Πες µου τι πίνεις, να σου πω τι αισθάνεσαι - Ποιο το προφίλ των ανθρώπων που καταναλώνουν αλκοόλ
Τι δείχνει έρευνα που δημοσιεύθηκε στο "Journal of Economic Psychology"
Τι ποτά προτιμούν οι ελεύθεροι, οι παντρεμένοι και οι ηλικιωμένοι
Βασιλικη Δελημητρου
Άλλοι πίνουν για να γιορτάσουν, άλλοι για να ξεχάσουν και κάποιοι γιατί απλά... προέκυψε. Κατά την ενήλικη ζωή µας, η κατανάλωση αλκοόλ σε αρκετές κοινωνικές περιστάσεις είναι κάτι σύνηθες. Ένα ποτό µε τους συναδέλφους µετά τη δουλειά, ένα ποτήρι κρασί µε το φαγητό, µια µπίρα µε φίλους ένα Σάββατο βράδυ.
*Διαβάστε εδώ: Πώς να αντιμετωπίσετε το ηλιακό έγκαυμα - Τι πρέπει να αποφύγετε
Γνωρίζατε όµως ότι η επιλογή που µπορεί να κάνουµε µπορεί να αποκαλύψει τη συναισθηµατική µας κατάσταση; Κρασί ή µπίρα συνήθως επιλέγουµε έπειτα από περιόδους θετικών συναισθηµάτων, πιο «σκληρό» αλκοόλ -όπως το ουίσκι- θα προτιµήσουµε ύστερα από αρνητικά συναισθήµατα. Αυτό βέβαια διαφέρει ανάλογα µε την ηλικία µας, αλλά και την οικονοµική και κοινωνική κατάσταση στην οποία βρισκόµαστε.
Στα παραπάνω συµπεράσµατα κατέληξαν τέσσερις ακαδηµαϊκοί, µεταξύ αυτών και οι δύο Έλληνες (Έφη Βασιλείου και Νικόλαος Γεωργαντζής), οι οποίοι µελέτησαν έναν µεγάλο όγκο δεδοµένων από ένα αντιπροσωπευτικό δείγµα Ιταλών. Στη νέα αυτή έρευνα, η οποία δηµοσιεύθηκε στο «Journal of Economic Psychology», επιχειρείται η καταγραφή των συναισθηµάτων όσων καταναλώνουν αλκοόλ πάνω στον άξονα θετικά-αρνητικά.
«Σκοπός της παρούσας µελέτης είναι να προσδιοριστεί η έκταση και η σηµασία των συναισθηµάτων στην κατανάλωση κρασιού, µπίρας και οινοπνευµατωδών ποτών, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στον ρόλο των κοινωνικοδηµογραφικών χαρακτηριστικών του καταναλωτή. Λαµβάνοντας υπόψη τη σηµασία της πολιτισµικής πτυχής στην αντίληψη και τη στάση απέναντι στα διάφορα αλκοολούχα ποτά, η παρούσα µελέτη επικεντρώνεται σε ένα µεγάλο δείγµα από την Ιταλία, µια παραδοσιακή χώρα παραγωγής και κατανάλωσης κρασιού. Η εστίαση σε µόνο µία χώρα µπορεί να θεωρηθεί περιορισµός της παρούσας έρευνας. Ωστόσο, η µελέτη κάνει ένα βήµα προς τα εµπρός όσον αφορά την αντιπροσωπευτικότητα σε σύγκριση µε άλλες µελέτες που αναλύουν την κατανάλωση αλκοόλ, τις διαθέσεις και τα συναισθήµατα, επειδή βασίζεται σε ένα µεγάλο αντιπροσωπευτικό δείγµα πληθυσµού», αναφέρουν οι ερευνητές.
Όταν αναλύονται άµεσα τα συναισθήµατα και οι συνήθειες κατανάλωσης αλκοόλ, όπως αναφέρει η µελέτη, εµφανίζονται παρόµοια µοτίβα.
Ανάµεσα στους λάτρεις κρασιού, το 46,1% των ανθρώπων αισθάνονταν πάντα ή σχεδόν πάντα ήρεµοι τις προηγούµενες τέσσερις εβδοµάδες.
