Δεκαπενταύγουστος: «Καλή Παναγιά», η φράση που έγινε «μόδα» - Είναι τελικά σωστή;

Δεκαπενταύγουστος αύριο, γιορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου, μια ημερομηνία γνωστή και ως «το Πάσχα του καλοκαιριού». Ο Δεκαπενταύγουστος είναι η κορύφωση του καλοκαιριού και ανά την Ελλάδα οι εορτασμοί είναι λαμπροί, με κορυφαίο ίσως αυτόν στην Τήνο.

Τα τελευταία χρόνια, πλησιάζοντας η ημέρα του Δεκαπενταύγουστου, μία είναι η ευχή που αντηχεί σε σπίτια, πλατείες, παραλίες και γραφεία: «Καλή Παναγιά».

Η φράση αυτή άρχισε να ακούγεται δειλά δειλά πριν από περίπου έξι χρόνια και ίσως τις πρώτες φορές προκαλούσε απορία ή και γέλια. Έκτοτε, όμως, κάθε Δεκαπενταύγουστο δεν ακούγεται και τίποτε άλλο. Πρόκειται για φράση που έγινε λατρεία. Ή και όχι.

Αρχικά, ας σταθούμε στο «καλή» ως πλεονασμό στην Παναγία. Ούτε η πρώτη ούτε η τελευταία φορά είναι που ένα γλωσσικό «ατόπημα» «ευδοκιμεί» στην καθημερινότητα. Το αυτό συμβαίνει και με το «καλή επιτυχία».

Στέκεται το «καλή» ως προσδιορισμός στο «Παναγιά»; Το επίθετο «καλή» δεν μπορεί να χαρακτηρίζει -θεολογικά τουλάχιστον- την Παναγία, όπως δεν χαρακτηρίζουμε «καλό» τον Χριστό, όπως είχε επισημάνει σε «παρέμβασή» του πέρυσι το καλοκαίρι ο μητροπολίτης Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου. «Τα τελευταία χρόνια επικράτησε μια μόδα που λέει Καλή Παναγιά, τι θα πει καλή Παναγιά! Λέμε καλό Χριστό; Eμείς λέμε Καλά Χριστούγεννα είναι γεγονός, λέμε Καλό Πάσχα είναι γεγονός», είχε αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ωστόσο, η τελευταία φράση του μητροπολίτη εξηγεί και γιατί η φράση «Καλή Παναγιά» γίνεται «αποδεκτή», καθώς αναφέρεται στην πραγματικότητα ως ευχή όχι στην Παναγία αλλά στην ημέρα του Δεκαπενταύγουστου.

Όπως αναφέρει σε ανάρτησή της στο Facebook ομότιμη καθηγήτρια Γλωσσολογίας, Τμήμα Ελληνικής Φιλολογίας, «το "Καλή Παναγιά" δεν έχει να κάνει με το καλός-κακός ή με την καλή ή την… κακιά Παναγία. Δεν σημαίνει καν την ίδια την Παρθένο Μαρία — αλλά τη γιορτή της, την εορτή της Κοιμήσεως: "της Παναγιάς". Σημαίνει απλούστατα "Με το καλό να φτάσει η μέρα του Δεκαπενταύγουστου, η γιορτή της Παναγίας, το πανηγύρι, το κατακαλόκαιρο"».