Ή τουλάχιστον την πιο ακραία μορφή του.Το πρόβλημα είναι συνηθισμένο, όσο και ανυπέρβλητο μέχρι σήμερα: ακριβοπληρώνετε συνδρομή για να δείτε την αγαπημένη σας ομάδα ή τηλεοπτική σειρά, αλλά μόλις βρεθείτε στο εξωτερικό μία ευγενική ειδοποίηση σας ενημερώνει ότι «δυστυχώς το περιεχόμενο δεν είναι προσβάσιμο". Τώρα η ΕΕ κάνει ένα βήμα για την κατάργηση των γεωγραφικών φραγμών στις υπηρεσίες streaming, και καθιερώνει την "αρχή της φορητότητας". Την Πέμπτη το Ευρωκοινοβούλιο ενέκρινε τον σχετικό κανονισμό. Aναμένεται η έγκριση του Συμβουλίου, που θεωρείται πολύ πιθανή, με προοπτική η νέα νομοθεσία να τεθεί σε ισχύ στις αρχές του 2018. Μιλώντας στους δημοσιογράφους στο Στρασβούργο, ο εισηγητής του Ευρωκοινοβουλίου, Ζαν Μαρί Καβαντά, εξηγεί: "Η αρχή της φορητότητας λέει ότι όταν κάποιος ζει μόνιμα σε ένα κράτος-μέλος και πληρώνει εκεί μία συνδρομή για ψηφιακό περιεχόμενο, μπορεί να παίρνει μαζί του αυτό το περιεχόμενο όταν απουσιάζει προσωρινά σε άλλο κράτος-μέλος. Τί σημαίνει ‘προσωρινά?; Δεν έχω ορισμό και δεν θέλω να έχω. Δεν ζούμε σε σοβιετικό καθεστώς, οπότε δεν ελέγχουμε αν ο άλλος απουσιάζει για τρεις μέρες ή για τρείς μήνες. Λέμε όμως ότι δεν θα επιτρέψουμε καταχρήσεις στη λειτουργία του συστήματος».

Οι καταχρήσεις, για τις οποίες ανησυχεί ο Ζαν Μαρί Καβαντά, είναι κυρίως η παραβίαση της νομοθεσίας περί πνευματικής ιδιοκτησίας, η οποία διαφέρει από χώρα σε χώρα. Αλλά και η αναζήτηση φθηνότερης συνδρομής για το ίδιο περιεχόμενο εκτός συνόρων. Πάντως ο έλεγχος της "προσωρινής απουσίας" δεν γίνεται από κρατική αρχή, αλλά από τον πάροχο του περιεχομένου με βάση τη διεύθυνση μόνιμης κατοικίας, το υπογεγραμμένο συμβόλαιο ή τη διεύθυνση IP. Από κει και πέρα ο δρόμος είναι ελεύθερος για κάτι που έπρεπε να είναι ήδη αυτονόητο, τονίζει η γερμανίδα ευρωβουλευτής Ανγκέλικα Νίμπλερ, η οποία με την ευκαιρία δηλώνει και ...ποδοσφαιρόφιλη: «Σκεφτείτε ότι κάνετε διακοπές σε μία άλλη ευρωπαϊκή χώρα, παίρνετε μαζί σας ένα ωραίο βιβλίο και όταν πάτε να το διαβάσετε, ξαφνικά βλέπετε ότι έχει μόνο λευκές, άγραφες σελίδες. Φαίνεται αδιανόητο. Αλλά αυτό γίνεται, τηρουμένων των αναλογιών, με το οnline περιεχόμενο, με αθλητικές συναντήσεις ή ταινίες που έχετε ήδη πληρώσει στην πατρίδα σας. Εγώ είμαι από το Μόναχο και πρέπει να πω ότι είμαι πολύ χαρούμενη γιατί επιτέλους θα βλέπω παντού τα παιχνίδια της Μπάγερν, ακόμη και στις Βρυξέλλες ή στο Στρασβούργο».