Παρόµοιο ποσοστό όµως παρουσιάζεται και για όσους επέλεξαν την µπίρα ή τα οινοπνευµατώδη.
Την ίδια ώρα, οι άνθρωποι που βιώνουν άσχηµα συναισθήµατα -όπως απογοήτευση και άγχος ή έχουν κακή διάθεση- τείνουν να πίνουν λιγότερο απ’ όλα τα είδη, ενώ τα ευχάριστα συναισθήµατα δεν φαίνεται να έχουν σαφή επιρροή στην κατανάλωση αλκοόλ, µε την επίδραση να είναι πολύ παρόµοια και στα τρία ποτά που αναλύθηκαν.
Οι διαφορές καταγράφονται όταν περνάµε στην ανάλυση των κοινωνικοδηµογραφικών χαρακτηριστικών.
Πιο «γερά ποτήρια» εµφανίζονται οι άνδρες, γεγονός που δεν ξαφνιάζει, καθώς και σε άλλες έρευνες έχει αποτυπωθεί ότι καταναλώνουν πιο «σκληρά ποτά» σε σχέση µε τις γυναίκες. Μπίρα και κρασί επιλέγουν όταν διακατέχονται από θετικά συναισθήµατα.
Οι γυναίκες, από την άλλη, φαίνεται να καταναλώνουν γενικότερα µικρότερες ποσότητες αλκοόλ.
Σύµφωνα µε τους ειδικούς, σηµαντικό ρόλο παίζει επίσης η ηλικία αλλά και η κοινωνικοοικονοµική µας κατάσταση.
Οι ελεύθερες και οι εργένηδες πίνουν περισσότερο οινοπνευµατώδη ποτά, ενώ οι παντρεµένοι περισσότερο κρασί. Μόνο το 1/10 των ανέργων πίνουν οποιοδήποτε από τα τρία είδη ποτών, ενώ όσοι εργάζονται είναι πιο πιθανό να πίνουν οινοπνευµατώδη ποτά και όσοι δεν ανήκουν στο εργατικό δυναµικό προτιµούν να πίνουν κρασί.
Οι ηλικιωµένοι καταναλώνουν περισσότερο απ’ όλα τα είδη αλκοόλ, ενώ οι νεότεροι και µεσήλικοι καταναλωτές πίνουν λιγότερο απ’ όλα τα είδη αλκοόλ όταν κατακλύζονται από θετικά συναισθήµατα.
Περισσότερο κρασί και µπίρα επιλέγουν γενικότερα άτοµα τα οποία έχουν χαµηλό µορφωτικό επίπεδο.
Ο επιστήµονες που υπογράφουν την έρευνα επισηµαίνουν ότι ο ρόλος των συναισθηµάτων στην κατανάλωση αλκοόλ έχει εξεταστεί σε πρώιµες µελέτες, αλλά ένας φαύλος κύκλος αναδύεται κατά την ανάλυση της σχέσης µεταξύ αλκοόλ και συναισθηµάτων.
«Οι άνθρωποι καταναλώνουν αλκοόλ για να διαχειριστούν τη θλίψη και το άγχος, αλλά ταυτόχρονα τα συναισθήµατα θλίψης και άγχους αυξάνουν την επιθυµία για κατανάλωση αλκοόλ. Επίσης, πολλοί υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση αλκοόλ τους κάνει να βιώνουν θετικά συναισθήµατα. Οταν ρωτάµε τους ανθρώπους γιατί πίνουν, µια συνηθισµένη απάντηση είναι ότι το αλκοόλ τους κάνει να αισθάνονται καλύτερα» αναφέρουν, υπογραµµίζοντας ότι η κατανάλωση αλκοόλ αποτελεί πρόβληµα δηµόσιας Υγείας σε όλο τον κόσµο.
Ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας, στην τελευταία έκθεσή του, επισηµαίνει ότι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ προκαλεί τρία εκατοµµύρια θανάτους παγκοσµίως κάθε χρόνο, αντιπροσωπεύοντας το 5,3% όλων των αιτιών θνησιµότητας, ενώ οι ασθένειες που προκαλούνται από την κατανάλωση αλκοόλ ευθύνονται για µια µέση µείωση του ΑΕΠ κατά 1,6% ετησίως στις χώρες του ΟΟΣΑ.
