοινωνική συνοχή, καθώς και την οικονομία ολόκληρου του πλανήτη. Το φαινόμενο αυτό αποτελεί μια ιδιαίτερη πρόκληση για την Ευρώπη όπου οι κλιματικές αλλαγές φαίνεται να είναι πολύ πιο έντονες από ό,τι σε άλλες περιοχές της γης. Ως εκ τούτου, οι χώροι εργασίας θα επηρεαστούν αρνητικά, προκαλώντας προβλήματα στην υγεία των εργαζομένων καθώς και στην οικονομία.

Η ευρωπαϊκή ομάδα με τον κωδικό όνομα "HEAT-SHIELD", όπως αναφέρει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αναπληρωτής καθηγητής στο ΤΕΦΑΑ του πανεπιστημίου Θεσσαλίας και υπεύθυνος της ομάδας στην Ελλάδα και την Κύπρο, Δρ. Ανδρέας Φλουρής, έχει δημιουργήσει μια σειρά από εργαλεία ανοικτής πρόσβασης με σκοπό να προβλέπει την πιθανότητα υψηλών θερμοκρασιών σε εργασιακούς χώρους και να ενημερώνει τη βιομηχανία και την κοινωνία για αναμενόμενες απειλές που αφορούν την υγεία και την παραγωγικότητα των εργαζομένων.

Η ομάδα (www.heat-shield.eu) δημιουργήθηκε το 2015 και χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση. Αποτελείται από δώδεκα ερευνητικά ιδρύματα, δύο οργανισμούς χάραξης πολιτικής, τέσσερις βιομηχανικούς φορείς, και δύο οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών από όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Η αποστολή της ομάδας είναι η αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της υψηλής θερμικής καταπόνησης που υπάρχει σε εργασιακούς χώρους στην υγεία και την παραγωγικότητα στρατηγικών βιομηχανιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και της πιθανής αύξησης αυτών των επιπτώσεων όσο η κλιματική αλλαγή επιτείνεται.

Με αφορμή τις υψηλές θερμοκρασίες που υπάρχουν κάθε Ιούλιο, σημειώνει ο Δρ. Ανδρέας Φλουρής, η ευρωπαϊκή ομάδα επισημαίνει τα παρακάτω:

Νέοι ή ηλικιωμένοι -μάθετε και προετοιμαστείτε
Το προηγμένο σύστημα προειδοποίησης θερμικής καταπόνησης που αναπτύχθηκε από την Ευρωπαϊκή ομάδα "HEAT-SHIELD" προειδοποιεί για επαναλαμβανόμενα κύματα καύσωνα μέχρι το τέλος Ιουλίου, στη Νότια Ευρώπη. Το αναμενόμενο θερμικό στρες στους εργασιακούς χώρους θα είναι ιδιαίτερα υψηλό και καθιστά αναγκαία την προσοχή και την υιοθέτηση μέτρων πρόληψης. Όλοι οι πολίτες πρέπει να προσέξουν και ιδιαίτερα οι ευάλωτες ομάδες όπως οι εργαζόμενοι που εκτίθενται σε υψηλές θερμοκρασίες ενώ κάνουν σωματική δραστηριότητα καθώς και τα παιδιά, οι ηλικιωμένοι, οι έγκυες μητέρες και τα άτομα με χαμηλή καρδιαγγειακή ικανότητα.

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στα εξής:

Ενυδάτωση
Αν και είναι γνωστό ότι η κατανάλωση υγρών είναι απαραίτητη στη ζέστη, οι μελέτες της ομάδας "HEAT-SHIELD" δείχνουν ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού εξακολουθεί να μην καταναλώνει αρκετά υγρά. Η επαρκής κατανάλωση υγρών έχει τεράστια οφέλη για την υγεία, ιδιαίτερα για τους ανθρώπους που ιδρώνουν πολύ, οι οποίοι θα πρέπει να φροντίσουν να καταναλώνουν αρκετούς ηλεκτρολύτες (κυρίως χλωριούχο νάτριο, δηλαδή κοινό αλάτι).

Κάντε διαλείμματα
Όσοι/ες πραγματοποιούν χειρωνακτική εργασία θα πρέπει να κάνουν συχνά μικρά διαλείμματα σε σκιερό και, αν είναι δυνατό, δροσερό περιβάλλον. Ο γενικός πληθυσμός θα πρέπει επίσης να προγραμματίζει σύντομες περιόδους χαλάρωσης σε δροσερά μέρη, ακόμη και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες για λίγη ώρα δεν είναι επικίνδυνη για την ανθρώπινη υγεία και μας επιτρέπει να εγκλιματιστούμε στη ζέστη έως ένα βαθμό, όμως είναι σημαντικό να ανακτούμε την ηρεμία και τις δυνάμεις μας μετά από έκθεση στη ζέστη.

Μείωση ακτινοβολίας, προσθήκη εξαερισμού
Η ηλιακή ακτινοβολία αποτελεί μείζονα παράγοντα θερμικού στρες, ιδιαίτερα για όσους εργάζονται σε εξωτερικούς χώρους. Για τη μείωση της ηλιακής ακτινοβολίας, είναι σημαντικό να φοράμε καπέλο και ανοιχτόχρωμα ρούχα, καθώς και να προσπαθούμε να βρισκόμαστε σε σκιά όσο περισσότερο γίνεται. Βεβαιωθείτε ότι τα ρούχα δεν εφαρμόζουν σφιχτά στο σώμα έτσι ώστε να αφήνουν χώρο για την απομάκρυνση της θερμότητας και την εξάτμιση του ιδρώτα. Ο εξαερισμός και οι ανεμιστήρες μπορούν να διευκολύνουν σημαντικά την απώλεια θερμότητας και να μειώσουν τους κινδύνους σε καταστάσεις όπου η υγρασία του αέρα δεν είναι εξαιρετικά υψηλή.

Σωστές εργοδοτικές πρακτικές
Μελέτες της ομάδας HEAT-SHIELD στην Ελλάδα και σε όλη τη Νότια Ευρώπη έχουν δείξει ότι η διασφάλιση πρόσβασης σε πόσιμο νερό και σε δροσερές περιοχές, τα μικρά-συχνά διαλείμματα, καθώς και μικρές τροποποιήσεις στα χρονοδιαγράμματα και τις βάρδιες εργασίας μπορούν να προασπίσουν την παραγωγικότητα των εργαζομένων σε περιόδους υψηλών θερμοκρασιών. Η πρόληψη, λοιπόν, βοηθά και την οικονομία, καταλήγει η Ευρωπαϊκή ομάδα "HEAT-SHIELD".