Το τέλος του geo-blocking;

Ο νέος κανονισμός αφορά μόνο τις υπηρεσίες streaming επί πληρωμή σε πλατφόρμες όπως Netflix, Amazon, ΗΒΟ και Spotify. Αλλά θεωρείται βέβαιο ότι και οι νόμιμοι πάροχοι δωρεάν streaming θα μπορούν να επεκτείνουν την πρόσβαση για το περιεχόμενό τους σε όλη την ΕΕ- υπό την προϋπόθεση, πάντα, ότι ο χρήστης εμπίπτει στις προϋποθέσεις του νέου κανονισμού περί "προσωρινής απουσίας". Κάποιοι ευρωβουλευτές λένε ότι αυτό είναι και το τέλος του geo-blocking, δηλαδή των γεωγραφικών φραγμών στη διάδοση περιεχομένου. Αλλά υπάρχει και ο αντίλογος, όπως τον εκφράζει η ευρωβουλευτής Γιούλια Ρέντα. "Αυτό είναι το πρώτο βήμα στη μάχη κατά του geo-blocking, αλλά δεν μπορεί να είναι το τελευταίο" λέει η ευρωβουλευτής των Πρασίνων, η οποία προέρχεται από το Κόμμα Πειρατών. "H Κομισιόν υπολογίζει ότι το geo-blocking αφορά το 70% των ιστοσελίδων video-streaming στην ΕΕ. Και οι δικές μας έρευνες λένε ότι, αν καταργηθεί, οι Ευρωπαίοι θα ήταν διατεθειμένοι να πληρώσουν, κάθε χρόνο, συνολικά ένα δισεκατομμύριο ευρώ επιπλέον για ψηφιακό περιεχόμενο".

Αυτά τα ευχάριστα για τους συνδρομητές. Ωστόσο, στους δημιουργούς επικρατεί προβληματισμός για τα δικαιώματά τους, άρα και τα έσοδά τους. Τον οποίο επιχειρεί να αμβλύνει, μιλώντας στην Ολομέλεια, ο Γιώργος Γραμματικάκης, ευρωβουλευτής με "Το Ποτάμι" και εισηγητής για το ζήτημα εκ μέρους των Σοσιαλιστών στην Επιτροπή Πολιτισμού του Ευρωκοινοβουλίου. "Θα ήθελα να τονίσω ότι ο συγκεκριμένος κανονισμός αφορά τη φορητότητα ψηφιακών υπηρεσιών και όχι βέβαια τη διασυνοριακή πρόσβαση σε καλλιτεχνικά περιεχόμενα. Το τελευταίο θα είχε αρνητικές επιπτώσεις στην καλλιτεχνική δημιουργία και κυρίως στον ευρωπαϊκό κινηματογράφο. Διότι θα αμφισβητούσε την αρχή της εδαφικότητας, που είναι σημαντική πηγή εσόδων για τη χρηματοδότηση, παραγωγή και διανομή των ευρωπαϊκών ταινιών" τονίζει ο έλληνας ευρωβουλευτής.

Ασάφεια στο νομικό πλαίσιο

Πράγματι, η νομοθεσία περί πνευματικών δικαιωμάτων δεν επηρεάζεται από τον νέο κανονισμό. Βέβαια η ΕΕ επιθυμεί την ευρύτερη δυνατή πρόσβαση σε ψηφιακό περιεχόμενο, από τη στιγμή που θέτει ως στρατηγικό στόχο την ολοκλήρωση της ψηφιακής αγοράς. Αλλά το νομικό πλαίσιο παραμένει ασαφές. Μέχρι τώρα δεν υπήρχε ρητή διάταξη για τη φορητότητα. Το 2015 η Κομισιόν είχε κινήσει ανεπίσημες διαδικασίες για παράβαση της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού από παρόχους, που εμπόδιζαν τη διασυνοριακή πρόσβαση σε υπηρεσίες pay-tv με έδρα τη Βρετανία και την Ιρλανδία. Ακολούθησε μία εξίσου ανεπίσημη συμφωνία της Κομισιόν με την Paramount για τον περιορισμό του geo-blocking. Αλλά ο γαλλικός συνδρομητικός τηλεοπτικός σταθμός Canal Plus προσέφυγε στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο εναντίον της συμφωνίας. Τον λόγο έχει τώρα η δικαιοσύνη.

Πηγή: Deutsche Welle