«Είναι ζωτικής σηµασίας ο εντοπισµός των παραγόντων που οδηγούν στην κατανάλωση αλκοόλ, προκειµένου να αντιµετωπιστεί η προέλευση των δυνητικά επιβλαβών συµπεριφορών», καταλήγουν οι ερευνητές.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή» στις 18/08/2024
*Διαβάστε εδώ: Πώς να αντιμετωπίσετε το ηλιακό έγκαυμα - Τι πρέπει να αποφύγετε
Γνωρίζατε όµως ότι η επιλογή που µπορεί να κάνουµε µπορεί να αποκαλύψει τη συναισθηµατική µας κατάσταση; Κρασί ή µπίρα συνήθως επιλέγουµε έπειτα από περιόδους θετικών συναισθηµάτων, πιο «σκληρό» αλκοόλ -όπως το ουίσκι- θα προτιµήσουµε ύστερα από αρνητικά συναισθήµατα. Αυτό βέβαια διαφέρει ανάλογα µε την ηλικία µας, αλλά και την οικονοµική και κοινωνική κατάσταση στην οποία βρισκόµαστε.
Στα παραπάνω συµπεράσµατα κατέληξαν τέσσερις ακαδηµαϊκοί, µεταξύ αυτών και οι δύο Έλληνες (Έφη Βασιλείου και Νικόλαος Γεωργαντζής), οι οποίοι µελέτησαν έναν µεγάλο όγκο δεδοµένων από ένα αντιπροσωπευτικό δείγµα Ιταλών. Στη νέα αυτή έρευνα, η οποία δηµοσιεύθηκε στο «Journal of Economic Psychology», επιχειρείται η καταγραφή των συναισθηµάτων όσων καταναλώνουν αλκοόλ πάνω στον άξονα θετικά-αρνητικά.
«Σκοπός της παρούσας µελέτης είναι να προσδιοριστεί η έκταση και η σηµασία των συναισθηµάτων στην κατανάλωση κρασιού, µπίρας και οινοπνευµατωδών ποτών, δίνοντας ιδιαίτερη προσοχή στον ρόλο των κοινωνικοδηµογραφικών χαρακτηριστικών του καταναλωτή. Λαµβάνοντας υπόψη τη σηµασία της πολιτισµικής πτυχής στην αντίληψη και τη στάση απέναντι στα διάφορα αλκοολούχα ποτά, η παρούσα µελέτη επικεντρώνεται σε ένα µεγάλο δείγµα από την Ιταλία, µια παραδοσιακή χώρα παραγωγής και κατανάλωσης κρασιού. Η εστίαση σε µόνο µία χώρα µπορεί να θεωρηθεί περιορισµός της παρούσας έρευνας. Ωστόσο, η µελέτη κάνει ένα βήµα προς τα εµπρός όσον αφορά την αντιπροσωπευτικότητα σε σύγκριση µε άλλες µελέτες που αναλύουν την κατανάλωση αλκοόλ, τις διαθέσεις και τα συναισθήµατα, επειδή βασίζεται σε ένα µεγάλο αντιπροσωπευτικό δείγµα πληθυσµού», αναφέρουν οι ερευνητές.
Όταν αναλύονται άµεσα τα συναισθήµατα και οι συνήθειες κατανάλωσης αλκοόλ, όπως αναφέρει η µελέτη, εµφανίζονται παρόµοια µοτίβα.
Ανάµεσα στους λάτρεις κρασιού, το 46,1% των ανθρώπων αισθάνονταν πάντα ή σχεδόν πάντα ήρεµοι τις προηγούµενες τέσσερις εβδοµάδες.
Παρόµοιο ποσοστό όµως παρουσιάζεται και για όσους επέλεξαν την µπίρα ή τα οινοπνευµατώδη.
Την ίδια ώρα, οι άνθρωποι που βιώνουν άσχηµα συναισθήµατα -όπως απογοήτευση και άγχος ή έχουν κακή διάθεση- τείνουν να πίνουν λιγότερο απ’ όλα τα είδη, ενώ τα ευχάριστα συναισθήµατα δεν φαίνεται να έχουν σαφή επιρροή στην κατανάλωση αλκοόλ, µε την επίδραση να είναι πολύ παρόµοια και στα τρία ποτά που αναλύθηκαν.
Οι διαφορές καταγράφονται όταν περνάµε στην ανάλυση των κοινωνικοδηµογραφικών χαρακτηριστικών.
Πιο «γερά ποτήρια» εµφανίζονται οι άνδρες, γεγονός που δεν ξαφνιάζει, καθώς και σε άλλες έρευνες έχει αποτυπωθεί ότι καταναλώνουν πιο «σκληρά ποτά» σε σχέση µε τις γυναίκες. Μπίρα και κρασί επιλέγουν όταν διακατέχονται από θετικά συναισθήµατα.
Οι γυναίκες, από την άλλη, φαίνεται να καταναλώνουν γενικότερα µικρότερες ποσότητες αλκοόλ.
Σύµφωνα µε τους ειδικούς, σηµαντικό ρόλο παίζει επίσης η ηλικία αλλά και η κοινωνικοοικονοµική µας κατάσταση.
Οι ελεύθερες και οι εργένηδες πίνουν περισσότερο οινοπνευµατώδη ποτά, ενώ οι παντρεµένοι περισσότερο κρασί. Μόνο το 1/10 των ανέργων πίνουν οποιοδήποτε από τα τρία είδη ποτών, ενώ όσοι εργάζονται είναι πιο πιθανό να πίνουν οινοπνευµατώδη ποτά και όσοι δεν ανήκουν στο εργατικό δυναµικό προτιµούν να πίνουν κρασί.
Οι ηλικιωµένοι καταναλώνουν περισσότερο απ’ όλα τα είδη αλκοόλ, ενώ οι νεότεροι και µεσήλικοι καταναλωτές πίνουν λιγότερο απ’ όλα τα είδη αλκοόλ όταν κατακλύζονται από θετικά συναισθήµατα.
Περισσότερο κρασί και µπίρα επιλέγουν γενικότερα άτοµα τα οποία έχουν χαµηλό µορφωτικό επίπεδο.
Πρόβληµα δηµόσιας Υγείας
Ο επιστήµονες που υπογράφουν την έρευνα επισηµαίνουν ότι ο ρόλος των συναισθηµάτων στην κατανάλωση αλκοόλ έχει εξεταστεί σε πρώιµες µελέτες, αλλά ένας φαύλος κύκλος αναδύεται κατά την ανάλυση της σχέσης µεταξύ αλκοόλ και συναισθηµάτων. «Οι άνθρωποι καταναλώνουν αλκοόλ για να διαχειριστούν τη θλίψη και το άγχος, αλλά ταυτόχρονα τα συναισθήµατα θλίψης και άγχους αυξάνουν την επιθυµία για κατανάλωση αλκοόλ. Επίσης, πολλοί υποστηρίζουν ότι η κατανάλωση αλκοόλ τους κάνει να βιώνουν θετικά συναισθήµατα. Οταν ρωτάµε τους ανθρώπους γιατί πίνουν, µια συνηθισµένη απάντηση είναι ότι το αλκοόλ τους κάνει να αισθάνονται καλύτερα» αναφέρουν, υπογραµµίζοντας ότι η κατανάλωση αλκοόλ αποτελεί πρόβληµα δηµόσιας Υγείας σε όλο τον κόσµο.
Ο Παγκόσµιος Οργανισµός Υγείας, στην τελευταία έκθεσή του, επισηµαίνει ότι η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ προκαλεί τρία εκατοµµύρια θανάτους παγκοσµίως κάθε χρόνο, αντιπροσωπεύοντας το 5,3% όλων των αιτιών θνησιµότητας, ενώ οι ασθένειες που προκαλούνται από την κατανάλωση αλκοόλ ευθύνονται για µια µέση µείωση του ΑΕΠ κατά 1,6% ετησίως στις χώρες του ΟΟΣΑ.
«Είναι ζωτικής σηµασίας ο εντοπισµός των παραγόντων που οδηγούν στην κατανάλωση αλκοόλ, προκειµένου να αντιµετωπιστεί η προέλευση των δυνητικά επιβλαβών συµπεριφορών», καταλήγουν οι ερευνητές.
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή» στις 18/08/2024
